İnşaatçıların 2014 umudu ve çekinceleri
İnşaatçılyar sektörlerinhde canlılığın sürdüğünü, kentsel dönüşüme bağlı olarak orta ve dar gelirlilere konut yapımı için TOKİ’nin özel inşaat kurumlarına uygun arsa üretimini isteiyorlar.
Ekonomik canlılık açısından önem taşıyan sektör olan inşaate, 2014’e nasıl baktıklarını sekörün iki önemli oyuncusu Ağıaoğlu İnşaatten Hasan Ravalı ve Yeşil İnşaatten Işık Gökkaya ile konuştum. İkisi de sektörde bu yıl durgunluk olmayacağını, ancak iyileştirme yolunda bazı adımlar atılması gerektiğini söylediler.
Hasan Ravalı’nın değerlendirmeleriyle başlayalım:
“ Piyasa durdu tabiri bizim firmamız için de, sektörümüz için de söz konusu değil. Son dönemde dövizdeki artış yabancılara yüzde 25 avantaj getirdi. Bu yabancı alımlarında önemli canlanma sağladı. Son iki ayda fiyat avantajı nedeniyle toplu alım yapıyorlar. Bunun devam edeceği düşüncesindeyiz. Fiyatları revize etmemize gerek yok. Hammadde girdimiz ağırlıklı olarak yerli. Toplam malzeme içinde ithal sadece yüzde 5 civarında. Bu nedenle şimdilik buna bağlı fiyat artışı düşünmedik. Yüksek enflasyon sürerse üç ay sonra fiyat artışı gerekli olabilir. Gayrimenkule yönelen yerli alıcıların kredi kullanım oranları düştü. Yüzde 55 öz kaynak, yüzde 45 kredili alımlar, yüzde 70 öz kaynak, yüzde 30 kredili alım oranına dönüyor. Orta vadede her zaman yerli alıcı canlı olacaktır. Bir yandan yılda 700 bin çift evleniyor. Ayrıca, kentsel dönüşüm de sektörde canlılık yaratıyor.”
Şimdi de Işık Gökkaya’ya kulak verelim:
“2013’te 150 metre altı konutlarda KDV’nin yüzde 1’e indirilmesi hem 1 milyon 144 bin konut satılmasına yol açtı. Hem de stoklarda yüzde 7 erime oldu. Dövizdeki artış yabancı alımlarını artırdı. 2014’te maliyet artışında iki etki olacak. Dövizdeki artış çimento ve demir fiyatlarını artıracak. Orta vadede bunun yüzde 10-15 olacağını düşünüyorum. Merkez Bankasının faiz artırışı Bankaların konuk kredi faizlerini 1.15-1.20 seviyesine çekmelerine yol açar diye düşünüyorum. Buda kredi kullanımında daralmaya yol açacaktır. Sektörde senetli satışlarda artış başladı, bu da devam edecektir. Başlayan kentsel dönüşüm, özellikle İstanbul başta olmak üzere orta ve dar gelirliler için projelere ihtiyaç doğmasına yol açıyor. . Bunun için arsa üretimi gerekiyor. Konut Der üyesi firmalar, dar ve orta gelirlilere konut üretimi için, TOKİ’den Emlak konuta benzer koşullarda kendilerine de arsa tahsis etmesini istiyorlar. Bunda 150 metre altında KDV yüzde 1’e inerken, 2013 yılında ruhsat alınırken arsa metrekare fiyatına göre metrekaresi O-500 liralık arsalarda yüzde 1, 500-1000 metrakarelik arsalarda yüzde 8, 1000 lira üzerinde yüzde 18’lik uygulama söz konusu. Ayrıca, Belediyeler her yıl rayiç değerleri artırıyor.Onun için TOKİ’nin arsa geliştirmesi ile dar ve orta gelirliler için kamu-özel sektör işbirliği içeren düzenlemelere ihtiyaç var. Kentsel dönüşümün sektörde canlılık yanatması için buna ihtiyaç var. Sektör böylece dezavantaj yaşamadan büyüyebilir.”
Evet, gayri menkul sektörünün iki önemli kurumunun yönecilerinin düşüncesi böyle. İnşaat sektörünün canlılığı 17 sektöre yansıyarak büyümenin ivmelenmesini sağladığı bilindiğine göre, 2014 yüzde 4-5 büyüme hedefinin yakalanabilmesi için, inşaat sektör temsillcilerinin önerileri dikkate alınmalıdır.