İşte yeni medya: Eski editörler pilot, eski haberler video/podcast oldu!

Giderek hız kazanan dijital dönüşümle birlikte geleneksel medyadaki kan kaybı devam ederken büyük gruplar bile havlu atmaya başladı. Şaşırmamak elde değil; Amerika’nın en büyük gazete grubu “Gannett” dahi teslim bayrağını çekmek üzere!

Artık şurası çok net ortada ki, “medya” dendiğinde gazete ve televizyonların anlaşıldığı dönem çoktan kapandı; dijital medya günümüz sosyal yaşamında çok daha yaygın ve etkili. Kendi ekonomisini hızla geliştirerek ürettiği yeni medya modeline uygun biçimde yayıncılık dünyasının geleneksel kavramlarını da dönüştürüp yeniden yapılandırıyor. O kadar ki, çok temel gazetecilik unsuru olan “editör” kavramı bile transformasyon uğrayıp yeni içerik kazandı ve “pilot” diye adlandırılan farklı bir editörlük tipi doğdu. Bu ilgi çekici değişimi yazımızın akışı içinde açacağız: şimdilik söz konusu köklü değişime ayak uydurmakta zorlananların kaçınılmaz biçimde tasfiye olmak akıbetiyle karşı karşıya kaldığını belirtmekle yetinelim ve hazin Gannett örneğine dönelim.

Gannett grubunun McLean'deki merkez binası

Efsane gazete nasıl tarihe karışacak?..

Bir zamanlar yazılı basında devrim yapan efsane gazete USA Today’ı yayınlayan Gannett grubu, endişe edildiği gibi sahiplik değiştirmek üzere... Grup, milyarder iş adamı Wes Edens’in sahibi olduğu ülkenin ikinci büyük medya kuruluşu Gate House Media tarafından satın alınacak.

USA Today’in Frankfurt baskısı nedeniyle, Gannett grubu ile çok yakın temaslarım olmuş ve Washington yakınlarındaki McLean’ deki modern merkezlerini defalarca ziyaret etme imkânını bulmuştum. Gannett gibi muazzam bir grubun günün birinde dijital yayıncılık konusunda başarısız olacağı, tabii aklımın ucundan bile geçmemişti.
Modern yayıncılığa ayak uyduramayanların sonu böyle üzücü oluyor. Bu birleşme gruba iki yıl kadar nefes aldırsa da, sonrası yine alaca karanlık.

Gannett, artan maliyetler ve basılı gazetelerdeki ilanların azalması konusunda, yazı işlerinde tensikata gitmekten başka etkili bir çare düşünemedi. Yazı işlerini budayınca da gazetecilik yarışında gerilerde kalıyor ve kendi başınızı yiyorsunuz.

Nitekim The New York Times, Washington Post, The Wall Street Journal gibi rakiplerin dijital yayıncılıktaki başarıları ve dijital abone sayısını arttırmaları karşısında, eskinin devrimci yayıncısı Gannett yeni strateji geliştiremedi.

Grubun sancak gemisi USA Today, Amerika’da özellikle uçakla seyahat edeceklere 50 eyaletten haberler verme amacıyla kurulmuştu. Ama artık tüketiciler akıllı telefonlarıyla 24 saat istedikleri an her habere, görüntüye ulaşabiliyordu. Sonuçta gün geldi, bu değişimi gözardı eden, bir gün önceki verilerle tasarlanıp basılan gazeteye bakan kalmadı.

Dijitale ayak uyduranlar başarılı oluyor

Özellikle “milleniumlular” zaten bilgisayarla büyümüş, ellerine basılı gazete bile almamışlardı.
Yeni neslin eğilimleri ve dijital devrim basılı gazetelerin ömrünü törpülerken, bazı benzerleri gibi Pensilvanya eyaletinde yayınlanan Pittsburgh Post-Gazette de tezgaha çıktığı günleri kısıtladı ve artık sadece perşembe, cuma ve pazar günleri basılı olarak abonelere ulaştırılmaya başladı.
Bu iç karartıcı örnekler yanında dijital devrimin gereklerine uyum sağlayıp yeni başarı öyküleri yazanlar da yok değil...

Örneğin, dijital yayıncılık konusunda Amerika’da en başarılı yayıncı olan New York Times grubu, 10 milyon dijital abone sayısına ulaşma konusunda çok iddialı.

