IMF 'den bolca "nasihat"
Tevfik GÜNGÖR
OLAYLARIN İÇİNDEN
[email protected]
IMF kredisi kullanırken, IMF raporları daha önemli idi. IMF ile kredi ilişkimizi sonlandırdık, Şimdilerde IMF tarafından hazırlanan ve yayınlanan raporlar, IMF'e muhtaç olsun veya olmasın her ülke için hazırlanan olağan dönemsel raporlar.
Geçen hafta sonu kamuoyuna açıklanan son gözden geçirme raporunda bolca nasihat var.
Nasihat yanında kelimeler arasına gizlenmiş eleştiriler dikkat çekiyor.
Örneğin, "Merkez Bankası para politikasını normalleştirerek, daha kararlı şekilde enflasyon hedeflenmesine odaklanmalı. Bu pozitif reel faiz oranı ve piyasalara daha fazla iletişim halinde olmayı gerektirir" deniliyor.
Bu ifadenin tercümesi şöyledir. Merkez Bankası'nın politikası normal değil. Enflasyonun yükselmemesi için faiz oranlarını artırmalı.
IMF'in talimatı devam ediyor: "Türkiye ekonomisi kısa vadeli para akışı nedeniyle hassas durumda. Dış finansmana bağımlılık ülke ekonomisinde sert inişe neden olabilir."
Bu ifadenin tercümesi, dışarıdan gelecek paranın önüne set çekilmesi. Para girişinin caydırılmasıÖ İyi de IMF talimatı ile faiz yükseltilir ise, kısa vadeli sermaye girişi azalmayacakÖ Tersine artacak
IMF 'in tavsiyeleri devam ediyor : "Orta vadede ülkenin potansiyelini daha iyi ortaya çıkaracak makroekonomik reformlar hayata geçirilmeli, daha yüksek tasarruf oranına kavuşulmalı ve rekabet gücü yükseltilmelidir."
Bu ifadenin tercümesi nedir? Ağızlara sakız olan makroekonomik reformlar? Nedir bunlar? Her raporda yer alır. IMF uzmanları bir türlü açıklama yapmaz. Tasarruf oranının artırılması için vergilerin yükseltilmesi tavsiye ediliyor olmalı. Çünkü gönüllü tasarruf yükselmiyor.
En önemli konu rekabet gücünün artırılması. Bunun için yapılabilecek olanlar önce döviz kurunun yükseltilmesidir. Sonra işçilik maliyetinin aşağıya çekilmesi, işçilerin ücretleri ile sosyal güvenlik yüklerinin azaltılmasıdır.
IMF'ın son tavsiyesi "bütçede daha fazla faiz dışı fazla sağlanması". Bütçe küçüle küçüle nerede ise denk hale getirildi. Faiz yükü (negatif faiz nedeniyle) sıfır olmuş durumda. Faiz dışı fazla rakamı eklenirse bütçe denk durumda.
Vergiyi artır. Bütçe harcamalarını daha da kıs. Bu durumda ekonomi nasıl büyür? IMF uzmanları bunun reçetesini Türkiye'den önce Başkan Obama'ya vermeli. ABD Merkez Bankası Başkanı Bernanke "Mali Uçurum"un ne demek olduğunu açıkladı. Dedi ki, "vergiler artırılır, bütçe kısılır ise ABD ekonomisi uçuruma düşer."
Ekonomi küçülürken kişilerin ve kurumların gelir ve harcama güçleri azalıyor. Bu olurken vergiler artırılınca, harcama gücü daha da azalacağından ekonomide daralma sürdürülemez boyuta ulaşır. Durgunluktan çıkılamaz. Bernanke'nin mesajı bu.
Sonuç. IMF uzmanlarının hazırladığı raporu bütünüyle küçümsemeye imkan yok ama görülüyor ki, birçok konuda yanlış teşhis ve öneri içeriyor.
Yazara Ait Diğer Yazılar
Tüm Yazılar