Instagram’da gerçeğimsi sanallık
Manken Miquela Sousa’nın Instagram’da takipçi sayısı 1.5 milyon. Twitter’da da aynı sayı var. O, eski deyimle bir “kanaat önderi”. Yeni deyimle bir “infl uencer”. Yaptıkları, söyledikleri, takipçilerini etkiliyor. Küresel markalar, ürünlerini giysin, 1.5 milyon takipçisine göstersin diye onu kılık kıyafetler, takılar, makyajlarla donatıyor. Hanımın on parmağında on marifet: O, hem de bir şarkıcı: YouTube ve Spotify’da. Üstelik fikri ve vicdanı olan bir aydın! Evet, sosyal medyada sesi kadar, dünya hakkında “özgürlükçü” görüşleri (!), yorumları da uçuşuyor. Nereden baksak, dört dörtlük bir sanatçı. Bu parlak CV’de tek pürüz: Hanım, sadece ekranda “var.” Çünkü o, bilgisayar tasarımlı bir sanal karakter: Bir dijital sanat projesi. Bir alternatif gerçeklik. Ama bu durum, Twitter ve Instagram’daki milyonu aşkın takipçisi için sorun değil. Çünkü onlar, onda gördüklerinden duyduklarından memnun. Ne de olsa herkesin kendi alternatif gerçeği var artık. Milyonlar için, “ben böyle düşünüyorum, o halde gerçeğim budur”.
Benim için benim gerçeğim...
2016’da Instagram’da boy gösteren Miquela Sousa, şimdi daha iyi tanınan ismiyle @lilmiquela, Los Angeles’de Brud adlı bir dijital tasarım şirketinin ortak ürünü. Bu projeye girişim sermayesi şirketi Sequoia Capital 6 milyon dolar vermiş. Silikon Vadisi’nde sürekli inovasyon peşindeki diğer şirketler de yatırım kervanına katılmış. “-mış”, çünkü bu bilgiler, Miquela’nın ekranlarda olduğu son iki yıldır bilinmiyordu. Bu yıl açıklandı. Epey bir süre, Miquela’nın kim ve hatta “ne” olduğu da anlaşılmadı. Hakkında o kadar çok yorum yapıldı ki, bu sadece “markaya” merakı artırdı. Ve son olay: Sosyal medya hesabı haklandı. Kim tarafından? Yine benzer sanal özelliklerle donatılmış Bermudaisbae adlı bir başka Instagram “rakibi” tarafından! İddialara göre, bu haklamayı, Miquela’yı tasarlayan bilişimciler ayarlamış: Maksat, “hakkında” konuşulsun.
Dergiye sanal editör
Uzun lafın kısası, Miqeula Hanım bir dijital sanat projesi/sosyal deney olarak görülen bir insansı robot olduğunu “bizzat” açıkladı! Uzak Doğulu izlenimi veren koyu buğday pürüzsüz ama çilli teni, hipnotik bakışlı kedi gözleri, tasarım tırnakları, yumuşak ve peltek konuşma/şarkı tarzıyla, tam dönemimize uygun bir melez. 19 yaşında Brezilyalı-Amerikalı bir model kendisi! Tasarımı bilişimle yapanlar ise, Miquela ve benzerlerinin sadece yüzlerinin tasarlandığını, sonra bunun, insan görüntüsüne monte edildiğini söylüyor. Şöyle ya da böyle, aradan geçen iki yıl sonunda Miquela, artık sanal bir yaratım olarak görülmüyor. O, bir Instagram Influencer’ı: Hatta moda dergisi Vogue onunla “canlı” söyleşi bile yaptı. Ciddi İngiliz gazetesi Guardian, “ona” eposta üzerinden sorduğu soruların cevaplarını yayınladı. Prada, Şubat 2018 Milano Moda Haftası için Instagram’da onu model olarak ekrana çıkarttı. Bu karakteri yaratan Brud şirketinin web sitesinde, “Miquela gerçek mi? Rihanna ne kadar gerçekse, o kadar...” yazıyor. En son “yok artık!” durumunu ise yaşam tarzı dergisi Dazed noktaladı: Miqeula’yı sanat editörü olarak atadığını açıkladı! TIME dergisi bu yıl onu, internette en etkili 25 “kişiden biri” olarak işaretledi.
Miquela’lar artacak mı?
Bu karakteri yaratanların, Miquela’yı sürdürebilmek için yenilikler düşünmesi gerekiyor. Çünkü ondan daha egzotik, daha gerçek görünenler ekranlara çıkmaya başladı. Onlara VTuber (Sanal YouTube’cular) deniliyor. En dikkat çekenlerin başında Shudu Gram adlı siyah kadın model var. Zaten uzun boynunu daha da uzun göstermek için altın çemberler takan, buğulu bakışlı Shudu ile birlikte başkalarını Balmain Modaevi defilesi için kullandı. Miquela hakkındaki gizeme karşılık, Shudu’yu İngiliz görsel sanatçı Cameron-James Wilson tasarlamıştı. Sanal mankenlere damla damla alışılıyor. Konu hakkında bir tweet’te diyor ki: “Gerçek kadınlar, modacıların istediği kadar zayıf veya güzel olmayınca, modacılar güzelliği de imal ettiler.” Soru, modadan ötede: Acaba sanalı varken, gerçek ünlülere ihtiyaç kalacak mı?