İş Bankası'ndan son yılların en önemli projesi

Plastik sanatlar alanında son on yılda yapılan en önemli çalışma nedir, diye bir soru yöneltseler, hiç duraksamadan şu yanıtı veririm:

Ülkemizin resim sanatı adına sahip olduğu değerli mirası korumak ve gelecek kuşaklara ulaştırmak için Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi bünyesinde Türkiye'nin ilk bilimsel Resim Bakım ve Onarım Laboratuarı'nın İş Bankası tarafından kurulacak olması...

Uzun yıllar Türkiye'nin en önemli ressamlarından biriyle evli kalan, plastik sanatlara bir gazeteciden, resim heveslisinden öte büyük ilgi duyan bu satırların yazarı, resimlerin kötü restorasyonlardan çektiklerine bizzat tanık oldu... Öyle ki İstanbul Resim Heykel Müzesi'ndeki resimlerden birisinde, ressamın önce çizip sonra üstünü boyayarak kapattığı bir eşek figürü, restorasyon sonrasında ortaya çıktı, bugün zorunlu olarak o haliyle sergileniyor!

Ya "bal dök yala" resimlere ne demeli. O yaşlı resimlerin üzerlerine öyle cila vuruluyor ki, parıl parıl parıldıyorlar ve bir daha düzeltilmesi mümkün olmayacak biçimde hasar görüyorlar restore edildikleri sanılırken...

Örnekleri çoğaltmak mümkün...

Çözüm, maliyetli ama garantili bir yol olan çağdaş resim bakım ve onarım laboratuvarları kurulması, diye yıllardır yazıyorum... O güne kadar da resimlerin onarılmamasını öneriyorum, çünkü restorasyon sonrasını telâfi etmek mümkün olmuyor... Tıpkı çağdaş müze binaları yapılmadan, bakım olanakları sağlanmadan toprak altından çıkarılan binlerce yıllık eserlerin çürümeye terk edilmesi gibi... Bu konuda da yıllardır söylüyor ve yazıyorum, bırakın toprağın altında kalsınlar, en azından yukarıdaki kadar hızlı bozulmayacaklardır veya çalınmayacaklardır...

İş Bankası Genel Müdür Ersin Özince, 2008 yılının ortalarında kendisiyle yaptığım uzun söyleşide bu laboratuvarın müjdesini vermişti bana:

"İş Bankası koleksiyonunu muntazam restore edecek kişi veya kurum aradığımızda Türkiye'de bu konuda usta insanlar bulunmasına rağmen, bunların daha münferit kaldığını, müesseseleşmiş olmadığını, restoratör yetiştiren bir akademik ortamın bulunmadığını gördük.

Bugünlerde Mimar Sinan Üniversitesi'nin ilgili birimleri ile temas içindeyiz. Amacımız üniversiteye sürekli katkı sağlamanın yanı sıra orada bu işin kurumsallaşmasını sağlamak. Böylelikle biz de İş Bankası'nın büyük koleksiyonunun restorasyonunu, ücreti karşılığında orada yaptırabileceğiz. Bu, hem ekonomik hem sanatsal yönden önemli bir işbirliği olacak. Üniversitede kurulacak olan bölümün laboratuvarlarının desteğini de sağlayacağız. Bunun son derece kolay ve uygun maliyetle ortaya çıkan bir proje olması dikkatimi çekti, keşke şimdiye kadar düşünseymişiz, düşünmediğimiz için üzgünüm."

O gün konuştuklarımız gerçekleşiyor. Bu tarihi işbirliğinin imzaları geçtiğimiz haftasonu atıldı. Özince, İş Kuleleri'nde düzenlenen törendeyse şunları söyledi:

"Uluslararası örneklerine uygun bir resim bakım ve onarım laboratuarı yaz aylarında hizmete girecek. Ülkemizin en geniş özel resim koleksiyonu olarak tanımlanan İş Bankası Resim Koleksiyonu da bu laboratuarda bilimsel yöntemler ışığında Türk uzmanların ihtimamlı ellerinden bakım görecek. Bildiğiniz gibi Yenicami Şubemizin tarihi binasını restore ederek 2007 yılının Kasım ayında Türkiye İş Bankası Müzesi'ni açmıştık. Şimdi de Beyoğlu şubemizin İstiklâl Caddesi'ndeki tarihi binasını ise Türkiye İş Bankası Sanat Müzesi olarak tahsis ettik. Binanın müze olarak restorasyon çalışmalarını da Üniversite'nin Mimarlık Fakültesi'nin değerli hocaları yürütecek. Bu vesileyle iki müze açacak kadar çok eseri ve anıyı biriktirebilmiş bir banka olmanın onurunu sizlerle paylaşıyorum."

Söz konusu proje kapsamında ülkemize bu alanda uzmanlar kazandırmak üzere Üniversite bünyesinde kurulan Sanat Eserleri Konservasyonu ve Restorasyonu lisans programı önümüzdeki yıl ilk öğrencilerini alacak. Yine bu projeye destek olması amacıyla açılan Müzecilik yüksek lisans programı ise faaliyete başladı bile...

Evet, geçtiğimiz haftasonu, çok önemli bir projenin hayata geçirilmesi için geri sayım başladı.

Bu projeyle Türk Resim sanatına sahip çıkan duruşunun altını çizerek kültür ve sanat alanında sürdürdüğü galericilik ve müze faaliyetlerine ivme kazandırmayı amaçlayan İş Bankası'na öncelikle bir sanatsever olarak teşekkürü borç biliyorum...