İşletmeler için vergi planlaması ön plana çıkıyor
Geçtiğimiz hafta sonu Divriğili Sanayici ve İş İnsanları Derneği’nin (DİVSİAD) organize ettiği çok güzel bir etkinliğe katıldım. Cemile Sultan Korusu’nda yapılan etkinliğe İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekip Avgadiç ve Ankara Sanayi Odası Başkanı Seyit Ardıç da katılarak birer konuşma yaptılar. Ben de güncel ekonomik ve vergisel konularla ilgili bir sunum yaptım. Toplantıda kayıt dışı ekonomi ile mücadele eylem planı, OVP hedefleri, enflasyon muhasebesi ve vergi etkisi konuşulmakla birlikte, işletmeler için vergi yönetimi ve vergi planlaması konularının ön plana çıktığını belirtmek isterim. Bu kapsamda işletmeler için vergi sistemimiz içerisinde yer alan vergi planlaması olarak kullanılabilecek uygulamaları hatırlatmış olalım.
Vergi planlaması nedir?
Kamu giderlerini karşılamak üzere toplanan vergiler mükellefler üzerinde mali bir yük oluşturur. Mali yükün etkilerini azaltmak üzere, vergi kanunlarının vermiş olduğu bir takım düzenlemeler ve uygulamalardan yararlanarak vergi yükünü minimize etme çalışmaları vergi planlamasıdır.
İşletmeler için vergi planlaması uygulamaları
İşletmelerin kullanabilecekleri vergi planlaması uygulamaları örneklerini, başlıklar halinde vermeye çalışalım.
Vergi istisnaları: Vergi istisnaları vergi planlaması için kullanılabilecek argümanlardan biridir. Gerek gelir ve kurumlar vergisinde gerekse diğer kanunlarda yer alan istisnalar kullanılarak işletmelerin vergi yükü azaltılabilir.
Vergi indirimleri: Kurumlar Vergisi Beyannamesi üzerinde bir takım indirim ve istisnalar uygulanarak vergi yükü azaltılabilir. Söz konusu indirim ve istisnalar, gerek Kurumlar Vergisi Kanununun 10. maddesinde gerekse Özel Kanunlarında belirtilen bir takım düzenlemeler olup bunlar kullanılarak vergi yükü azaltılabilir.
Vergi ötelemeleri: Enflasyonist ortamlarda paranın zaman değeri önemli olduğundan dolayı vergi ötelemeleri yapmak ve bugün ödenecek verginin ileri bir tarihte ödenmesini sağlamak vergi planlaması aracı olarak kullanılabilir.
Vergi iadeleri: Özellikle KDV iade süreçlerinin uzun zaman alması işletmelerin nakit akış dengesini bozmakta ve finansman ihtiyacının doğmasına sebep olmaktadır. Onun için de KDV iadelerinin hızlı bir şekilde gerçekleşmesi hem paranın zaman değeri açısından hem de finansman maliyeti açısından önem kazanmaktadır. KDV iadelerinin hızlı bir şekilde sonuçlanmasına yol açacak iade mekanizmaları kullanılarak vergi planlaması yapılabilir.
Vergiye uyumlu mükellefler indirimi: Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 121’inci maddesiyle; vergisini zamanında ödeyen ve belirtilen diğer şartları taşıyan mükelleflerin, 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren verilecek yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin yüzde 5’ini, ödenmesi gereken vergiden indirme imkanı getirilmiştir. Kanunda ve Tebliğlerde belirtilen indirimin şartlarına riayet edilerek vergi planlaması yapılabilir.
Şirket kuruluş tercihi: Şirket hisselerin hissedarlar tarafından devri halinde devreden kişiler tarafından elde edilen kazanç “Değer Artış Kazancı” olarak vergiye tabi olmaktadır. Ancak tam mükellef kurumlara ait olan ve iki yıldan fazla süre ile elde tuttukları hisse senetlerinin devrinden sağladıkları kazançları gelir vergisine tabi değildir. Vergi mevzuatında belirtilen şartlar dahilinde Anonim Şirket hisse devirleri vergiye tabi olmadığından, yeni şirket kuruluşlarında Anonim Şirket tercih edilirse ilerde hisse devrinden doğabilecek kazançlar vergi dışı bırakılmış olur.