İran neyi bekliyor?

İran’ın İsrail’e ne zaman saldıracağı soru­su her an akıllarda. İsmail Haniye’nin su­ikast sonucu öldürülmesinin ardından tüm dünya olası misillemenin ne zaman olacağı­nı tartışıyor. Her şey bir kenara; İran’ın po­tansiyel hamlesini sadece misilleme üze­rinden değerlendirmek doğru değil.

İran; İslam devriminin başından beri dünyada git gide yalnızlaştırılan ve hedef haline gelen bir ülke. Gerek nükleer prog­ramındaki ilerlemeler gerekse Hizbullah ve Husiler gibi uydu güçleri ile birlikte, başta Amerika birçok ülke için potansiyel tehdit olarak görülüyor. Özellikle İsrail’in uzun süre işlediği ‘İran bizi yok etmek is­tiyor’ mottosu, son 20 seneye damgasını vurdu. İsrail’in mevcudiyeti için temel so­run olarak görülen İran, Amerika ve Avru­pa’da üzerine ittifak kurulan bir temel düş­man haline getirildi.

40 binden fazla ölüme sebep oldu

Tüm bu değerlendirmeler altında yaşa­nanlara bakalım. İsrail Gazze saldırıları­nın neticesinde 40 binden fazla insanın ölümüne sebep oldu. Sosyal medyanın et­kisi ile ana akım medyanın belli ülkelerde ilk başlarda sessiz kalmasına rağmen bir süre sonra bu vahşet tüm dünyanın göz­leri önüne serildi. İsrail desteğini almaya alıştığı birçok ülkede toplumların tepki­leri ile karşılaşınca, ummadığı baskılar al­tında kaldı.

İsrail bu süreci yönetmeye hiç aşina değildi, özellikle Amerika ve Avru­pa’da. Oysaki yıllar boyu cepte gördüğü ne yaparsa yapsın arkasında olan bu destek, toplumlar nezdinde azalmaya başlamıştı. Gelelim İran meselesine. Bütün bu geliş­meler ışığında İsrail’in yegane hedefi ar­kasında her gün daha çok eriyen uluslarası desteği tekrar sağlamak, uluslarası toplu­mu etrafında konsülde etmek haline geldi.

İran’ın saldırma ihtimali bile başta Ameri­ka birçok ülkede İsrail desteğini mobilize etmeye yetiyor. Nitekim Suriye’deki İran diplomatik misyonuna olan saldırı sonrası eriyen İsrail desteğinin birden alarma geç­tiğini, İran’ın drone saldırısı sonrası tekrar mobilize olduğunu gördük. Bu da hem İsra­il’i hem de bireysel olarak Netanyahu hü­kümetini rahatlattı.

Direkt saldırıdan kaçınacak

Bir an için İran’ın İsrail’e saldırdığını dü­şünelim. Bu saldırının çok kuvvetli olması­na da gerek yok. Bu hamle zaten bugün ya­rın ‘İran bize saldıracak’ diye mobilize olan İsrail destekçisi ülkeleri harekete geçirir. Gazze’deki katliamı tekrar arka plana iter. Gündemi madur İsrail’e dönüştürür. Et­kisi kısa da olsa daha binlerce Gazzeli’nin hayatına mal olur. İran muhtemel bir İs­rail saldırısının; Amerika başta Avrupa ve belli Arap ülkelerini bir araya getirip, İsra­il’in Gazze’de yaptıklarını perdeleyeceği­nin farkında.

Bu yüzden ateşkes müzakereleri devam ettiği müddetçe İran’ın direkt saldırıdan kaçınacağını düşünüyorum. Vakit hasıl olunca da yapılacak hareketin Hizbullah gibi İran’ın uyduları tarafından yapılaca­ğına ve İran’ın bu sürece direkt dahlinden kaçınacağını düşünüyorum.

Er ya da geç bir hamle yapacaktır

Gelelim meşhur halk tepkisine. İnanın Kasım Süleymani suikasti, İran halkı üze­rinde bu hadiseden çok daha fazla etki yap­tı. Sadece o mu? İran halkı üzerinde Suri­ye’deki diplomatik misyona saldırı da yine bu son yaşanan suikastten daha büyük re­aksiyon yarattı. İsmail Haniye suikasti çok önemli bir olay ancak İran halkı üzerinde­ki etkisi ilk güne göre git gide azaldı. Hü­kümet üzerindeki baskı da bu vesile ile ilk günkü gibi değil.

İran er ya da geç bir hamle yapacaktır. Küçük ya da büyük. Şartlar İran için uygun olduğunda, İsrail’in uluslararası arenada prim yapması mümkün olmayacak duruma geldiğinde, İran bir müdahale yapabilir.

Adı bir zamanlar Medler, Ahamenikler, Partlar, Sasaniler, Safaviler, İranlılar olarak anılmış olsa da farklı devletler altında hüküm sürmüş olan büyük Aryan toplumu, illaki bu hesaplamaları çok net yapıyordur. Netice iti­bari ile Aryan toplumu büyük devlet, büyük medeniyet. Hesabı da kitabı da büyük olur. Zamanlaması da uygulaması da hesaplı olur.