İşsizlik, barış, ulaşım, istikrar ve Anayasa...
TOBB'un dün gerçekleşen genel kurulu öncesi Ankara Büromuz 69 oda ve borsa başkanıyla ülke ve kentleri için öncelik verdikleri sorunları ele almışlar. Bunun sonucunda Türkiye'nin öncelikli sorunlar fotoğrafında başlıkta yer alan beş konu, "işsizlik, barış, ulaşım, istikrar ve anayasa" yer almış. Seçim sonrası geniş tabanlı katılımcı bir Anayasa çalışmasının başlatılmasının "Öncelikli ele alınması gereken konu" olduğunu belirten oda borsa başkanlarının oranı yüzde 78.5. Oda ve borsa başkanlarının bir önemi talebi de "gündem ekonomi olmalı" diye dile getiriliyor.
TOBB Kurultayı öncesi Ankara Büromuz 69 oda ve borsa başkanının görüşlerini almış, ülkenin en önemli sorunlarının onlara göre neler olduğunu saptamış. Ayrıca tek tek kendi bölgeleriyle ilgili sorunları dile getirmelerini istemiş. Ortaya çıkan tabloyu beş sözcükle özetlemem gerekirse, başlıkta yer alan beş sözcüğü sıralal gerekir; işsizlik, barış, ulaşım, istikrar ve anayasa…
Oda başkanları hem ülkenin sorunlarıyla yakından ilgilenip, öncelikler sıralaması yapıyorlar. Hem de kendi bölgelerinin, kentlerinin sorunlarını dile getiriyorlar.
"Türkiye'nin birinci sorunu anayasa." Birçok oda borsa başkanı bunu dile getirip öncelik verdikleri sorunların başında anayasa değişikliğinin geldiğini, seçimlerin ardından hemen ele alınmasını istiyorlar. DÜNYA Gazetesi'nin soruşturmasına katılan oda borsa başkanlarından yüzde 78.5'u anayasa değişikliğini zorunlu görüyor. Yüzde 11.5'u zorunlu olmadığını ifade ederlerken, yüzde 10'u kararsız ya da görüş bildirmiyor.
Anayasa değişikliğinin nasıl bir yöntemle yapılması gerektiği konusunu ise "Toplumsal mutabakat, sağlıklı bir tartışma ortamı tahsis edilmeden yeni anayasayı gündeme almak doğru olmaz" diyerek değerlendiriyorlar. Anayasanın hazırlanma ikliminin önemi üzerinde durarak katılımcı bir yöntemle ve geniş tabanlı bir uzlaşmayla hazırlanmasının zorunluluğunun altını çiziyorlar.
"İstikrar sürmeli huzur istiyoruz." Oda ve borsa başkanlarından birçoğunun söylemi içersinde yer alıyor. Bu açıdan "Terörle mücadelenin önemli ve öncelikli" olduğunun altını çiziyorlar. Terörün Doğu-Güneydoğu'ya yatırımı frenlediğini ve bazı illerden göçe neden olduğunu belirtiyorlar. "Silah seslerinden kurtulmalıyız" diyorlar. Bazı kentlerde göçle azalan nüfus şikayeti dile getirilirken, bazı kentlerde ise göçle artan nüfustan şikayet ediliyor. Bazı oda başkanları "koalisyonların istikrarı olumsuz etkilediği" görüşünü de dile getiriyorlar.
"Kalkınma, üretim ve büyüme için gündem ekonomi olmalı." Oda borsa başkanları siyasetin zaman zaman ekonomiyi geri plana ittiğini, bunun sorunları artırdığını söylüyorlar ve "gündem ekonomi olmalı" düşüncesini dile getiriyorlar. Bu gündem içersinde yeni sanayi alanları yaratılması, teşviklerin yeni ve doğru bir yapı üzerine oturtulması, oluşan işsizlik ordusuna iş için yatırım hamlesi başlatılması, OSB'ler için yeni destekler verilmesi, hayvancılık OSB'lerinin hayata geçirilmesi, besiciliğin desteklenmesi, KOBİ desteklerinin artırılması, tarım desteklerinin gözden geçirilmesi, esnaf sorunlarının ele alınması, perakendeciliğin düzenlenmesi, büyük mağazalar yasasının çıkarılması ve bürokrasinin azaltılması gibi birçok konunun yer alması gerektiğinin altını çiziyorlar.
"Ulaştırma sorunumuz çözülmelidir." Son yıllarda hem birçok ile uçak seferleri başlatılmış olması, birçok ilin oda ve borsa başkanlarının "sivil havaalanı istiyoruz", "en büyük sorunumuz ulaşım" açıklamalarını beraberinde getiriyor. Ulaşımdan kasıt ağırlıklı olarak hava yolu ulaşımı ve kentlerinin Ankara ile uçuş bağlantısının sağlanması. Lojistiğin kentleri için çok önemli olduğu birçok oda ve borsa başkanınca öne sürülüyor.
"Kentimizi kirletenler vergiyi İstanbul'da ödüyor." Birçok kent oda borsa başkanları, kendi kentlerinde bulunan sanayi kuruluşlarının. Merkezlerinin İstanbul'da bulunmasının kendilerine zarar verdiğini, vergilerini ve ihracat rakamlarını merkezden açıklarken, kentlerine istihdam dışında katkıları olmadığını, buna karşın kirlenme gibi sorunlara neden olduğunu belirterek bu duruma çare bulunmasını ve üretim alanına vergi gelirinden pay ayrılmasını talep ediyorlar. Oda ve borsa başkanları kentleriyle ilgili sorunları ve çözüm önerilerini de dile getiriyorlar.
Ankara büromuzun yaptığı soruşturma oda borsa başkanlarının hem ülke sorunlarına hakimiyetlerini, verdikleri öncelikleri ortaya koyuyor. Çözüm önerilerini dile getiriyor. Hem de kentleriyle ilgili sorunlara bekledikleri çözümlerin bize ulaşmasını sağlıyor.
Dün TOBB Genel Kurulu'nda da ülke sorunlarıyla ne kadar yakından ilgilenildiğine tanık oldum. Birçok oda başkanı dostum, yukarıda sözünü ettiğim sorunlarla ilgili görüşlerini bana yüz yüze dile getirdiler.