İMES ve Kümelenme aracı

Prof. Dr. İbrahim Öztürk, "orta gelir tuzağı" kavramını toplumun içselleştirmesi için sıkça gündeme taşıdı. MÜSİAD "orta gelir tuzağı" kavramını ana araştırma raporunu kamuoyuna sununca konu güncelleşti; değişik kesimden uzmanlar düşüncelerini açıkladıÖBu satırların yazarı da kapsamlı biçimde "orta gelir tuzağının" nasıl aşılacağını irdeleyen denemelerini bu gazetede okuyucuları ile paylaştı.

"Orta gelir tuzağına" yakalanmak istemiyorsak; özellikle yeni yatırımları, günümüz iş çevresinin değişimlerini ve dönüşümlerini, yeni ihtiyaç ve beklentileri dikkate alarak yapmalıyız. İMES'in yeni " Makine İhtisas OSB" anlayışı ile yola çıkması ve arazi tahsisleri aşamasında " kümelenme ihtiyacını belirleme ve kümelenme stratejisini geliştirme çalıştayı" düzenlemesini olumlu bir entelektüel gelişme alanı ve sistem kurma çabası olarak değerlendirdim.

Standart teknolojiye dayalı üretim kesimleri arasında "makine imalatı" ülkemizin "rekabet avantajı" yaratabileceği alanlardan biri. Çalıştayda açıklandığı gibi Dünya'da makine sektörü yılda 31 trilyon 500 milyar dolarlık bir değer yaratma hacmine sahip... Ülkemiz sadece 10 milyar 200 milyon dolarlık ihracat yapıyor; dünyadaki payımız binde 5 ve 29'uncu sıradayız. İthalatımız ise 22 milyar 600 milyon dolar; dünya sıralamasındaki yerimiz ise 29. Ülkemizde çok net rakamlar yok ama ortalıkla dolaşan işyeri sayısına itibar edersek, "cüce ölçekli işletme" diye nitelenebilecek işyeri sayısı oldukça fazla...

Makine üretiminde Çin, Almanya, ABD, Japonya ve İalya'nın payı yüzde 52... Makine sektörünün toplam ekonomi içindeki payı yüzde 14'ler düzeyinde; bizim ülkemizde ise yüzde 7.

Makine üretiminde ülkemizin üstünlükleri var: Birincisi, belirleyici ülkelerden çoğunda fiyat-maliyet dengesi giderek zorlayıcı oluyor. İkincisi, makine üretiminde tasarım ve uygulama açısından ülkemiz belli bir düzeyi yakalamış durumda. Üçüncüsü, Almanya ve İtalya gibi iki üretim öncüsünün işbirlikleri yapabileceği uygun konumdaki ülke ve üreticiler Türkiye'de.

İMES'in yeni geliştirdiği OSB'yi bir " İhtisas OSB" olarak algılaması çok önemli bir adım... İkinci önemli algı, iş yapma metodu ile ilgili... "Metot o kadar önemsizdir ki, sadece esası etkiler" saptamasını zihinlerde diri tutarsak, İMES yetkililerinin bir danışmanlık kuruluşu ile anlaşarak;

- İhtiyaçların ne olduğunu belirleme noktasından yola çıkılmasını,

- Endüstri-devlet ilişkileri bağlamında "destekleri" analiz etme ve kamu ile ortak çalışma alanlarını belirleme çabalarını,

- Pazar araştırmaları, Ür-Ge, Ar-Ge, kurumsallaşma, verimlilik ve rekabet gücü analizlerini daha işin başında iken tartışma özenini,

- İş planı ve ihracat sistemleri bağlamında tartışmayı,

- Yurtiçi ve yurtdışı potansiyellerin değerlendirilmesini,

- İş süreçleri ve işgücü profillerini geliştirme arayışlarını,

- Bilişim teknolojilerini kullanma olanak ve kısıtlarını vb. öngörme ve önlem alma disiplini araçlarını kullanmayı "doğru iş yapmanın" adımları olarak alkışlamak gerekiyor.
Nusret Hızır'ın epey zamandır aktarmadığım saptamasını anımsatayım: "Felsefesiz iş yapılır mı? Elbet ki yapılır... Ama tam, doğru, bütünsel ve düzgün iş yapılamaz!"...İMES, önce iş yapma metodu açısından doğru yolda, kararlılığını, çok sesliliğe olan özenini yitirmeden yola devam etmeli... İkincisi, dünya genelindeki eğilimleri dikkate alan gelecek inşası konusunda daha derinliğine araştırmalarla ilerlemeli... Üçüncüsü de, çalışmaların hepsini kayıt altına almalı ki, çerçevelerimizi doğru belirleyelim, net bilgiye ulaşalım, etkin koordinasyon sağlayalım ve odaklanarak daha yüksek katma değerli ürünlere sıçrayabilelim...

Unutmayalım ki, orta gelir tuzağına düşmeden ilerlemenin yolu, öngörme ve önlem alma disiplininden geçer.

Unutmayalım ki, kümelenmenin bir amaç değil, araç olduğu bilinciyle gereksiz işlerden sakınarak emek ve zaman harcama zorundayız.

Unutmayalım ki, yeni yatırımlar yaparken, dünya genelindeki eğilimlerin yarattığı fırsat ve tehlikeleri, kendi olanak ve kısıtlarımızı bilmeden ilerlememiz mümkün değil.

Mevlana'yı anımsayın: "Gerçek dostu olanların aynalara ihtiyacı yoktur!"... O nedenle İMES'in iyi niyetli ve akılcı çıkışını besleyen eleştirileri ve katkıları yapmalıyız...