İşçi ve memurların tazminatları yıllar içinde eridi

Kıdem tazminatı; İşçinin en az bir yıllık çalışması olması durumunda iş yerin­den ayrılırken belli koşulları sağlaması duru­munda, işveren tarafından geçmiş hizmetle­rine karşılık kanunen ödemesi gereken toplu paradır.

Kıdem tazminatı, işçi ile işveren ara­sındaki ilişkilerin sonlanması durumunda adil bir maddi denge sağlamak amacıyla yasal bir hak olarak düzenlenmiştir.

Türkiye’de kı­dem tazminatı, İş Kanunu’nda belirtilen ku­rallar doğrultusunda hesaplanır ve ödenir. Bu hak, çalışanların uzun vadeli iş ilişkilerini koruma ve teşvik etme amacını taşır. Kıdem tazminatı bir yıla bir brüt ücret şeklinde he­saplanır. Ancak kıdem tazminatının bir tava­nı vardır.

Kıdem tazminatı tavanı 01/01/2025- 30/06/2025 için brüt 46.658 TL oldu. Kıdem tazminatında gelir vergisi kesintisi yapılmaz sadece binde 7.59 oranında damga vergisi ke­sintisi yapılır. Kıdem Tazminatı 01/01/2025- 30/06/2025 tarihleri arasında net 46.303,87 TL oldu. Kıdem tazminatı tavanı en yüksek devlet memuru aylığına göre hesaplanır. Bu nedenle kıdem tazminatı tavanı belirlenir­ken memurların 6 aylık toplu sözleşme ve enflasyon farkı dikkate alınarak belirlenir. 2002’de kıdem tazminatı tavanı ile 104 gram altın alınabiliyordu.

2024 yılı sonunda kıdem tazminatı tavanı ile sadece 14 gram altın alı­nabilecek duruma geriledi. 2025 yılına girdik ve yeni kıdem tazminatı tavanı ile şimdilik 15 gram altın alınabiliyor. 30/06/2025’e kadar 46.658 TL olan kıdem tazminatı tavanı değiş­meyecek ancak altının gramı artmaya devam edecektir. Haziran ayına kadar en iyimser tahminle kıdem tazminatı tavanı 12-13 gram altın değerine kadar gerileyecektir.

Çalışanlar için sosyal güvenlik sistemine ödenen primler asgari ücret ve tavan ücret olan asga­ri ücretin 7.5 katına kadar bil­dirilir ve bu tutarlar üzerinden prim oran­larına gö­re ödenir.

Yani Sos­yal güven­lik siste­mine çalı­şanlar için ödenecek primler as­gari ücrete göre belirlenirken, kıdem tazmi­natları memurların alacağı toplu sözleşme ve enflasyon farkı oranına göre belirlenir. Primler %30 artarken, kıdem tazminatı tava­nı %11.54 oranında arttı.

Kıdem tazminatları bu nedenlerle her yıl değerini yitirmeye de­vam ediyor. Asgari ücretle brüt 26.005,50TL ile çalışan bir kişi 10 yıl için 260.055TL kı­dem tazminatı hakkı elde ederken asgari üc­retin 7.5 katı ile 195.041 TL ile çalışan bir ki­şi ise 10 yıl için 466.580 TL kıdem tazminatı hak ediyor. Asgari ücretin 7.5 katı kadar prim ödeyerek çalışan bir kişi asgari ücretle çalı­şan bir kişiden sadece yaklaşık 1.8 kat kadar fazla kıdem tazminatı alabiliyor.

Geçmiş dönemlerde 25-30 yıl çalışması sonrası ev, araba alan bir çalışanın artık bun­ları hayal dahi edemeyecek duruma geldi.