Grubun stratejisi, kaliteli gazetecilik üzerine kurulu... Yazı işleri kadrosuna yapılacak yatırımın tüketiciler tarafından beğenildiğini ve abone olmaları için teşvik işlevi gördüğünü belirtiyorlar.
Görsel habercilik konusunda videonun önemini çok önceden kavradılar ve özellikle kısa video yayıncılığında başarı kazanarak, reklamlarla bunu paraya çevirebildiler. Tüketiciler artık videolu sayfalara 2.6 misli daha fazla zaman ayırıyor. 2022’de internet üzerindeki tüketici trafiği, videolar üzerinden olacak.

Podcast, milyar dolarlık reklama koşuyor

New York Times şimdi de “ işitsel “ medya konusuna el attı. Gazete yönetimi, dijital medya ürünlerini internet üzerinden bilgisayar ve akıllı telefonlara aktarılan Podcast’lar yayınlıyor ve bu kanaldan da abone topluyor. Görüntülü Podcast olabildiği gibi işitseli yani ses Podcast’i de olabiliyor. İki rakam verelim: Birincisi, halen Amerika’da her ay 90 milyon tüketicinin Podcast dinlediği belirlenmiş durumda... İkincisi, 2021’ de Podcast’ların 1 milyar dolar reklam geliri sağlayacağı hesap ediliyor.

Talep üzerine görüntüden (Streaming) sonra talep üzerine sesli yayın, büyük gruplara ek gelir sağlıyor. Bu da, basılı gazetedeki reklamların azalmasıyla açılan gediğin kapanmasına yardımcı oluyor.

Hep belirtmeye çalıştığımız gibi; geleneksel olanla dijitali paslaştıracaksınız...

Tek ama tek çıkar yol işte bu.

Dijitalin merkezinde akıllı telefon var

New York Times’in 30 yaşın altındakiler için hazırladığı Podcast programı “The Daily” her ay 10 milyon dinleyiciye hitap ediyor. Grubun ana hedefi, uzun vadede genç tüketicilere yönelmek ve dijital dönüşümü hızlandırmak.

Çoklu ortamda başarılı olmak için, dijitalde tecrübeli gazetecileri işe almak, mevcutları da - sektörde kalıcı olmak istiyorlarsa- bu konuda eğitmek şart.

Bugünün dijital yayıncılığında, öncelik tamamen akıllı telefonlarda... İçeriklerin buna göre tasarlanması gerekiyor. İçeriğin yani anlatılan hikâyelerin telefon ekranında nasıl görüşeceğini, tüketiciye nasıl beğendirileceğini hesaba katmak yaşamsal önemde… Bugünün dijital gazetecisinin bir görevi de hayatın her alanındaki hikâyeleri tüketiciye yeni medya üslubuna uygun biçimde ulaştırmak.

Tüketici 10 yıl öncesine göre çok daha farklı bir konumda... Haberlere çeşitli platformlardan, blog ve tweetlerden ulaşma şansına sahip... Bu bakımdan, o küçük ekranda farklı bir gazetecilik görmek, dünyada olayların geliştiğini en ilgi çekici biçimde öğrenmek ihtiyacını duyuyor.

Yazı işlerinde “Pilot editörler” iş başında

Bunun için bazı gazeteler, yazı işlerine yeni bir anlayıştaki içerik editörünü ilave ediyor. Yeni medya dilini tam anlamıyla özümsemiş olan bu güncel içerik editörü, gün boyunca olayların akışındaki gelişmeleri saniye sektirmeden izleyerek haber ve videolarda gerekli değişiklikleri anında yapıyor.

Özellikle dijital yayıncılıkta öncü olan İskandinav gazetelerinde “Pilot” diye de adlandırılan bu editörler, trafik polisi gibi haber ve videoları yönlendiriyor, muhabirler ve editörlerin yanında tasarımcılarla da sürekli iletişim halinde güncelleme işini sürdürüyor. Bugünün tasarımcısı aslında görsel bir hikâye anlatıcısı ve tüketicilerin hikâyelerin nasıl anlatıldığına önem vermesini, daima göz önünde bulundurmak mecburiyetinde…

Gelelim kıssadan hisseye...

Gazetelerin dijital dönüşüme el atarken, öncelikle yazı işlerinin transformasyonunu başarmaları ilk şart... Yazı işleri yeniden yapılanmadan, editörler birer “ Pilot “ becerisine kavuşmadan dijital yayıncılıkta başarıdan söz etmek, hayal bile olamaz.