İş güvenliği cezaları ne zaman başlayacak?
Bu yılın en önemli konusu iş sağlığı ve güvenliği olunca haliyle yazıların, haberlerin önemli bir kısmı da bu konuya ilişkin oluyor. İş sağlığı ve güvenliği yasasında getirilmiş olan idari para cezaları da yüksek olmasından dolayı da işverenleri ciddi bir sorun beklediği görülüyor.
Yasanın yürürlük maddelerinden dolayı herkesin kafasının karışık olduğu görülüyor. Sanki tüm yükümlülükler kademeye yayılmış gibi düşünülüyor. Oysaki, kademeli uygulama sadece iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi ile diğer sağlık personeli için geçerlidir. Buna göre işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı, diğer sağlık personeli görevlendirilmesine ilişkin maddeler ile küçük işletmeler için devletçe sağlanacak desteklere ait düzenlemeler;
- Kamu kurumları ile 50'den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için yayımı tarihinden itibaren iki yıl sonra (01.07.2014 tarihinde),
- 50'den az çalışanı olup tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için yayımı tarihinden itibaren bir yıl sonra (01.07.2013 tarihinde),
- Diğer işyerleri için yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra (01.01.2013 tarihinde),
yürürlüğe girecek. Yani, işçi sayısına ve tehlike sınıfına bağlı olarak işyerleri yukarıdaki tarihlere göre yürürlüğe girecek.
- İş güvenliği uzmanı çalıştırılmaması halinde, 2013 yılında 5.390 TL/ her ay (aykırılığın devamı halinde),
- İşyeri hekimi çalıştırılmaması halinde, 2013 yılında 5.390 TL/ her ay (aykırılığın devamı halinde),
- Diğer sağlık personeli çalıştırılmaması halinde, 2013 yılında 2.695TL/ her ay (aykırılığın devamı halinde),
İdari para cezası uygulanacak.
***
Başka hangi cezalar uygulanacak
Ancak, söz konusu yasa ile getirilen yükümlülükler sadece bunlarla sınırlı değil. Ayrıca birçok yükümlülük getirilmiştir.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile diğer mevzuat çerçevesinde işverenlere;
- Risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmak, (Risk değerlendirmesi yapmama veya yaptırmama halinde (Aykırılığın devamı halinde) 2013 yılında 4.851 TL/ her ay),
- Acil eylem planı yapmak, (Acil durumları belirlememek, acil durumlar için tedbir almamak, acil durum planlarını hazırlamamak, destek elemanı görevlendirmemek, araç gereç sağlamamak, acil durumlarda işyeri dışındaki kuruluşla irtibatı sağlayacak düzenlemeyi yapmama halinde (her yükümlülük için ve aykırılığın devamı halinde) 2013 yılında 1.078 TL/ her ay),
- Çalışanlara iş sağlığı ve güvenliği eğitimi verilmesi, (İş sağlığı ve güvenliği eğitimi verilmeyen her çalışan için 2013 yılında 1.078 TL)
- Tehlikeli ve çok tehlikeli işlerde çalışanlara mesleki eğitim verilmesi, (Mesleki eğitim aldırılmayan her çalışan için 2013 yılında 1.078 TL)
- 50 ve daha fazla işçi çalışan işyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu kurulması, (İş sağlığı ve güvenliği kurulunu oluşturmamak, alt işverenin bulunduğu hallerde uygun kurulu oluşturmamak, kurullar arasında koordinasyonu sağlamaması halinde 2013 yılında 2.156 TL / her aykırılık için)
- Çalışan temsilcisi atanması/seçilmesi, (İşyerinin değişik bölümlerindeki riskler ve çalışan sayılarına göre çalışan temsilcileri görevlendirilmemesi 1.078 TL),
gibi yükümlülükler ve buna uyulmaması halinde uygulanacak idari para cezaları getirilmiştir. Buraya yazamadığımız birçok başka yükümlülükler olduğunu da hatırlatmalıyız.
Sonuç olarak, 1 Ocak 2013 tarihi itibariyle işverenlerin Risk değerlendirmesi ve acil eylem planı hazırlaması, işçilere mesleki ve İSG eğitimlerini vermesi, çalışan temsilcisi ataması gibi hususları bir an önce yapması gerekmektedir. Burada zamana yayılmış bir durum yoktur. 01.07.2013 ve 01.07.2014 tarihinin beklenmemesi gerekmektedir.
Burada Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın bir denetim yapmasını beklemeye gerek yoktur. Esasen bu yükümlülükler sağlıklı ve güvenlikli bir çalışma ortamı sağladığından en kısa zamanda yapılmalıdır. Burada amaç ceza yazmak olmamakla birlikte, sistemin uygulanmasını sağmak için de idari para cezası uygulanabilmektedir.