İşsizlik oranı 79 ayın en düşük düzeyinde

Türkiye İstatistik Kurumu, işsizlik oranını 2005 yılına gelinceye kadar çeyrekler itibariyle açıklıyordu. 2005 ile birlikte aylık oran açıklanmaya başlandı. İşte Ocak 2005'ten bu yana geçen 79 ayın en düşük işsizlik oranı geçen temmuz ayında gerçekleşti. TÜİK'in dün yaptığı açıklamaya göre, temmuz ayındaki işsizlik oranı yüzde 9.1'e geriledi.

Aylık oranla çeyrek dönemin ortalamasını kıyaslamak pek doğru değilse de, yüzde 9.1'den daha düşük işsizlik oranının yüzde 7.8 ile 2001 yılının üçüncü çeyreğinde gerçekleştiğini belirtelim.

Kaybettiğimizi buluyoruz!

İşsizlik oranının tarihi dip yapması tabii ki önemli. Ancak, 2008 küresel krizi öncesindeki düzeyleri yeni yakaladığımız gerçeğini de unutmayalım.

Haziran ayındaki yüzde 9.2'lik işsizlik oranı, 2006 ve 2007'deki düzeye ancak gerilemişti. Temmuzdaki yüzde 9.1 ise yine 2006 ve 2007 ile kıyaslandığında yalnızca 0.2 puanlık bir gerilemeye işaret ediyor.

Kuşkusuz bu yılın verilerini 2009 ve 2010 yıllarıyla da kıyaslamak mümkün. Böyle bir kıyaslama, işsizlik oranında çok ciddi bir daralmaya işaret ediyor. Ancak, bu yılı 2009 ve 2010 ile kıyaslayınca, söz konusu yılları 2006 ve 2007 ile kıyaslamak da gerekir, değil mi… O zaman da karşımıza tırmanan bir işsizlik oranı gerçeği çıkıyor.

Kabul etmek gerekir ki Türkiye'nin kemikleşmiş bir işsizlik oranı var. Bu oran yüzde 9.5 dolayında. Yaz aylarında hizmetler, tarım ve inşaat sektörlerindeki istihdam artışı sayesinde bu ortalamanın altına iniyoruz, kış aylarında ise yeniden bir yükselme görüyoruz.

İstihdam arttı artmasına ama…

Geçen yılın temmuz ayında 23 milyon 478 bin kişi olan istihdam, bir milyon 475 bin kişi artarak bu yıl 24 milyon 953 bin kişiye yükseldi. Ancak, istihdamdaki bu artışın detayı önemli…

İstihdam artışında en büyük pay, 674 bin kişiyle hizmetler sektörü. Hizmetleri 421 bin kişiyle tarım, 247 bin kişiyle inşaat izliyor. Milli gelirde yüzde 30'a yakın paya sahip sanayi sektöründe yaratılan istihdam ise 134 bin kişiyle dört ana sektör arasında son sırada kalıyor.

Bir milyon 475 bin kişilik istihdam artışının bir milyon 123 bini ücretli veya yevmiyeli çalışanların sayısındaki artışla sağlanmış durumda, yani dörtte üçü. İstihdam artışında ikinci sırayı yüzde 15'lik payla ücretsiz aile işçileri alıyor. Temmuz ayları itibariyle ücretsiz aile işçilerinin sayısında 216 bin kişilik artış var.

Ücretsiz aile işçilerinin sayısı kadınlarda 231 bin kişi arttı, erkeklerde 15 bin kişi azaldı, toplam artış da böylece 216 bin kişi olarak gerçekleşti.

Biraz da kendimizi kandırıyoruz!

Haziran, temmuz ve ağustos aylarının ortalamasını gösteren ve temmuz verisi olarak açıklanan veri setinde dikkat çeken ya da dikkatlerden kaçmaması gereken bir rakam var. Toplam 24 milyon 953 bin kişi olan istihdamın 3 milyon 753 bini ücretsiz aile işçisinden oluşuyor. Yani, istihdam ediliyor görünen her 100 kişiden 15'i herhangi bir ücret almadan aile işçisi olarak çalışıyor.

Bu çarpıklığın yalnızca bu yıla özgü olduğu düşünülmesin. Geçmiş yıllarda da durum aynıydı. Örneğin geçen yılın temmuz ayında 23 milyon 478 bin kişi olan toplam istihdamda da ücretsiz aile işçileri 3 milyon 537 bin kişiyle yine yüzde 15 pay almıştı.

Ücretsiz aile işçilerinin dörtte üçe yakınının kadın olduğunu da belirtelim.

Ücretsiz aile işçileri ağırlıklı olarak tarım kesiminde istihdam edilenlerden oluşuyor. Dolayısıyla tarım istihdamının azalmasına paralel olarak aile işçilerinin sayısı da azalacak. Eylül ayını da içine alacak şekilde açıklanacak ağustos verisiyle birlikte hem tarım, hem de hizmetlerde istihdam gerileyeceği için, kaçınılmaz olarak işsizlik yeniden artmaya başlayacak.