İnsan kaynakları yönetiminde sorumluluk
İnsan kaynakçıların tepkisi
Bir grup insan kaynağı yöneticisine insan kaynakları yönetimi konusunda bir eğitim veriyordum. “Farzdan evvel farz var; önce şu ilkeyi benimsememiz gerekir” dedim. Ve “İnsan kaynakları yönetimi, insan kaynakçılarına bırakılamayacak kadar ciddi bir iştir” cümlesini tahtaya yazdım. Cümlenin sonuna noktalı virgülü koyup, dinleyicilerime döndüm. Bir kısmı mesajı okumuş ve suratları asılmıştı; şaşkındı. Bir diğer kısmının ise ben tahtanın önünden çekilince tüm ifadeyi görüp suratları asıldı ve şaşırdılar. Tepkilerini çekmeyi başarmıştım. Medeni cesareti olanlar, “Ama Hocam” deyip itirazlarını belirtmek istediler. Ben de güldüm “Ama daha mesajım bitmedi. Bakın, cümlenin sonunda noktalı virgül var. Mesajımı tamamlayayım, sonra görüşlerinizi dinlerim” deyip tahtaya döndüm. Mesajımı tamamladım; “İnsan kaynakları yönetimi, insan kaynakçılarına bırakılamayacak kadar ciddi bir iştir; tüm yöneticiler kendilerini insan kaynakları yöneticisi olarak görmelidir.” İnsan kaynakçılarının yüzleri yeniden aydınlandı.
İnsan kaynağı, işletmenin beşeri sermayesidir. Bu sermayenin korunması ve zenginleştirilmesinin her aşamasında her yöneticiye görev düşer. Bu nedenle, her yönetici kendisini bir insan kaynağı yöneticisi olarak görmelidir. Peki, yöneticilerin insan kaynağı yönetimindeki rolleri nedir?
Stratejik aktör
Her yönetici önce işletmenin başarısında insanın stratejik bir faktör olduğuna inanması gerekir. Eğer yönetici buna inanmıyorsa, bizim demokrasi uygulamamız gibi, her şey sözde kalır. Yöneticinin davranışı ile sözleri birbirini tekzip eder.
Yönetici, insan kaynağına stratejik bir gözle bakarsa uzun soluklu düşünür. Bu kaynağın cezbedilmesi, elde tutulması, motive edilmesi ve geliştirilmesi için stratejik bir aktör olarak gerekli planları yapar ve uygular.
Çalışan yandaşlığı
Profesyonel yöneticinin kendisi de bir çalışandır. Ama aynı zamanda patrona karşı çalışanlarını temsil eden, onların haklarını koruyan bir yandaş. Yönetici, çalışanlarının sesine kulak verir. Potansiyellerini ortaya çıkarır; bu potansiyellerini kullanmaları için onların önünü açar; onlara fırsat tanır.
Fonksiyonlardaki rolü
İnsan kaynağı yönetiminin tüm fonksiyonlarının icrasında, her seviyedeki yöneticinin önemli rolü vardır. Her yönetici, kendi bölümündeki insan kaynağı planlamasını yapmak zorundadır. Bunu, insan kaynakları bölümüne ihale edemez. Çünkü, kendi bahçesini, kendisinden başka kimse daha iyi bilemez. Yönetici, ileriye baktığında, ne nitelikte, kaç elemana ihtiyacı olduğunu hesaplamalı ve planlarını ona göre yapmalıdır.
Yönetici, bölümüne eleman tedarikinde işi insan kaynakları bölümüne bırakamaz. O da kendi imkanlarını harekete geçirerek gerekli elemanları aramalıdır. Eleman seçimini çok ciddiye almalıdır. Bölümündeki her seviye için eleman seçiminde devrede olmalıdır. Bölümünün geleceği, bölümüne alınan kişilere bağlıdır.
Yöneticinin profesyonel geleceği, elemanlarının performansı ile doğrudan ilişkilidir. Bu elemanları geliştirmek ve geleceğe hazırlamak, hem şirketin hem de kendi geleceği için hayati değer taşır. Bu nedenle, bölümünde çalışan kişilerin kariyerlerini izlemek ve onları geliştirmek bir yöneticinin en kutsal işlerinden birisidir.
Yönetici, elemanlarının birer ekonomik varlık olduğu gerçeğini unutmamalıdır. Trakyalıların meşhur “Ne kaa (kadar) para, o kaa köfte” ilkesi hep geçerlidir. Yönetici, işgücü piyasasındaki ücretleri bilir ve işletmenin rekabetçi bir ücret politikası izlenmesi insan kaynakları bölümüne gereken desteği verir.
Sonuç
Yöneticiler, “Valla bizim patron insana pek önem vermiyor” deyip kenara çekilemez; patronun eteği altına saklanamaz. Yanlış uygulanan insan kaynakları politikası varsa, bunun değişmesi için gereken savaşı verir. Gerekiyorsa, insan kaynakları birimi ile el ele vererek mücadele eder.
Unutulmamalıdır ki, insan kaynağı, farkı yaratan kaynaktır. Bu kaynağın doğru yönetiminde tüm yöneticilere sorumluluk düşer.