İş güvenliğinde kantarın topuzu kaçıyor!

İş sağlığı ve güvenliği, ülkemizin önemli sorunlarından birisi ve herkesi yakından ilgilendiriyor.

İş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınması ile hem işletmelerde iş kazası riski azaltılmış ve hem de çalışanlarımız maruz kalacakları tehlikeler önlenmiş olacaktır.

İster çalışan, ister işveren olsun herkesin iş sağlığı ve güvenliğine önem vermesi ve gerekli yükümlülükleri yerine getirmesi gerekiyor. İşlemelerde işçilerin güvenli bir ortamda çalışmalarının sağlanması ve iş yerlerinin tehlikelerden arındırılmış bir hale getirilmesi için iş sağlığı ve güvenliği büyük bir önem taşımaktadır.

İş güvenliği “işletmelerde işin yürütüm şartları sebebiyle doğacak tehlikelere ve meydana gelebilecek iş kazası ve meslek hastalıklarının önlenmesine karşı önlemler almak üzere yapılan sistemli çalışmalar” olarak tanımlanmaktadır.

İşverenlerin çalışanlara iş sağlığı ve güvenliği eğitimi aldırmak, tehlikeli ve çok tehlikeli işlerde işçilere yaptıkları işe uygun mesleki eğitim aldırmak, gerekmesi halinde işe giriş sağlık muayeneleri ile periyodik muayeneleri yaptırmak, ortam ölçümlerini yaptırmak, makinelere koruyucu takmak, topraklama, havalandırma ve yangın söndürme tesisatı yapmak, işe uygun iş güvenliği ekipmanını ve kişisel koruyucu donanımları sağlamak ve kullandırmak gibi mevzuatta öngörülen iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini almak, alınan önlemlere uyulup uyulmadığını denetlemek gibi yükümlülükleri var.

İş sağlığı ve güvenliği ile işletmelere getirilen yükümlülüklere bakıldığında bunların başında işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı çalıştırılması geliyor.

İşyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanlarının ise rehberlik, risk değerlendirmesi, çalışma ortamı gözetimi, iş güvenliği eğitimi yapmak, iş kazaları ve meslek hastalıklarıyla ilgili değerlendirme yapmak, yıllık çalışma planını gözetim, çalışma şartlarını iyileştirmek gibi görev ve yükümlülükleri var.

Eksiklik ve aksaklıkların düzeltilmesinden, tedbir ve tavsiyelerin yerine getirilmesinden işveren sorumludur.

İş güvenliği uzmanlarının görev alabilmeleri için; çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A) sınıfı, tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde en az (B) sınıfı, az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olmaları şartı aranmaktadır. Geçici madde kapsamında 1/1/2018 tarihine kadar (B) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı çok tehlikeli işyerlerine, 1/1/2017 tarihine kadar (C) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı tehlikeli işyerlerine bakabilmektedir.

30.04.2015 tarihinde, İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'le arttırılmıştır. İş güvenliği uzmanlarının tehlike sınıflarına ve çalışan sayısına göre belirtilen çalışma süreleri, 01/01/2016 tarihinden geçerli olmak üzere; iş güvenliği uzmanları, görevlerini yerine getirmek için aşağıda belirtilen sürelerde görev yapacaklardır.

1. Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 10 dakika.
2. Tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 20 dakika.
3. Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 40 dakika.

Az tehlikeli sınıfta yer alan 1.000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 1.000 çalışan için; Tehlikeli sınıfta yer 500 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 500 çalışan için ve Çok tehlikeli sınıfta yer alan 250 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 250 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı; görevlendirilecektir. 

Yapılan bu değişiklikle iş güvenliği uzmanlarının çalışma süreleri;

- Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda çalışan başına 6 dakikadan 10 dakika’ya,

- Tehlikeli sınıfta yer alanlarda çalışan başına 8 dakikadan 20 dakika’ya,

- Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda çalışan başına 12 dakikadan 40 dakika’ya çıkarılmıştır.

Yapılan işlere ve ihtiyaçlara bakılmadan işyerinde iş güvenliği uzmanı çalışma sürelerinin 4 kata yakın bir düzeyde artırılması çok yanlıştır. İş güvenliği yaz boz tahtasına dönmüştür. 

Mevcut durumda bile hem işyerleri, hem çalışanlar ve hem de İSG profesyonelleri (uzman-hekim-DSP) için bir çok bürokratik faydasız yükümlülük getiren İş Sağlığı Ve Güvenliği Yönetimi'nin bu uygulaması da gereksizdir.

Maden ve inşaatlar için hem sektörel uzmanlık ve hem de süre arttırımı gerekli iken diğer işyerleri için maliyetleri olağanüstü arttıran bu madde iptal edilmelidir. Sadece maden ve inşaatlarda süre arttırımı ve sektörel uzmanlık getirilmesi yeterlidir. 

Bu durum OSGB’leri de olumsuz yönde etkileyecek. Tahsil edilemeyen fatura tutarları kabaracak, maliyetler artacak ve tahsil edilemeyen alacakların vergisi (KDV ve kurumlar vergisi) ödenmeye devam edilecek.