İş dünyası, "içi boşaltılmış yenilik kavramından" sakınmalı
Bir toplumda, iş insanlarının, girişimcilerin, toplumun kaynaklarını dağıtma sorumluluğunu taşıyan siyasi irade kullanıcılarının ve bürokratların bilinç düzeyleri, duyarlılıkları ve tepki biçimleri maddi ve kültürel zenginlik üretiminde hayati öneme sahiptir. Toplumu refaha götürecek olan maddi ve kültürel zenginlik üretmek istiyorsak, ekonomiyi yöneten aktörlerin kavrayış, tutum ve davranışlarını yakından izlemek, eleştirmek,sapmaları düzeltmek,ince ayarlar yaparak ilerlemek zorundayız.
Ekonomideki bütün aktörlerin ayrıntılılarıyla ve derinliğine bilmeleri gereken üç önemli yenilik vardır: Güçlendiren yenilikler, sürdüren yenilikler ve verimlilik yenilikleri.
Güçlendiren yenilikler, az insanın yararlanabildiği karmaşık ve maliyetleri yüksek ürünlerin kitlelerin ulaşabilecekleri basitlik ve uygun maliyette piyasaya sunabilen yeniliklere verilen addır. Sürdüren yenilikler, bugünün ürünlerini, dünün ürünlerinin yerine ikame etmektir. Verimlilik yenilikleri, var olan mal ve hizmetlerin dönüştürme ve işlem maliyetlerini ucuzlatanlardır.
Güçlendiren yeniliklere yönelelim
Güçlendiren yenilikler için belirleyici örnek "Ford'un T tipi otomobili" üretmesi gösterilir. Bugün de internet alanında bulut bileşimin aynı etkileri yaratacağı öngörülüyor. Sürdüren yeniliklere örnek Toyota'nın "Prius modeli"dir. Elektrikli fırınları kullanarak hurda demirden çelik üretimi de verimlilik yeniliklerinin tipik örnekleridir.
Günlük yaşamda sıkça kullandığımız "yenilik kavramına" ilişkin net bilgiye, derinliği olan anlamlara ulaştırmak istiyorsak bazı konulara özen göstermeliyiz. Bir kavramın bileşenleri bilmiyor ve bağlamlarını gözden kaçıyorsak o kavramın içi boşalır.
Güçlendiren yenilikler ,üretim ve dağıtımı yaygınlaştırır; pazarlama,satış ve satış sonrası hizmet ağlarını genişletir; piyasa yapıcısı kuruluşları geliştirir ve mekanda yayılma nedeniyle küçük ve orta ölçek iş yerlerini yaygınlaştırır. Belirtilen özellikleri nedeniyle güçlendiren yenilikler, iş ve istihdamda etkin sonuçlar yaratır.
Güçlendiren yenilikleri yaygınlaştırmak için ciddi bir yatırım sermayesi gerekir. Sürdüren yeniliklerin iş yaratma potansiyelleri yeterince güçlü değildir.
Verimlilik yenilikleri, ikili yapıya sahiptir. Bugün dünya gündeminde olan makinelerin iletişimi, dört boyutlu baskı gibi yenilikler başlangıçta iş süreçlerini hızlandıracak, işgücü verimini artıracak, ciddi oranda işgücü açığa çıkaracaktır. Verimlilik yenilikleri, yeraltı ve yerüstü kaynakları, fiziki sermaye stoku,insan kaynağı ve teknoloji kullanımında yarattıkları tasarrufuyla ciddi bir "sermayeyi serbest bırakma" gücüne sahiptir. Tasarruf edilen sermayeyi zenginlik üretimine dönüştürenler zenginliklerini hızla artırır.
İşin sırrı, üç yenilik çeşidi arasında denge kuran bir kalkınma stratejisi tasarlayarak yürürlüğe koymaktadır.
Üç yeniliği de bilmeliyiz
Ekonominin aktörler üç yenilik hakkında net bilgi sahibi değilse ve yenilik kavramına yükledikleri değerleri yeterince tanımlanmamışsa; yenilikleri izlemek, yakalamak, üretmek ve gerekli gelişmeyi yaratmanın aracı haline getirmek zordur.
Yenilik çağımızın çok önemli rekabet gücü aracıdır. İçi boşaltılmış bir yenilik kavramına dayalı politika, hedef ve stratejiler de tam tersi inanılmaz bir kaynak israfı yaratır.
Ülkemizde ekonomin aktörleri "yenilik geliştirme" üzerinde yaygın biçimde tartışmalar yapmalı,kavramın içini boşaltan kirlenmeyi önlemelidir.
Daha da önemlisi yenilik kavramını bir "fetiş" haline getirmekten sakınmalıyız. Bir yazarın dediği gibi, yenilik bir inanç değil, düşünce olmalıdır. Yenilikçilik sürekli sorgulama gerektirir.
Hep birlikte bilelim ki analitikteki gelişme, makinelerin birbiriyle iletişim kurması, dört boyutlu baskı, akıllı ve bağlantılı ürünler, insan kaynağındaki yeni yaklaşımlar kısa dönemde ciddi bir işsizlik sorunu yaratacak. Bu konuları ayrıntılı düşünmeden kendimize iş insanı, girişimci, siyasetçi, bürokrat, sivil inisiyatif yöneticisi, gazeteci diyorsak; kimliğimizi eksik nitelikler üzerine kurmanın sıkıntıları ile yüzleşiriz.
Yenilik ve rekabet gücü yaratmada "aykırı bakışları" da bir sonraki yazıda paylaşalım.