İran etkisindeki Irak Merkezi Yönetimi, DTÖ’yü dinler mi?
Irak’a ihracatta 2013 yılı rekor yılıydı…
12 milyar dolarla, ‘yıllarca gösterilen çabanın’ karşılığı alınmıştı…
2000 yılından, rekor yılı olan 2013’e kadar olan artış trendi ise o rekorun ‘anlık’ veya ‘geçici’ olmadığını gösteriyordu…
Ve son 10 yıllık trendin devamı halinde, 2020 yılında 50 milyar dolarlık ihracat rakamına ulaşabileceğimiz konuşuluyordu…
★ ★ ★
Irak’a ihracatımızın yüzde 50’sini Bağdat’a,
Yüzde 25’ini Musul’a… Yüzde 25’ini ise Erbil bölgesine yapıyorduk…
★ ★ ★
Bağdat bölgesinde ekonominin, 2013 yılına oranla yüzde 10-15 aralığında daraldığı ifade ediliyor…
Ekonomik aktivitenin tamamen durduğu Musul’da ise son iki haftada hareketliliğin başladığı ve 2013 yılına oranla yüzde 75 daralma yaşandığı belirtiliyor…
Erbil bölgesinde ise ekonomik faaliyet artarak devam ediyor…
★ ★ ★
Yani 12 milyar dolarlık ihracatı tekrardan yakalamak ve aşmak için pazarın uygun hale geldiği gözleniyor…
İhracatın 2014 yılında 11 milyar dolara, 2015 yılında 8.5 milyar dolara ve 2016’da 7.7 milyar dolara gerilemesi ise yeni ve farklı sorunların ve engellerin olduğunu gösteriyor…
★ ★ ★
Nedir o, yeni engeller ve farklı sorunlar?
★ ★ ★
Bağdat bölgesinde markalaşan Türk ürünlerinin yükselişi engellenemeyince, belli ki, “Bu ürünlerin maliyetini nasıl artırırız?” diye düşünülmüş… Ve TIR başına 3 bin dolar ile 8 bin dolar arasında değişen yol vergisi konmuş…
Örnek mi?
Bir TIR, kolisi 20 dolara satılan ayçiçek yağından, bin 300 koli alabiliyor… O TIR’dan 5 bin dolar yol vergisi alındığında, koli başına 4 dolara yakın yani yüzde 20 ek vergi konmuş oluyor…
Buda yetmiyor…
TIR’lar 10-15 gün bekletiliyor…
★ ★ ★
Diğer taraftan da, alınan bu yol vergisini ödememek için İran plakalı TIR’lar devreye girmeye çalışıyor…
“İran üzerinden ortalama 4 bin dolar maliyetle Bağdat’a taşıma yapabilirim.” diyor…
Bu da TIR başı maliyeti 2 bin dolar etkiliyor…
Yanı sıra, ürün pazara 25 günde ulaştırılabiliyor…
★ ★ ★
Ve, Musul’da ki belirsizliğin bitmesi ile aynı uygulamanın Musul’da da başlatılabileceği konuşuluyor…
★ ★ ★
Böylece ihracatçılarımız rekabet avantajını kaybediyor…
Markalaşma ve alışkanlıklardan dolayı ürünlerimize olan talep devam ediyor ama ekonomik sıkıntılardan dolayı ucuz ürüne yönelimin başlaması, İran üzerinden gelen vergisiz ürünlerin pazarda güçlenmesini sağlıyor.
★ ★ ★
Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) üyesi 112 ülke tarafından 2013 yılında Bali’de imzalanan ve iki hafta önce, 22 Şubat tarihinde yürürlüğe giren Ticaretin Kolaylaştırılması Anlaşması bu nedenlerle de önem taşıyor. Ticareti kolaylaştırma kavramı, DTÖ tarafından, uluslararası ticarette malların dolaşımı esnasında ortaya çıkan tüm faaliyet, uygulama ve formalitelerden oluşan ticari prosedürlerin basitleştirilmesi ve uyumlaştırılması olarak tanımlanıyor.
Şimdi, “İran etkisindeki Irak merkezi yönetimi, DTÖ’yü dinler mi?” sorusu, yanıt arıyor.