İş sözleşmelerinin feshi ve iş güvencesi

Konusu bir iş görme olan sözleşmelerin hemen hemen hepsinde ortak nokta; taraflardan birinin (iş görenin), diğer tarafa (iş sahibine) karşı daima bir iş görme borcu altına girmesi ve onun bu borcunu, iş görme olarak nitelendirdiğimiz bir faaliyette bulunmak suretiyle ifa etmesidir.

İş ilişkisi taraflardan her birinin bozucu yenilik doğuran bir beyanla sona erdirmeleri mümkün olduğu halde, bu yola gitmeyerek karşılıklı anlaşma yoluyla sona erdirmelerinin nedenleri üzerinde de durmak gerekir. İş ilişkisinin bozma anlaşması yoluyla sona erdirildiğine dair örnekler 1475 sayılı İş Kanunu ve öncesinde hemen hemen uygulamaya hiç yansımadığı halde, iş güvencesi hükümlerinin yürürlüğe girmesinin ardından özellikle 4857 sayılı İş Kanunu sonrasında giderek yaygın bir hal almıştır.

İş sözleşmesi, tarafların açık anlaşması ile sona erebileceği gibi, zımni anlaşma ile de sona erebilir. Örneğin, işçinin işverene işi bırakmak istediğini söylemesi ve işverenin de bunukabul etmesi halinde iş sözleşmesi tarafların zımni anlaşması ile sona ermiş olacaktır. Ancak, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 109. maddesi gereğince bildirimlerin yazılı olarak yapılması gerektiğinden, ilerde herhangi bir anlaşmazlık olması halinde kullanılmak üzere bu durumun taraflarca yazılı olarak tespiti yerinde olacaktır.

İş sözleşmesinin feshi halinde işçiye çalışma belgesi verilmesi, gerekli koşulların bulunması halinde ihbar ve/veya kıdem tazminatı verilmesi, işçiden ibraname alınması, işçiye ait eşya ve belgelerin iade edilmesi, işçinin işverene ait eşya, malzeme, araç, gereç ve belgeleri, iş güvenliği aletlerini ve iş elbiselerini iade etmesi gerekmektedir. İş sözleşmesinin feshi ve iş güvencesi konusu iş hukukumuzun en tartışmalı alanlarından birisidir. İş hukuku alanında yazılmış en önemli rehber ve kaynak kitaplardan birisini tavsiye etmek istiyorum.

Marmara Üniversitesi ve Bahçeşehir Üniversisi Öğretim Görevlisi ve SGK E. Başmüfettişi Dr. Resul Kurt ve İnönü Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Eski İş Müfettişi Doç. Dr. Muzaffer Koç tarafından hazırlanan İş Sözleşmelerinin Feshi Ve İş Güvencesi kitabında bulabileceğiniz konu başlıkları;

• İş sözleşmesi ve türleri

• İş sözleşmesinin işveren tarafından feshi

• İş sözleşmesinin işçi tarafından feshi

• İş sözleşmelerinin feshinde hukuki sonuçlar

• İş sözleşmelerinin sona erdirilmesinde belgelendirme ve tutanak-ihtar yazılarının hazırlanması

• İhbar tazminatı

• Kıdem tazminatı

• Kötüniyet tazminatı

• İbranamelerde dikkat edilecek hususlar

• İkale sözleşmeleri

• İş güvencesi

• İş güvencesinden doğan tazminatlar,

gibi konular ayrıntılı olarak ele alınıyor.

SGK E. Başmüfettişi, Marmara Üniversitesi ve Bahçeşehir üniversiteleri Öğretim Görevlisi Dr. Resul Kurt ve İnönü Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Eski İş Müfettişi Doç. Dr. Muzaffer Koç tarafından hazırlanan ve RS Yayıncılık tarafından basılan “İş Sözleşmesinin Feshi Ve İş Güvencesi Uygulaması” kitabı hem teorik konuları, hem de uygulamaları ele alması açısından diğer yayınlardan büyük farklılık gösteriyor.

Bu nedenle, iş hukukuna ilişkin temel ve kaynak eser niteliğindeki bu çalışmanın başta insan kaynakları çalışanları olmak üzere serbest muhasebecilere, serbest muhasebeci mali müşavirlere, yeminli mali müşavirlere, İnsan Kaynakları (Personel) çalışan ve yöneticilerine, işletme müdürlerine, fabrika müdürlerine, işyeri yönetimi veya şantiye şefliği gibi görevlerde bulunan mimar ve mühendislere, avukatlara, sendikacılara, öğrencilere, şirket sahiplerine, kamu kuruluşları ile özel sektörde görev yapan denetim elemanlarına ve İSG profesyonellerine yararlı olacağını düşünüyoruz.