İnşaatın temel girdileri, demir ve çimentonun 2014’ü
İnşaatta 2014 yılında fiyatlar açısından önemli olan iki girdiyi demir ve çimentoyu iki dostumla görüştüm. Demir için Veysel Yayan’dan, çimento için Lütfü Yücelik’ten bilgi aldım. Önce Demir Çelik Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Veysel Yayan’dan inşaat demiri ile ilgili değerlendirmesini dinleyelim:
“2013’te ülkemizde 40 milyon ton uzun ürün üretim kapasitesi mevcutken, bunun yüzde 66’sı kadar 26.5 milyon ton üretim yapıldı. Ancak tüketim 16.7 milyon tonu ile bunun yüzde 63’ü seviyesindeydi. Ayrıca, 1.4 milyon ton ithalat yapıldığı için 11.3 milyon ton civarında ihracat yapılması gerekti. Bu sonuçlar, Türkiye’nin uzun üründe üretim fazlası olduğunu gösteriyor. Türkiye dünyanın ikinci en büyük uzun ürün ihracatçısı ve nervürlü demir ihracatının lideri olduğunu ortaya koyuyor.
Demir çelik ürünlerinin fiyatları dolar bazında dünyaya paralel belirleniyor, ona göre satılıyor. 1 Ocak 2013-1 Şubat 2014 arasında Fob inşaat demiri fiyatları yüzde 9 gerileyip tonu 605 dolardan 563 dolara indi. Ancak aynı dönemde dolar yüzde 27 yükseldiği için yurtiçi fiyatlar TL bazında yüzde 18 artış gösterdi. Son iki haftada ise Türkiye’nin ihraç fiyatları dünya piyasasına paralel olarak tonda 595 dolardan, 575 dolara geriledi.
2014’te inşaat demirinin fiyatının dünyadaki arz/talep dengesine göre 600 dolar seviyesinde seyredeceğini tahmin ediyorum. İç piyasada TL bazında fiyatın seviyesi ise ekonomik gelişmeler, Merkez Bankası kararları ve TL’nin dolar karşısındaki durumuna bağlı olacak.”
Çimento ile ilgili 2014 değerlendirmesini de Aşkale Çimento’dan Lütfü Yücelik’ten alalım:
“Çimento sektörümüz bugün dünyanın beşinci, Avrupa’nın birinci üreticisi konumunda. 15 bin çalışanı olan sektör, 68 milyon ton üretim kapasitesine sahip. İhracatta azalma ve döviz kurlarındaki yükseliş sektörün önündeki başlıca sorunlar. Kentsel dönüşüm projeleri de yüksek kapasite kullanımına ulaşmak için yeterli değil. 100 metrekarelik bir konut için gereken çimento 18-20 tondur. 20 yıl sürmesi beklenen dönüşümde 7 milyon konutun yenilenmesi planlanıyor. Bunun için kullanılacak toplam çimentonun 13-14 milyon ton olacağı tahmin ediliyor. 2014 yılı fiyat konusunda döviz kurlarının doğrudan etkisi olacaktır. Ana hammaddemizi ülkeden sağlamamıza karşın, üretim aşamasında kulanılan ithal kömür, petrokok ve elektrik enerji maliyetlerinin üretimde maliyetlere yüzde 40-45 etkisi oluyor. Bu da doğal olarak üretimde maliyetleri artırıyor. Ayrıca, akaryakıta gelen zamlar da nakliyeyi artırıyor. 2014’teki fiyat artışında bunlar rol oynayacak diye düşünüyorum.”
İnşaatın temel girdileri demir ve çimento konusuyla ilgili gelişmeler ve 2014 beklentileri böyle. Ama gördüğüm kadarıyla inşaatta fiyat artışını aşağıya çekmek için, 17 firmanın TOKİ’den, Emlak Konut gibi arsa üretimi talep etmesi önem kazanıyor.