İşsizlikte bu rakamları da arayacağız(2)

Bu başlığı anımsayan okuyucularımız çıkacaktır. Haklılar, kasım ayı işgücü verilerini irdelediğimiz 19 Şubat'taki yazımızda bu başlığı kullandık. Ve dedik ki, "Bu gidişle işsiz sayısı aralıkta 3.3 milyona ulaşır, işsizlik oranı da yüzde 13.8'i bulur". Devamını da yazdık; ocak ve şubatta işsiz sayısı ve işsizlik oranının nereye uzanacağı konusundaki tahminimize de yer verdik.

TÜİK, aralık ayının verilerini dün açıkladı ve işsiz sayısının 3 milyon 274 bine, işsizlik oranının da yüzde 13.6'ya ulaştığını gördük. Bu rakamlar, işsizlikte rekora işaret ediyor. Ancak, yaşayıp geride bıraktığımız, ama henüz rakamsal olarak karşımıza gelmeyen rekorlar var. İşsiz sayısı ve işsizlik oranı ocakta daha kötü, şubatta daha da kötü çıkacak.

Giderek kötüleşme yaşıyor olmamızın nedeni açık. Aralık ayı olarak TÜİK'in dün açıkladığı veriler, kasım-aralık-ocak ayının ortalamasını gösteriyor. Bir ay sonra aralık-ocak-şubat verilerini ocak olarak, iki ay sonra da ocak-şubat-mart verilerini şubat olarak öğreneceğiz. Özellikle tarımdan kaynaklanan işsizliğin şubat verilerinde dönemsel olarak en yüksek düzeye çıkıyor olmasının etkisiyle şubat verisinde işsiz sayısı ve işsizlik oranı rekor kıracak. Sonrasında hem mevsimsel etkilerle, hem piyasayı canlandırmak için uygulamaya konulan son vergi düzenlemelerinin etkisiyle ortaya çıkabilecek ılımlı bir iyileşme sayesinde, işsizlikle ilgili verilerde olumlu yönde bir gidiş görebiliriz. En azından son aylardaki keskin olumsuz gidiş sona erebilir.

Ancak, şubattan sonra tarımdaki kıpırdanmanın etkisiyle toplam işsiz sayısında görülebilecek iyileşme yanıltmamalı. İşsizliğe toplam rakam üstünden olduğu kadar, tarım dışı işsizlik yönüyle bakmakta yarar var. Aralıkta yüzde 17.3'e ulaşan tarım dışı işsizlik oranını aşağı çekmek pek kolay olmayacak. Ayrıca, bir önceki yılın tam 5.1 puan üstüne çıkarak geçen aralıkta yüzde 25.7'ye ulaşan genç nüfusta işsizlik oranını hiç gözden uzak tutmamak gerekiyor. Genç nüfusun, üstelik görünürde, dörtte birinin işsiz geziyor olması çok dramatik bir duruma işaret ediyor. Ayrıca, genç nüfusta işsizlik oranı kentlerde yüzde 27.1'e ulaşıyor.

İstihdam da arttı, işsiz de

İstihdam edilenlerin sayısı, aralık ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre 293 bin kişi arttı. Ancak bu dönemde işsiz sayında da 838 bin kişilik artış oldu. Yani istihdam edilenler ve işsizlerin toplamından oluşan işgücünde 1 milyon 131 bin kişilik bir büyüme var. Bir yılda çalışma çağındaki nüfus bu kadar arttı mı acaba, hayır. 15 ve yukarı yaştaki nüfus bir yılda 764 bin kişi artarken, işgücündeki artış 1 milyon 131 bini buldu.

Bu farklılığı yaratan işgücüne katılma isteğinin artması. 2007 yılının aralık ayında işgücüne katılma oranı yüzde 46.2 düzeyinde bulunuyordu. Geçen aralıkta ise bu oran yüzde 47.7'ye çıktı. Yani artık çalışabilir durumdaki kişilerden işgücü piyasasına girmek isteyenlerin sayısı artıyordu. Bunun nedeni de belliydi; ya hanenin geliri bir şekilde azalmıştı ve ortaya çıkan gelir azalmasını telafi etmek gerekiyordu ya da çalışan aile ferdinin iş kaygısı artmış ve "ne olur, ne olmaz" düşüncesiyle çalışabilir durumdaki bir başka fert de işgücü piyasasına girmişti.

Eğer geçen aralık ayındaki işgücüne katılma oranı yüzde 47.7'ye çıkmayıp bir yıl önceki düzey olan yüzde 46.2'de kalsaydı, 20.7 milyon düzeyindeki istihdama göre işsizlik oranı yüzde 10.8 düzeyinde oluşacaktı.

Sanayide 303 bin kişi işsiz kaldı

İstihdamla ilgili olarak dört ana sektörden tarım ve inşaatı bir önceki ayla kıyaslamak temelden yanlış. Bu sektörlerdeki istihdamın dönemsel olarak azalma eğilimi içinde bulunduğu aylardayız. Dolayısıyla tarım ve inşaat için ancak bir önceki yılın verisiyle kıyaslama yapabiliriz.

Sanayi ve hizmetler ise hem önceki aylarla, hem bir önceki yılla kıyaslama yapabileceğimiz sektörler.

Sanayide çalışanların sayısı aralık ayları itibariyle son bir yılda 205 bin kişi azaldı. 2007 yılının aralık ayında 4 milyon 289 bin olan sanayideki istihdam, geçen aralık ayında 4 milyon 84 bine indi.

Sanayideki istihdam erimesi, son aylarda çok belirgin bir hal aldı. Geçen yılın ağustos ayında sanayide istihdam edilenlerin sayısı 4 milyon 387 bin kişiyle rekor düzeydeydi. Eylülde yalnızca 4 bin kişilik bir azalma oldu. İstihdam kaybı ekimde 48 bine, kasımda 120 bine, aralıkta ise 131 bine ulaştı. Yani, sanayide istihdam edilenlerin sayısı dört ayda tam 303 bin kişi azaldı.

Dört ana sektörden sanayideki istihdam bir önceki yılın 205 bin, inşaattaki istihdam ise 4 bin altında. Önceki yıla göre hizmetler istihdamı 300 bin, tarım istihdamı 202 bin artmış durumda. Böylece, dört ana sektörün toplamında istihdam son bir yılda 293 bin kişi artmış oldu. Ama, nüfus artışına bir de çalışmak isteyenlerin sayısındaki artış eklenince işsiz sayısında 838 bin kişilik bir büyüme yaşandı, işsizlik oranı da rekor kırdı.