İstihdam ve işsizlikte 2018’in karnesi
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2018’e ilişkin yıllık ortalama istihdam ve işsizlik verilerini açıkladı. Buna göre 2018’de bir yıl öncesine göre istihdam 549 bin kişi arttı. İşsiz sayısındaki artış 83 bin olarak gerçekleşti. İşsizlik oranı ise 0.04 puan gibi minik bir artışla yüzde 10.96 olarak gerçekleşti. Tarım dışı işsizlik oranındaki artış da 0.09 puanla sınırlı kaldı ve yüzde 12.90 oldu.
Bu rakamlara bakarak “2018’de işsizlikteki kötü durum sürdü ama hiç olmazsa daha kötüye de gitmedi” denebilir.
Ancak bu tespitler gerçek durumu eksik yansıttığı gibi, yanıltıcı da olur.
Çünkü istihdam ve işsizlik cephesinde 2018’in ilk yarısı ile ikinci yarısı arasında büyük fark var. Sadece yıllık ortalamalara bakmak, bu yüzden eksik ve yanıltıcı oluyor.
Sayfadaki tabloda 2018’in dört çeyreğinde temel işgücü göstergelerinin bir yıl öncesinin aynı dönemine göre olan farklarını görüyorsunuz. Yılın ilk yarısında bir yıl öncesine göre gerçekleşen farklar ile ikinci yarısındaki farklar adeta tam ters yönde.
Yılın ikinci yarısında istihdam ve işsizlik alanında belirgin bir kötüleşme var ve bu kötü gidiş yılın son çeyreğinde çok hızlanmış durumda.
2018’in ilk çeyreğinde 1 milyon 210 bini bulan yıllık istihdam artışı, ikinci çeyrekte neredeyse yarı yarıya azalarak 650 bine iniyor. İstihdam artışındaki fren üçüncü çeyrekte artarak sürüyor ve yıllık istihdam artışı 490 bine düşüyor. Yılın son çeyreğine gelindiğinde ise istihdam artışı diye bir şey de kalmıyor ve istihdam bir yıl öncesine göre 201 bin kişi azalıyor.
2018’in ilk çeyreğinde işsizlik bir yıl öncesine göre 546 bin kişi azalmıştı. İkinci çeyrekte işsizlikteki azalma sadece 89 bin ile sınırlı kaldı. Yılın ikinci yarısında ise işsiz sayısındaki azalma sona erdi ve işsiz sayısı, giderek hızlanan bir şekilde artmaya başladı. Üçüncü çeyrekte işsiz sayısı bir yıl öncesine göre 266 bin kişi arttı. Son çeyrekteki işsiz sayısı artışı 706 bin kişi gibi ürkütücü bir boyuta ulaştı.
İşsizlik oranı 2018’in ilk çeyreğinde bir yıl öncesine göre 2 puan gibi ciddi bir düşüş göstermişti. İkinci çeyrekte bu düşüş 0.45 puanla sınırlı kaldı. Üçüncü çeyrekte ise işsizlik bir yıl öncesinin 0.57 puan üzerine çıktı. Yılın son çeyreğinde ise yıllık işsizlik oranı artışı 2.15 puan gibi rahatsız edecek bir hıza çıktı.
Tüm göstergelerde özellikle dördüncü çeyrekte hızlanan ve güçlenen bir kötüleşme var. Hakim olan eğilim, hızlı kötüleşme yönünde.
2019’daki gelişmelere de işte bu kötü eğilim damga vuracak. 2019’daki gelişmelerin yönünü, 2018’in son çeyreğinde gücünü iyice artıran olumsuz dalga belirleyecek.
Bu nedenle 2018’de kötü de olsa mevcut durumun korunduğunu düşünmek yanıltıcı olur.