İşçinin sadakat borcu ve haklı nedenle fesih
YARGITAY KARARLARI / Av. Ali YÜKSEL / Av. Cihan AVCI
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2005/ 4880 E. Ve 04.04.2005 tarihli kararında işçinin sadakat yükümünün ne anlama geldiğini ve bu borca aykırılığın neticelerinin neler olduğunu açık biçimde belirtmiştir. İş ilişkisinde işçi ile işveren arasındaki ilişki en başta güvene dayanmaktadır. Bu nedenle iş akdi ilişkisi kapsamında tarafların birbirlerinin güveninin sarsacak ve ilişkinin devamını çekilmez kılacak tutum ve davranışlardan sakınması gerekmektedir. İşte bu kararda da ne tür davranışların sadakat yükümlülüğüne aykırılık teşkil ettiği ve bu aykırılığın yaptırımlarının neler olduğu izah edilmiştir.
Davacı dilekçesinde; resmi evrakta sahtekârlık suçunu işlediği iddiası ile hakkında dava açıldığını davanın beraat ile sonuçlandığını, suça konu olayda kusurunun bulunmadığını belirterek kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı talebinde bulunmuştur. Davalı; davacının iş sözleşmesine doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışları sebebiyle haklı olarak son verildiğini beyan etmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir
Tekel Levent Satış Deposu Amiri olarak çalışan davacı ve arkadaşları hakkında yapılan müfettiş soruşturması sonucu "iskontosuz satış yapma yetkileri bulunmamasına rağmen bayii olmayan kişilere iskontosuz fiyattan mamulat satıp ve iskontolu fiyattan (gerek depoda kalan fatura asıllarına ilave edilmesi, gerekse bayiliği bırakanlardan geri alman fatura defterlerini kullanılması suretiyle) satılmış gibi işleme tabi tutarak kendilerine menfaat sağladıkları" tespit edilmiştir. Davacı ve arkadaşları hakkında Şişli Asliye Ceza Mahkemesinde kamu davası açılmış ve haklarında "işlerin yoğun olması ve uygulamadan kaynaklanan yanlışlıklar nedeniyle hataya düştükleri suç işleme kasıtları bulunmadığı gibi menfaat da temin etmedikleri" gerekçesi ile beraat kararı verilmiştir. Temyiz incelemesi sonucu davaya İstanbul 5.Ağır Ceza Mahkemesinde bakılmış bu mahkemece de benzer gerekçelerle beraat kararı verilmiştir. Yargıtay 6.Ceza Dairesinin kararı ile özetle "suça konu faturalar üzerinde Bilirkişi incelemesi yapılarak aldatıcılık özelliği varsa sahtecilik yoksa görevi kötüye kullanmak suçunu oluşturacağı" gerekçesi ile beraat kararı bozulmuştur. Bozma üzerine yapılan ceza yargılaması 4616 sayılı yasa uyarınca ertelenmiştir.
Bilindiği üzere; iş ilişkisi karşılıklı güven esasına dayanan sürekli bir borç ilişkisi olup, bu güvenin sarsıldığı durumlarda, anılan tutumla karşılaşan taraftan böyle bir ilişkiyi sürdürmesini beklemek işin doğasına uygun düşmez. İşçinin sadakat borcu: işverenin işi ve işyeri ile ilgili hukuken haklı menfaatlerini korumak, zarar verici ve risk altına sokabilecek davranışlardan kaçınmayı gerektirir.
Netice itibarıyla Yargıtay davacının sübut bulan eylemlerinin doğruluk ve bağlılığa uymayan fiiller olduğunu tespit etmiş 17/II-d maddesindeki koşulların oluştuğuna hükmetmiştir.