İşte enflasyonun izleyeceği muhtemel rota ve yılsonu oranı

Tüketici fiyatlarında şubatta yüzde 0.81 olarak gerçekleşen oran biraz tahminlerin üstünde bulunsa da aslında pek şaşırtmadı. Cuma günü de vurguladığımız gibi aylık artış yüzde 0.69 olsa bile şubat sonunda çift haneyi görecektik, yüzde 0.81 ile hayda hayda gördük. Artık TÜFE, son 58 ayın en yüksek düzeyinde; 2012 yılının nisan ayından sonra ilk kez çift haneli.
Tüketici fiyatları son beş ayda tam yüzde 7.05 arttı. Bu yıl iki ayda gerçekleşen artış da yüzde 3.29.

Enflasyonu yüzde 5’lere mi indirecektik, orta vadede hedefimiz bu muydu!

Kur artışı bizi etkilemezdi, değil mi; görüyoruz işte sonuçları. Üstelik daha göreceğimiz de var, bitmedi tüm etki.

Geçen yıl fiyatların özellikle şubat ve martta çok düşük oranda da olsa gerilemiş olması da hesapların şaşmasına yol açtı. O etki bir süre sonra kaybolacak, ama artık bu yılın genel eğrisini çift hanenin altına çekmek pek mümkün olmayacak.

Tüm hesaplar %10’u gösteriyor

Şubat sonunda yüzde 10.13 düzeyinde gerçekleşen yıllık enflasyonun önümüzdeki aylarda nasıl seyredeceğini neye dayanarak tahmin edebiliriz... Elimizdeki en somut veri seti, geçmiş yıllarda neler yaşandığı. Ancak bu veri seti ne kadar sağlıklı olur, elbette tartışılır.

Önce geçmiş yıl eğilimleri ne söylüyor, ona bakalım; sonra da bu eğilimin hangi yönde ve hangi nedenle şaşabileceği üstünde duralım.

2003-2016 döneminin (ilk iki ay zaten gerçekleştiğine göre) son on ayındaki durumuna baktık. Üç senaryo geliştirdik.

İlk senaryoda bu 14 yılın aylık endekslerinden yola çıkarak aylık ortalama artışları bulduk. Bu aylıklar bizi 2017 sonu için yüzde 10.07’lik bir TÜFE artışına götürdü.

İkinci senaryoda bu kez endeksleri değil, aylık değişimleri kullandık. Bulduğumuz yıllık oran yüzde 10.29 oldu.

Üçüncü senaryoda ise bu kez aylık değişimleri, en yüksek ve en düşük oranları dikkate almadan kullanmayı tercih ettik. Bu kez bulduğumuz oran da yüzde 10.15.

Üç hesaplama da bize neredeyse aynı oranı verdi; yüzde 10 hep sabit, küçük küsurat farklılıkları var yalnızca.

Yıl içinde 11 de aşılacak

Endeksleri dikkate alarak yaptığımız hesaplamaya göre TÜFE bu yıl içinde ocaktaki yüzde 9.22’den sonra yalnızca bir kez daha tek hanede gerçekleşecek gibi görünüyor. Temmuzdaki yıllık oranın yüzde 9.55 olması, sonra yeniden çift haneye çıkılması olasılığı çok güçlü.

Varsayımımıza göre nisan ve mayıs ile ekim ve kasım aylarında yüzde 11’in üstüne çıkılacak. Aralık ayında ise, geçen yılın aynı ayındaki hızlı artışın yaratacağı olumlu baz etkisi sayesinde hızlı bir gerileme görülecek, ama yıllık oran yine de çift hanede kalacak.

Yüzde 10’u yukarı doğru zorlayacak etken çok

“Normal koşullarda” bu yılı yüzde 10 dolayında enflasyonla kapatacağız. Hatta şimdiden yüzde 10’un altını başarı saymak gerektiğini bile söyleyebiliriz.

TÜFE’yi yüzde 10’un üstünde gerçekleşmeye itecek çok sayıda etken var çünkü.

Yurt içi üretici fiyatlarında (Yİ-ÜFE) son beş ayda yüzde 11.5 artış oldu. Bu beş ayda TÜFE’deki artışın yüzde 7 olduğunu unutmayalım. Yani arada belirgin bir makas oluştu. İçerikleri ve hesaplanma yöntemleri çok farklı olsa da üretici fiyatlarından tüketici fiyatlarına bir baskı gelecek.

Bir başka etken dövizde gözlenen artış. Dolar son beş ayda TL’ye karşı yüzde 24 değer kazanmış durumda. FED faiz artırdıkça bu oranın daha da büyüme olasılığı güçlü. Bu yıl döviz kazancımız çok artmayacağa benziyor. Turizmde geçen yılı arayacağız. Kıtlaşacak döviz, pahalanmayacak mı yani! Dövizdeki artışın enflasyona baskısını giderek daha yoğun hissedeceğiz gibi.

Ya siyaset... 16 Nisan’da sandıktan nasıl bir sonuç çıkarsa çıksın Türk siyasetinde taşlar yerinden oynayacak. Belki her durumda da bir erken seçim konuşur olacağız. Ne yani, siyasette yaşanacaklar ekonomiyi etkilemeyecek ve enflasyon üstünde baskı oluşturmayacak mı?

Peki, ya işler biraz açılırsa ne olacak... İş alemi adeta cendereye girmiş ve işler böylesine durgunken, yani maliyet artışları fiyatlara neredeyse hiç yansıtılamıyor ve kar marjı çok aşağılara çekiliyorken bile fiyat artışları rekorlar kırıyor. İşler biraz düzelse, talep biraz canlansa, o zaman fiyat artışları nereye varacak dersiniz...