İşsizlikte en düşük şubat gerçekleşmesi

TÜİK, istihdam göstergelerini en yeni haliyle 2005 ve sonrasına ilişkin olarak yeni nüfus projeksiyonu dikkate almak suretiyle hesaplıyor. Bu hesaplama yöntemine göre de son seri 2005 yılından bu yana oluşuyor. İşte dün açıklanan şubat ayının istihdam göstergeleri, bu seriye göre şubat ayları itibariyle en düşük işsizlik oranının bu yıl gerçekleştiğini ortaya koydu.

Şubattaki işsizlik oranı yüzde 11.5 oldu. Bu oran, küresel krizin zirve yaptığı 2009 yılının aynı ayında tam yüzde 16.1 düzeyindeydi. Kriz etkisinin halen yaşanmakta olduğu geçen yılın şubat ayında da yüzde 14.4'lük bir işsizlik söz konusuydu.

Şubat aylarındaki işsizlik oranı 2005'te yüzde 11.9, 2006'da yüzde 12.2, 2007'de yüzde 11.7, 2008'de ise yüzde 11.9 olmuştu. Bu yılın yüzde 11.5'lik oranı ile, kriz öncesinde 2007'de bulunulan yüzde 11.7'ye çok yakın bir gerçekleşme sağlanmış oldu.

Bu durum, işsizlikte kriz öncesine dönülmekte olduğunun tipik bir göstergesi niteliğinde. Ama, kriz öncesine dönmenin yeterli görülemeyeceği de ortada. "Aman ne güzel, bakın kriz öncesindeki düzeyi yakaladık" dersek, kendimizi kandırmış olmaz mıyız? Amaç, daha çok iş yaratmak, işsizliği daha da aşağıya çekmek elbette. Dolayısıyla kat edilmesi gereken çok yol var daha…

Sektörlere göre istihdam

Geçen yıl şubatta 21.3 milyon kişi olan istihdam edilenlerin sayısı, bu yıl 22.8 milyon kişiye çıktı; 1.5 milyonluk bir artış var. İşte bu artışın hangi sektörlerden geldiği dikkat çekiyor.

Tarım, istihdam artışında ilk sırada. Tarım sektöründe çalışanların sayısı bir yılda tam 533 bin kişi artmış. İkinci sırayı 453 bin kişiyle hizmetler, üçüncü sırayı 343 bin kişiyle sanayi, dördüncü sırayı ise 205 bin kişiyle inşaat alıyor.

Yani son bir yılda istihdam edilen her 100 kişinin 35 kişisi tarım sektöründe. Sahi, tarımda ne oluyor, nasıl bir gelişme var? Halen istihdamın dörtte biri tarımda. Ancak, bu sektörün GSYH'ye katkısı çok düşük ve son altı yıldır çift haneye bile ulaşamıyor; yüzde 9 dolayında seyrediyor. Bir başka ifadeyle tarımda müthiş bir verimsizlik var. Ama tarımda istihdam artmaya, hem de son bir yılda yaratılan istihdamda üçte bir pay alarak artmaya devam ediyor.

Tarımdaki bu "canlılık" izaha muhtaç. Ne yani, köyden kente göç tersine mi döndü; hani o şarkıdaki gibi "Hadi gel köyümüze geri dönelim" durumu mu yaşanıyor?  

Müzmin işsizler!

TÜİK verilerine göre şubat ayı itibariyle işsiz sayısı 2 milyon 964 bin düzeyinde. Bu işsizlerin 866 bini 1-2 ay, 806 bini 3-5 ay, 433 bini 6-8 ay, 105 bini 9-11 aydır iş arıyor. 1-2 yıl arasında bir süredir iş arayanların sayısı 456 bin, 2-3 yıl arasında bir süredir iş arayanların sayısı 184 bin, 3 yıldan uzun süredir iş arayanların sayısı ise 113 bin düzeyinde bulunuyor.

Buna göre, şubat itibariyle 753 bin kişi bir yıldan uzun süredir iş arıyor. Bu sayı, iş arayanların dörtte birine denk geliyor.

Bir yıldan uzun süredir iş arayanların oranı, ekonomik durumun görece iyi olduğu dönemlerde, örneğin 2005 yılının ortasında yüzde 40'a kadar çıktı. Bu durum ilk bakışta bir çelişki gibi görünse de, aslında değil. İşsiz kalan ve hemen iş aramaya başlayanların azalması, uzun süredir iş aramakta olanların payını artırdı. Ancak, 2009 yılının şubat ayı gibi krizin zirve yaptığı dönemlerde, uzun süredir iş arayanların toplamdaki oranı yüzde 20'ye kadar düştü. Bu durumdakiler sayıca azalmadılar; ancak işsiz kalanlar ve 1-2 aydır iş arayanlar birden öyle arttı ki, bunların payı yüzde 80'e çıktı, bir yıldan uzun süredir iş aramakta olanların payı ise yüzde 20'ye geriledi.

Şimdi ise bir yıldır iş arayanların payı yüzde 75, bir yıldan uzun süredir iş arayanların payı yüzde 25 düzeyinde. Yani, ne 2005'teki kadar iyi durumdayız, ne 2009'daki kadar kötü…