İstihdam stratejisi değişiyormuş?
Türkiye'nin istihdam stratejisinde değişiklikler olacak, girişimcilik teşvik edilecek ve işgücü maliyetleri şartlar izin verdiği ölçüde aşağı çekilecekmiş. Bu çabalar sayesinde özellikle hizmet sektörü daha bir ön plana çıkacak ve işsizlik azalacakmış! Bu söylem ve çabalar iyi niyetli olabilir, fakat gerçekçi olamaz. Küresel ve ulusal düzeydeki sorunlar ağırlaşır, ülkede halkın değil, borç verenlerin çıkarlarına göre belirlenmiş politikalarda herhangi bir değişiklik yapılmaz iken işsizliğin kalıcı olarak azalmasını beklemek gerçekçi olamaz; olsa olsa günü kurtarmak adına tepkili kesimlerin gazını alıp günü kurtarmak çabası olabilir.
Ülkemizdeki işsizlik gerek küresel sorunlar, gerekse uygulanan yanlış politikaların bir sonucudur; sebep olan unsurlar değişmeden sonucun farklılaşacağını iddia etmek göz boyamaktır.
Tarım ve sanayi cephesindeki sorunlar ve buna sebep olan yanlış politikalar görmezden gelinerek, rekabet koşullarının ağırlaşmasına ve buna bağlı olarak faaliyet gelirlerinin erimesine kayıtsız kalınacak, değişik paketlerle borçlar yapılandırılacak ve tüm bu olumsuzluklara rağmen işsizliğin azalması beklenecek. Besicilik maliyetleri düşürülemeyince ürün fiyatını geriletmek adına ithalata yönelinecek bu işten ekmek yiyenlerin ne duruma düşeceği hesaba katılmayacak! Breyler tüketimini kısmasın diye ödeme güçlerini aşıp çaresizliklerini büyüten krediler devreye sokulacak. Dış pazarlardaki daralmaya, maliyetlerdeki artışa rağmen ürün fiyatlarında yaşanan gerilemeye tepki verilmeyecek. Taşıma su ile değirmen döndürmeye çalışılacak, sonu düşünülmeden insanlarımız aşırı risk almaya teşvik edilecek ve saadet zinciri ile devam edilecek!.. Geliri azalan ama borcu büyüyen ve geleceği kararan insanlar uyutulacak, işsizliğin azalması beklenecek!..
İşsizliğe sebep olan sorunlar çözülmeden ve yanlış politikalardan vazgeçilmeden istihdamın artmasını beklemek gerçekle hayali karıştırmaktır.
Ülkemiz açısından işsizliğin artması kısa, orta ve uzun vade açısından büyük bir açmazdır. Bu açıdan baktığımızda tarım ve sanayi cephesindeki sorunlara kayıtsız kalınması da büyük bir gaflet olmaktadır. Yaş ortalaması 29 olan bir ülkede işsizliğin artıyor olması her bakımdan büyük bir istikrarsızlık demektir. İşsizlik arttıkça iç talebin daralması, açığı büyüyen kamu dengesinin ve sorunlu kredileri artan mali sektörün olumsuzlaşması kaçınılmazdır. Zorunlu ihtiyaç maddelerinde ithalatçı durumda olan ülkemizin tasarruf açığını kontrol altına tutabilmesi tarım ve sanayideki üretim ile gelir artışına bağımlıdır. Mikro politikalarla makro düzeydeki yanlışı telafi etmek imkânsızdır. Köylünün, esnafın, işçinin, emeklinin durumunun daha kötüye gitmemesi olası değildir.
Serbest piyasa ekonomisi büyümeye bağımlıdır. Önce bankacılık, daha sonra sermaye piyasalarının devreye girmesi bu ihtiyacın karşılanması açısından önemlidir. Ancak falaiyet gelirlerinin erimesi, varlık değerlerinin balon oluşturması durumunda işler değişir, birikmiş sorunlar çözülmeden ve günü kurtarma anlayışına dayalı kurtarma anlayışına dayalı yanlış politikalardan vazgeçmeden, bunun için ciddi bedeller ödemeden sürdürülebilir büyümenin, kalıcı istihdam artışı yaratmanın herhangi bir yolu yoktur. Eğer olsa idi ABD ve AB bugünkü sıkıntıları yaşamaz, çifte standardı bol, başka arayışlara girmez, herkesi aptal yerine koyma çaresizliğine düşmez ve sahip olduğu değerleri tüketmezdi.
Başbakan'ın her mükellef bir işçi alsa işsizlik azalır görüşü ile öne sürülen yeni yaklaşım türdeştir. Fakat ilkini tutarsız bulan TOBB üyelerinin ikincisine daha farklı yaklaşması ilginçtir. Belli ki herkes kendi siyasetini yapıyor, vatandaşa doğruları anlatmıyor. Beklentilerle günü kurtarmayı daha önemli görüyor, ama kapalı kapılar ardında farklı pazarlıklar yapmaktan vazgeçemiyor!..
Gelir pastasının büyüyeceği varsayımına göre işsizliği azaltmak kolaydır; ancak gelir pastası büyümez veya küçülürken ne yapılacağı önemlidir. Radikal politik tercih değişiklikleri gereklidir, fakat büyük bir itikrarsızlık yaşanmadan pek mümkün olamayacak gibi görünmektedir...