İMKB'de 2000'de 315 şirket vardı 2009 bitiyor sayı aynı
Önceki gün Sabah Gazetesi'nde Kerim Karakaya'nın ilginç bir haberi yayımlandı. Kerim Karakaya, İMKB hakkındaki bilgileri toplu olarak yayınlayarak İMKB'nin durumu hakkında değerlemeye imkan hazırladı.
Bilindiği gibi Başbakan, İstanbul'u dünya finans merkezi yapmak istiyor.
Fakat arsa tahsis etmek bina yapmak ile acaba İstanbul dünya finans merkezi olabilir mi?
İMKB nasıl bir gelişim içinde? Yeni yeni şirketler İMKB'ye girmez ise belli sayıda şirket hisse senediyle İMKB gelişebilir mi?
Kerim Karakaya, 2000'de 315 şirketin işlem gördüğü İMKB'de on yıl geçmesine rağmen hâlâ 315 şirketin bulunmasına dikkati çekiyor ve ekliyor: "Aracı kurum sayısı hızla gerilerken, yatırımcı sayısı artmıyor."
Kerim Karakaya diyor ki, son 10 yılda İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nın (İMKB) ortaya koyduğu performans hiç de iç açıcı değil.
Özellikle rakipleri Dubai, İrlanda, G.Afrika gibi ülkelerin performansı ile karşılaştırıldığında İstanbul'un açık ara geride olduğu gözleniyor.
2000'de 315 şirket hissesinin işlem gördüğü İMKB'de 2009'da 315 şirket işlem görüyor. Tahran ve Mısır Borsası'nda işlem gören şirket sayısı İMKB'nin üzerinde seyrederken, Malezya Borsası bine, G.Kore ise 2 bine koşuyor.
Yatırımcı sayısındaki gelişime bakıldığında İMKB'nin kötü performansı daha da çarpıcı hale geliyor. Yıllardır yatırımcı sayısı 1 milyon civarında seyrediyor.
Kasım sonu itibariyle İMKB'de 1 milyon 3 bin hesap bulunuyor. Ancak daha detaylı bakıldığında aslında bu rakamın yanıltıcı olduğu ortaya çıkıyor. Çünkü sadece 100 liranın altında hesabı olanların sayısı 475 bine ulaştı. 1 liralık ölü hesaba sahip olanların sayısı her ay artarken kasımda 126 bini aştı.
Yatırımcı sayısının gerilemesi, düşen işlem hacimleri aracı kurumları da iş yapamaz hale getirdi. 1999 yılında 136 aracı kurumun faaliyet gösterirken bu rakam 10 yıl içinde 103'e geriledi. Sadece tabelaya sahip aracı kurumlar da çıkarıldığında gerçekten hisse senedi piyasasında işlem yapan aracı kurumların sayısı 87'ye kadar geriliyor.
Aracı kurumları içine düştüğü kriz çalışan sayısını da hızla azalttı. 2000 yılında 8 bin 336 borsacı çalışırken 2009'da sadece 4 bin 697 kişi istihdam edilebiliyor.
Yatırımcı tercihlerinin değişmemesi finans sektörünün ilerleyememesinin önündeki en büyük engellerden biri olarak gösteriliyor. Türk yatırımcısı uzun yıllardır yatırımlarını mevduatta değerlendiriyor. Hisse senedi yatırımlarının toplam yatırımlar içerisindeki payı yıllardır yüzde 7'yi aşamıyor. Mevduatların toplam yatırımlar içerisindeki payı ise aynı ortalama yüzde 70'in altına düşmüyor.
Türkiye piyasalarına yatırım yapan yabancılar tercihleri ise tam aksi yönde. Yabancıların toplam yatırımlarının yüzde 63'ünü hisse senetleri, yüzde 28'ini Hazine kağıtları, yüzde 9'unu mevduatlar oluşturuyor.
Yabancı payı İMKB'de daha ne kadar artabilir? Diyelim ki yüzde 80-90 oldu. İMKB'ye yeni girişler olmaz ise, İMKB'nin bugünkü hamcı ile ülkeye girecek yabancı sermaye İstanbul'u finans merkezi yapabilir mi?
Bunlar tartışılmadığı için hükümet çevrelerinde İstanbul'un yakında finans merkezi olacağına ilişkin ümitler canlılığını koruyor.