İşsizlik nisanda gümüş madalyayı kaptı!
Yeni nüfus projeksiyonuna göre 2005 yılından bu yana hesaplanmakta olan işsizlik oranı, şimdiye kadar olan dönemde en düşük düzeye yüzde 8.8 ile geçen yılın eylül ayında indi. Bu yılın nisan ayında oluşan yüzde 9'luk oran da, ikinci en düşük oran olarak kayıtlara geçti.
İşsizlik oranı geçen yılın nisan ayında da, bu yılın mart ayında da yüzde 9.9 düzeyinde bulunuyordu. Böylece nisandaki işsizlik oranı hem geçen yıla göre, hem bir ay öncesine göre 0.9 puan azalmış oldu.
Nisan ayındaki işsizlik oranı, son yedi yılın nisan ayları itibariyle üçüncü kez tek haneye indi. İşsizlik, 2008'in ve biraz önce belirttiğimiz gibi 2011'in nisan ayında yüzde 9.9 olmuştu. Nisan itibariyle en yüksek oran ise yüzde 14.9 ile 2009 yılında kaydedilmişti.
Nisan ayındaki işsizliğin bir önceki aya göre gerilemiş olmasında şaşılacak bir yön yok; aksi tuhaf olurdu zaten. Mart verisi şubat, mart ve nisanı kapsıyordu. Nisan verisi mart, nisan ve mayısı kapsıyor. Yani mart ve nisan ayları olarak açıklanan üçer aylık seriden şubat çıktı, mayıs girdi. Şubattaki istihdam olanaklarıyla mayıstaki olanaklar arasında dağlar kadar fark olduğu için mart verisinden nisan verisine geçişte bu düşüşün yaşanmış olması gayet normal.
Zaten mevsim etkilerinden arındırılmış seriye göre işsizlik oranı dört aydır neredeyse aynı düzeyde bulunuyor. Arındırılmış seriye göre ocak ayında yüzde 9 olan işsizlik oranı şubat ve martta yüzde 9.1'e çıktıktan sonra nisanda yeniden yüzde 9'a geriledi.
İstihdam artışı hizmetler kaynaklı
Geçen yılın nisan ayında 23 milyon 955 bin olan çalışan sayısı 675 bin kişi artarak bu yıl 24 milyon 630 bine çıktı. Artışın tümüyle hizmetler sektörü kaynaklı olduğu dikkat çekiyor. Bir yıllık dönemde hizmetler sektöründe istihdam edilenlerin sayısı 710 bin kişi arttı. İnşaat sektöründe istihdam edilenlerin sayısında da 20 bin kişilik artış oldu.
Buna karşılık tarım istihdamı 19 bin, sanayi istihdamı 36 bin kişi azaldı.
Nisandaki durum iyi de
İşsizlik nisanda en düşük ikinci orana geriledi, önceki dönemlere göre de belirgin düşüşler var. Görünürde herşey iyi. Ancak, dün açıklanan bir başka veri var ki, işsizliğin nisandaki tempoda gerilemeye devam etmesinin pek mümkün olamayacağının işaretlerini veriyor.
Bütçe gerçekleşmesinden söz ediyoruz. Bütçe, mayıs ayınca bir canlanma işareti vermiş, zaten bu durum sanayi üretimindeki artışa da yansımıştı. Haziranda ise tam tersi bir tabloyla karşı karşıyayız. Haziran ayında bütçe giderleri yüzde 32'ye yakın artarken, gelirler yüzde 7 düştü. Geçen yılın haziran ayında 3.1 milyar lira olan bütçe fazlası, bu yıl 6.3 milyar açığa dönüştü. Faiz dışı dengede de 4.4 milyar liralık açık oluştu.
Genel tablo böyle. Bu tabloyu oluşturan detaylara gelinceÖ Mayıstaki canlanma işareti dolaylı vergilerden alınmıştı. Bu kez tam tersi söz konusu. Keskin dalgalanmalar görüyoruz. Haziranda özellikle dahilde alınan KDV'de dramatik bir gerileme var. Söz konusu vergi haziran ayları itibariyle tam yüzde 26.6 geriledi.
Özel tüketim vergisi bir yılda yalnızca yüzde 3.6 arttı. İthalde alınan KDV'de ise bu haziranda geçen yılın haziranına göre yüzde 4.2'lik bir gerileme oldu.
Vergi gelirlerindeki eğilim, piyasalarda haziranın pek de iyi geçmediğine işaret ediyor. Ekonomik aktivitede belirgin bir daralma, bir durgunluk var. Bu durgunluk, mayıs ayı işsizlik verisine haziran da gireceği için, yani mayıs rakamları nisan-mayıs-haziran ortalaması olarak açıklanacağı için bir sonraki istihdam verisinde kendini gösterecek.
Nisandan mayısa geçişlerde işsizlikteki gerileme hızı yavaşlar. Bu kez yavaşlama daha belirgin hale gelebilir. Ama yine de mayıs ayındaki işsizliği geçen yılın eylülündeki yüzde 8.8'lik en düşük oranın az da olsa altında görme olasılığımız yüksek.
