İşsizlik görünürde düştü gerçek anlamda artış sürüyor

İşsizlik mart ayında da hala yüzde 14'ün üstünde. Ocak ve şubata göre gerileme var, bu da doğal. Bu gerilemeyi işsizliğin azalmaya başladığı şeklinde okuyan tabii ki çıkmayacaktır ama biz yine de hatırlatalım. İşsizlik martta ocak ve şubata göre zaten hep geriler. Kaldı ki kıyaslama önceki aylarla değil, önceki yılların aynı aylarıyla yapılır. "Önceki yıllar-aynı aylar" kıyaslamasıyla da birden 2009'a dönüveriyoruz.

İşsizlikte nasıl dramatik bir durumda bulunduğumuzu ortaya koyan temel gösterge hiç kuşku yok ki mart ayında da hala yüzde 14'ün üstünde kalınmış olmasıdır.

Ocak ve şubat aylarında yüzde 14.7 olan işsizlik oranı martta gerilemiştir gerilemeye ama ancak yüzde 14.1’e inilebildiği gerçeği ortada.

“Ocak ve şubattaki yüzde 14.7’den sonra bakın martta nasıl da yüzde 14.1’e geldik, işsizlikte iniş başladı” diye sevinç gösterisinde bulunmak isteyen çıkar mı bilmiyoruz ama peşin peşin söyleyelim şubattan marta geçişte işsizlik oranının düşüyor olması gayet normaldir. Bu, ilk kez görülen bir durum değildir, tam aksine bir iniş yaşanmasaydı bu çok tuhaf olurdu.

İşsizlik oranında martta şubata göre gerçekleşen gerileme tümüyle mevsimsel faktörlerden kaynaklanmaktadır.

Şubat ayındaki oran ocak, şubat ve martın ortalamasını göstermektedir.

Mart oranı ise şubat, mart ve nisanın ortalamasıdır. Yani ocak devreden çıkmış, yerine nisan girmiştir. Bu önemli bir mevsimsel değişim demektir.

Hem zaten işsizlik oranı tüm yılların şubat-mart geçişinde gerilemiştir, bir tek yıl bile yoktur ki tersi yaşanmış olsun.

Gerçekte artış var

Şubat-mart geçişindeki düşüşün mevsimsellikten kaynaklandığını bir kez daha vurgulayalım. Hem zaten Türkiye İstatistik Kurumu mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranlarını da açıklıyor ve bu veriler şubat-mart geçişinde bir düşüş yaşanmadığını, aksine artışın sürdüğünü gösteriyor.

Mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı mart ayında yüzde 13.7 olarak gerçekleşti. Şubattaki yüzde 13.6’ya göre az da olsa bir artış var.

Mevsim etkisinden arındırılmamış işsizlik oranının 0.6 puanlık düşüşle yüzde 14.7’den yüzde 14.1’e gerilediğini unutmayalım.

İşsizlik oranı mevsim etkisiyle düşüyor, ama bu etki dikkate alınmadan yapılan hesaplamaya göre artış sürüyor. Bu ayrıntıyı hiçbir zaman gözden uzak tutmamak gerekiyor.

Mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik düşmüyor hatta artmaya devam ediyorsa, mevsim etkisi ortadan kalktığı an genel oran da yönünü yeniden yukarı çevirecek demektir.

TÜİK verilerine göre mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranının geçen yılın mart ayından beri, yani tam on üç aydır sürekli arttığını da belirtelim.

İşsiz sayısı 4.5 milyon

Hesaplamada ocak ayının devreden çıkması ve yerine nisan ayının girmesiyle işsiz sayısı şubat ayına göre azaldı. Ama azaldığını söylediğimiz sayı hala 4.5 milyon.

Geçen yılın aynı ayındaki işsiz sayısı 3.2 milyondu. Dolayısıyla bir yılda işsiz sayısı tam 1.3 milyon kişi artmış oldu.

Mart ayı itibarıyla sayıları 4.5 milyon olarak açıklanan işsizlerin 2.8 milyonu erkek, 1.7 milyonu kadın.

Dört gençten biri işsiz

15-24 yaş arası genç nüfustaki işsizlik oranı geçen yılın mart ayında yüzde 17.7 düzeyindeydi. Bu yılın mart ayına geldik, genç nüfustaki işsizlik oranı yüzde 25.2’ye çıktı.

İşsiz sayısında ve genel işsizlik oranında olduğu gibi genç nüfustaki işsizlik oranında da şubata göre bir gerileme var ama bunun tümüyle ocak ayının yerini nisanın almasından kaynaklandığını bir kez daha vurgulamak gerek.

Toplam genç nüfusta yüzde 25.2 olan işsizlik oranı erkeklerde yüzde 23.3, kadınlarda yüzde 28.4 düzeyinde.

Konutta ipotekli ilk satışlar adeta sıfıra indi

İnşaat sektöründe işlerin iyi gitmediği sır değil. Konut satışları gerileme eğiliminde. TÜİK’in dün açıkladığı mayıs verileri de gidişatın ne kadar vahim olduğunu bir kez daha ortaya koydu.

Mayıs ayında 82 bin konut satıldı. Geçen yıla göre neredeyse üçte birlik azalma var.

Ne var ki toplam satıştaki azalmanın ötesine geçen olumsuzluklar söz konusu...

Örneğin, ilk satışlarda yüzde 39’luk azalma oldu.

Ama daha beteri ipotekli ilk satışlarda yaşandı...

Geçen yıl mayısta 16.343 adet ipotekli ilk satış gerçekleştirilmişti. Bu yıl hangi düzeyde kalındı, diye sorsak tahmin edemezsiniz. Yalnızca 1.997, yani ipotekli ilk satışlar ancak bu kadar oldu.

Mayıs ayında 22 işgünü vardı. Dolayısıyla her işgünü yalnızca ama yalnızca 91 adet ipotekli ilk el konut satışı yapılabilmiş.

Sayıya bakın, koskoca Türkiye’de ipotekli ilk el konut satışı her gün için 100’ü bile bulmamış.

Köşemizi sürekli izleyenler hatırlayacaktır; konut satışlarıyla ilgili klasik hale gelen bir tablomuz var, bu tabloyu daha sonra sizlerle paylaşacağız.