İşçiye “uzaktan çalışma” hakkı geldi!
Normal şartlarda işin işyerinde yapılması gerekmekle birlikte, bazı sektör ve mesleklerde veya işletmelerde uzaktan çalışma yöntemi kullanılabilmektedir. Uzaktan çalışma haftanın belli günlerinde olabileceği gibi, tüm mesainin uzaktan çalışma olarak kabulü de mümkündür.
Uzaktan çalışma; işçinin, işveren tarafından oluşturulan iş organizasyonu kapsamında iş görme edimini evinde ya da teknolojik iletişim araçları ile işyeri dışında yerine getirmesi esasına dayalı ve yazılı olarak kurulan iş ilişkisidir.
Uzaktan çalışma yöntemi özellikle ABD ve AB ülkeleri arasında yaygın şekilde kullanılmaktadır. Bu düzenlemenin genellikle satış ve pazarlama, veri hazırlama ve işleme, yazılım ve e-satış, muhasebe, tasarım, tercüme ve çeviri hizmetleri, mimarlık hizmetleri, basın ve yayın sektörü, çağrı merkezi gibi sektör ve iş alanlarında uygulandığı görülmektedir.
Ülkemizde de son yapılan İş Kanunu ve Türkiye İş Kurumu Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı ile uzaktan çalışmaya ilişkin bir düzenleme yapıldı. Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan tarafından onaylandığı takdirde çalışma hayatımızda önemli yenilikler getirecek yasanın, iş barışını sağlama anlamında da son derece önemli bir düzenleme olduğunu belirtmeliyiz.
Buna göre söz konusu yasa ile esnek çalışma modeli olarak uzaktan çalışma sistemi getirilmektedir. Çalışanlara teknolojik iletişim araçları aracılığıyla işyerini dışında çalışma imkanı sağlanarak işin niteliğine göre iş edimlerini evlerinde yerine getirme imkanı düzenlenmiştir. Uzaktan çalışan işçilerin emsal işçiye göre farklı işleme tabi tutulamaması hükmü ile hakları korunmaktadır. Uzaktan çalışacak işçilerin iş sözleşmelerinin yazılı bir şekilde yapılması ile işin tanımı, şekli, süresi ve yeri, ücret ve ücretin ödenmesi gibi hükümlerin sözleşmede yer alması zorunluluğu getirilmektedir.
Uzaktan çalışan işçiler, ayrımı haklı kılan bir neden olmadıkça, salt iş sözleşmesinin niteliğinden ötürü emsal işçiye göre farklı işleme tabi tutulamayacaklardır. İşverenler, iş sağlığı ve güvenliği önlemleri hususunda işçileri bilgilendirmek, gerekli eğitimleri vermek, sağlık gözetimini sağlamak ve sağladığı ekipmanla ilgili gerekli iş güvenliği tedbirlerini almakla yükümlüdürler.
Uzaktan çalışma iş sözleşmesinde olması gereken unsurlar
1) İşin tanımı
2) İşin yapılma şekli
3) İşin süresi ve yeri
4) Ücret ve ücretin ödenmesine ilişkin hususlar
5) İşveren tarafından sağlanan ekipman ve bunların korunmasına dair hükümler
6) İşverenin işçiyle iletişim kurması
7) Genel ve özel çalışma şartları
Uzaktan çalışmada işçiler, esaslı neden olmadıkça salt iş sözleşmesinin niteliğinden ötürü emsal işçiye göre farklı işleme tabi tutulamaz. İşveren, uzaktan çalışma ilişkisiyle iş verdiği çalışanın yaptığı işin niteliğini dikkate alarak iş sağlığı ve güvenliği önlemleri hususunda çalışanı bilgilendirmek, gerekli eğitimi vermek, sağlık gözetimini sağlamak ve sağladığı ekipmanla ilgili gerekli iş güvenliği tedbirlerini almakla yükümlüdür.
Uzaktan çalışmanın usul ve esasları, işin niteliği dikkate alınarak hangi işlerde uzaktan çalışmanın yapılamayacağı, verilerin korunması ve paylaşılmasına ilişkin işletme kurallarının uygulanması çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.