İşgünü sayısında oynaklık sanayi üretiminde bu kez artış rekoru getirdi

Sanayi üretiminin temmuz ayında geçen yıla göre yüzde 4.6 gerilemesinin en önemli nedeni, Bayram tatili yüzünden çalışma günü sayısının azalmasıydı. Geçen yıl temmuzda cumartesiler de dahil 27 olan işgünü sayısı, bu yıl 24'e, hatta Bayram'ın son günü de çoğunlukla üretim yapılmadığı için 23'e inmişti ve bu durum doğal olarak üretime yansımıştı. Bayram tatilinin etkisiyle üretimin çok azaldığını vurguladığımızda, bu değerlendirmemizi "Ne yani işçi Bayram tatili de yapmasın mı" diye okuyabilme becerisi(!) gösterenler de çıkmadı değil. Demek ki biz iyi anlatamamışız, diye düşündük. 

Yine geçen ayki değerlendirmemizde, temmuz ayındaki üretimin tatilden dolayı düşük geldiğini, ağustosta ise tam tersi bir gelişme görüleceğini ve üretimin kayda değer oranda artış göstermesinin beklendiğini vurguladık. Ve nitekim öyle de oldu. Sanayi üretimi, ağustos ayında geçen yıla göre tam yüzde 12.6 arttı. 

Tabii ki temmuzdaki yüzde 4.6'lık gerileme de, ağustostaki yüzde 12.6'lık artış da herhangi bir arındırma işlemine konu olmamış endekse göre belirlenen oranlar. Sanayi üretimi, takvim etkisinden arındırılmış endekse göre geçen yıla kıyasla temmuzda yüzde 3.6, ağustosta yüzde 5.2 arttı. 

Takvim etkisinden arındırılmış endeks, çalışma günü sayısındaki değişimin etkisini ortadan kaldıran bir endeks. Diğeri ise, bire bir ne üretildiğinden yola çıkılarak oluşturulan bir endeks. Arındırılmış endeks, aslında varsayıma dayalı bir eğilim göstergesi. Arındırılmamış ise elle tutulur, gözle görülür üretimin ne olduğunu sergileyen bir veri. Dolayısıyla hep söylediğimizi bir kez daha vurgulayalım, üretimin gerçek düzeyini gösteren endeks, arındırılmamış olan ve biz bu endeksin ortaya koyduğu tabloyu daha doğru kabul ediyoruz. 

Eylül, eğilimi ortaya koyacak 

Eylül ayları, kasım ve aralıktan sonra yılın en yüksek üretim düzeyine çıkılan ay. Geçen yılla bu yıl arasında eylül için çalışma günü sayısı yönünden de hemen hemen hiç fark yok. Hatta pazar dışında geçen yıl 25 olan çalışma günü sayısı, bu yıl 26. 

Geçen yıl ağustosta 102.1 düzeyine kadar gerilemiş olan sanayi üretim endeksi, eylülde 123.9'a çıkmıştı. Şimdi merak edilen, bu yıl ağustosta 114.9 olan endeksin eylülde hangi düzeyde gerçekleşeceği. 

Geçen yıl ağustostan eylüle geçişte mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış endekste yüzde 5'lik bir artış sağlandığını da hatırlatalım. 

Sekiz aylık artış yüzde 3.7 

Bu arada ilk çeyrekte yüzde 5.3, ikinci çeyrekte yüzde 2.6 olan sanayi üretimindeki artış, temmuz ve ağustos ayları toplamında yüzde 3.2 düzeyinde gerçekleşti. Böylece ilk sekiz ayda geçen yıla göre yüzde 3.7 oranında üretim artışı sağlandı. 

Sanayi üretimi, geçen yılın ilk sekiz ayında, 2012'nin aynı dönemine göre yüzde 2.3 artmıştı. 

Çok açık ki bu yılki üretim artışı geçen yıldan iyi seyrediyor. Ancak, sanayi üretimindeki bu ivme bile bu yılki büyüme hızının geçen yılın altında kalacağı gerçeğini değiştirmeye yetmiyor. 

2015-2017 dönemine ilişkin orta vadeli programda, geçen yıl yüzde 4.1 olarak gerçekleşen, bu yıl için de yüzde 4 olarak öngörülen büyümenin yüzde 3.3'te kalacağı tahminine yer verildi. Hem zaten yılın ilk yarısındaki büyüme de yüzde 3.3 olmuştu.