İşçilik alacaklarının ödenmesine ilişkin belgelerin her zaman sunulabilm

Av. Cihan AVCI

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2007/ 29470 E. ve 2008/ 24880 K sayılı 29.09.2008 tarihli kararında işverence işçiye dair yapılan ödemeleri gösterir belgelerin sunulması hususunu değerlendirmiştir. Karar özellikle işçilik alacaklarına ilişkin davalarda, işverenin ödemeyi yaptığına ilişkin belge ve kayıtları her zaman sunabileceği kuralını belirtmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Ayrıca bu karar bir anlamda iş mahkemelerindeki yargılama içerisinde delillerin dermeyanının, özellikle ödemeye ilişkin olması halinde, her zaman mümkün olduğunu gayet net şekilde belirtmektedir.

İncelememize konu Yargıtay kararında, davacı, kıdem tazminatı, genel tatil ücreti, fazla mesai ücreti alacaklarının ödetilmesini istemiştir. Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır. Hüküm süresi içerisinde davalı işverenlikçe temyiz edilmiştir. Dosyanın temyizen incelenmesi neticesinde yerel mahkemenin kararı bozulmuştur.

Yerel mahkemedeki yargılama içerisinde alınan bilirkişi raporunda, davacının hizmeti, 07.07.1995 - 28.02.2001 ila 04.06.2003 - 31.12.2004 tarihleri arasında gerçekleşmiştir. Davalı vekili temyiz dilekçesinde, davacının 07.07.1995 - 28.02.2001 tarihleri arasındaki çalışmasının askerlik öncesi çalışması olduğunu, askere gitmeden önce bu dönemle ilgili  olarak davacıya Şubat 2001 bordrosu ile kıdem tazminatı ve işçilik alacakları ödendiğini karşılığında da 27.02.2001 tarihli ibraname alındığını ileri sürerek buna ilişkin imzalı belgeleri sunmuştur.

Yargıtay bozma kararında, ibraz edilen belgelerin ödeme itirazı mahiyetinde olduğunu, bunların her zaman ileri sürülebileceğini, yerel mahkemenin yapacağı işin, belgeleri davacıya göstermek ve diyeceklerini sormak ,gerekli inceleme ve araştırmayı yapmak olduğunu belirtmiştir. Yerel mahkemece de yapılması gereken bu işlemlerin yapılmadığından bahisle de kararı bozmuştur.

Yargıtay kararında da açık şekilde ifade edildiği üzere ödemeye dair belgeler temyiz dilekçesi ekinde ibraz edilse dahi, yerel mahkeme bu belgeleri dikkate alarak, gerçekliğinin araştırmasını yapmak durumundadır. Aksi takdirde eksik inceleme sonu karar verilmiş olacaktır. Bu hükmün arkasında hiç şüphesiz ödemeye dair beyanların itiraz niteliğinde olması ve davanın her aşamasında ileri sürülebilmesi kaidesi yatmaktadır. Bu sebeple yargılama aşamasında işçiye yapılan ödemelere dair belgeler her zaman sunulabilecektir. Bu noktada davanın tahkikata tabi olup olmamasının önemi yoktur. Ancak burada kastedilen ödeme belgelerinin dava konusu edilen kalemlere ve dönemlere ilişkin olması da şarttır. Aksi takdirde, dava konusu olmayan dönemlere dair ödeme belgelerinin sunulması halinde mahkemenin bunu dikkate alarak davacıya soru tevcih etmesinin bir manası olmayacaktır.