İş dünyası “ihracat” diyor!...

İş dünyası, iki günden beri “İhracat Zirvesi” yapıyor. Bu zirveye Başbakan Binali Yıldırım’ın katılması ve tüm sektör temsilcilerini dinlemesi çok önemli. Ayrıca 10’ a yakın bakanıyla ihracat zirvesinde yer alması da önemli.

Aslında iş dünyası, doğası gereği kamuoyunun ve kameraların önünde konuşmak yerine ya susmayı ya da daha çok kapalı kapılar arkasında konuşmayı yeğliyor. Hatta umutlu olmak istiyor. Zaten işin özü de bunu gerektiriyor. Dolayısıyla ihracatçının konuşmamasını, sorunların olmadığı anlamına yorumlamamalıyız. Elbette ihracatçının da sıkıntıları var.

Nasıl olmasın?...

• En büyük ihracat pazarımız Euro Bölgesi uzun bir süredir ekonomik durgunluk içerisinde.

• Rusya ile yaşanan uçak düşürme krizi ilişkilerimizi her boyutta kilitlemiş durumda. Son zamanlarda ılımlı esen rüzgarlar var; fakat yaş meyve ve sebze dışında ihracatımızda henüz ciddi adımlar atılmış değil.

• Bir zamanlar Türkiye’nin en büyük ihracat pazarı Irak’ın durumu ortada. Artık Irak’ta savaş tamtamları çalınıyor. Suriye ise, bir çıkış pazarımız iken şimdi çok ciddi siyasi hasımımız ve ağır yükümüz olmuş durumda.

• Özellikle son aylarda kurlarda yaşanan oynaklık, bir yandan ithalata dayalı girdi (petrol, temel girdiler gibi) maliyetlerini artırmış ve diğer yandan da enflasyon baskısıyla iç girdilerin (işçilik ve diğer girdilerin) fiyatlarını yükseltmiş.

• Daha da önemlisi 15 Temmuz darbe girişimi, içeride yaşanan terör, dışarıdan gelen çeşitli tehditler gündemin ana konuları olmuş ve dış ticaretin şartları olumsuz hale gelmiş.

- …

İşte bütün bu bilinen sorunlara rağmen ihracatçı çıkış yolları arıyor. TİM ve yönetimi nabız tutmaya çalışıyor. Hükümet de çıkış yolları konusunda samimi davranıyor.

Onun için bu “ihracat zirvesi” yapılıyor.

Bu ihracat zirvesini anlamlandıran konulardan birisi de ihracatçılara yönelik olarak yapılmış olan “beklenti anketi”.

Düzenli anketler serisinde bu kez 3 Ekim-7 Kasım tarihleri arasında yapılmış olanına 414 önde gelen büyük ihracatçı firma cevap vermiş.

İşte anketten ortaya çıkan sonuçlar…

• Çok ilginçtir; ankete katılan ihracatçı firmaların yaklaşık üçte biri 15 Temmuz darbe girişiminin ihracata herhangi bir etkisinin olmadığını belirtiyor.

• Yılın son çeyreği itibariyle üretim ve ihracatın azalmayacağı beklentisinde olan ihracatçıların oranı yüzde 60-70 bandında.

• Ancak genel kârlılık düzeyinin azalmayacağı beklentisinde olan ihracatçıların oranı ise geçtiğimiz dönem yüzde 60’a dayanırken bu son çeyrekte yüzde 50’nin altına düşüyor.

• Hammaddede dışa bağımlılığın oranı henüz değişmiyor ve en yüksek olduğu sektör kimyevi maddeler, en düşük sektör ise bitkisel ürünler sektörü oluyor.

• Yılın üçüncü çeyreğinde her üç ihracatçıdan biri yeni pazarlara girdiğini belirtiyor. Bu dönemde mevcut pazarını tamamen kaybeden ihracatçıların oranı yüzde 14’lerde olurken ihracatçıların yüzde 51’i ise mevcut pazarlarda yeni müşteriler kazandıklarını bildiriyor.

• İhracatçı firmaların yarısından biraz fazlası, Merkez Bankası’nın faiz indirimlerine devam etmesini bekliyor. Bununla birlikte, açıklanan teşvik paketi sonrasında ihracatçıların sadece üçte biri yatırımlarını artıracağını belirtiyor. Açıkçası ileriye dönük hedefler açısından bu sinyale dikkat etmek gerekiyor.

• Ancak anket sonuçlarına göre ihracatçılarımızın yatırım planlarının inovasyona odaklı olması sevindirici. Şöyle ki; ihracatçılarımız, yurtiçi yatırımlarının dörtte birini modernizasyon, buna yakın kısmını kapasite artırımı, aynı şekilde dörtte bire yakın kısmını da Ar- Ge ve inovasyon alanında planlayarak yüksek katma değerli ürünlere yöneliyor.

• İhracatçılarımızın ilk kez girmeyi hedeflediği pazarlar arasında ABD yüzde 15 oranıyla ilk sırada yer alıyor; yüzde 13.3 ile Rusya, yüzde 11.4 ile İran, yüzde 10.6 ile Almanya ve yüzde 9.9 ile Çin takip ediyor.

• Hatta hâlihazırda Rusya’ya ihracat yapan firmaların üçte biri, Rusya’ya gerçekleştirdiği ihracatta artış kaydettiğini belirtiyor. Öyle anlaşılıyor ki geleceğe yönelik olarak Rusya’ya ihracatta artış umutları oldukça fazla.

• İhracatçıların 2016 yıl sonu kur, parite, enflasyon, büyüme beklentilerinde önemli bir farklılık olmadığı anlaşılıyor.

• Bu arada hükümetin yeşil pasaport düzenlemesi, ihracat desteklerini üç kat artırması sektör tarafından olumlu karşılanıyor.

• Anket sonuçlarına göre, 2016’nın dördüncü çeyreğinde ihracatçı firmalar, İhracatçı firmaların yurtdışı yatırım planlarına da değinen Büyükekşi, “Geçtiğimiz çeyreğe göre ankete katılan firmalarımız satış ve dağıtım ağı yatırımlarının payını yüzde 17,1’e çıkararak, bu yatırım hedefini ilk sırada gösterdi.

Sonuç olarak diyebiliriz ki; ihracatçımız, iş dünyamız gündemin ekonomiye yönelmesinden ve olumlu bir iklimin oluşturulmasından yana ve 2023’e yaklaşırken yapısal düzenlemelere yönelik gerçek reformlar yapılmasını istiyor.