ILO’dan hükümetlere 'insan odaklı gündem' çağrısı
İşgücü piyasalarının ve işlerin geleceğini belirleyecek etkenler her geçen gün radikal bir şekilde değişim gösteriyor. Teknolojik gelişmeler bir taraftan bazı geleneksel işleri ortadan kaldırırken, diğer taraftan yeni işler yaratıyor. İstihdam modelleri değişiyor. Artan mobilite ile birlikte, daha esnek, kısa süreli ve geçici işler ağırlık kazanıyor.
Bu hızlı değişim sürecinde, insan odaklı yaklaşımlar ön plana çıkıyor; çalışanların statü ve haklarını korumak her zamankinden daha önemli hale geliyor.
Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) Çalışma Yaşamının Geleceği Küresel Komisyonu tarafından hazırlanan "Work For A Brigther Future" (Daha Parlak Bir Gelecek İçin İş) isimli rapor, iş dünyasında yaşanan bu benzersiz dönüşümün yaratacağı fırsatları ve zorlukları değerlendirirken, hükümetleri "çözüm odaklı" önlemler almaya çağırıyor.
Eş başkanlığını Güney Amerika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa ve İsveç Başbakanı Stefan Löfven’in yaptığı Komisyon, raporda öncelikle "insan odaklı ekonomik gündem" yaratılması gerektiğini savunuyor ve bu hedef doğrultusunda hükümetlere 10 tavsiyede bulunuyor...
İşte 10 tavsiye
1. Yaşam boyu öğrenmenin evrensel bir hak olarak kabul edilmesi; insanların beceri kazanmalarını sağlayan etkili bir yaşam boyu öğrenme sisteminin kurulması.
2. İnsaları gelecekteki işlerine yönlendirmek için destek sağlayacak kurumlara, politikalara ve stratejilere yapılacak yatırımların hızlandırılması; gençlerin istihdam piyasalarına girmesini sağlayacak yeni yolların yaratılması; daha yaşlı çalışanların ekonomik anlamda aktif kalmalarını sağlayacak seçeneklerin geliştirilmesi; çalışanların işgücü piyasası dönüşümlerine proaktif olarak hazırlanması.
3. Cinsiyet eşitliği için dönüştürücü ve ölçülebilir bir gündem uygulanması; ilerleme için hesap verebilirliğin sağlanması; kadınların kolektif temsilinin güçlendirilmesi; işyerinde cinsiyete dayalı ayrımcılık, şiddet ve tacize son verilmesi.
4. Sürdürülebilir finansman, dayanışma ve risk paylaşımı ilkeleri doğrultusunda, doğumdan ileri yaşa kadar, insan ömrü boyunca insan ihtiyaçlarını karşılayan garantili sosyal koruma sistemlerinin geliştirilmesi.
5. Çalışanların temel haklarını koruyan, geçinmek için yeterli ücret sağlayan, çalışma saatlerini sınırlayan ve sağlıklı, güvenli işyerleri sağlayan evrensel iş garantisinin oluşturulması.
6. Asgari çalışma saatleri ve şirketlerin esneklik ihtiyaçları doğrultusunda, çalışma zamanının düzenlenmesi; çalışanlara iş-özel hayat dengesini kurabilmeleri için daha fazla seçenek tanınması.
7. İşçi ve işverenlerin toplu olarak temsil edilmesinin ve kamu politikaları yoluyla sosyal diyaloğun sağlanmasının aktif olarak teşvik edilmesi.
8. Dijital çalışma platformları için uluslararası yönetişim sistemi de dahil, insana yakışır işleri artıracak biçimde teknolojik değişimin yönetilmesi.
9. İnsana yakışır ve sürdürülebilir işi destekleyecek kilit alanlara yönelik yatırımları destekleyecek teşviklerin yaratılması.
10. Reel ekonomiye yönelik uzun vadeli yatırımları destekleyecek iş yapılarının yeniden oluşturulması; refah, çevresel sürdürülebilirlik ve eşitlik alanlarında gelişimi ölçümleyecek araçların belirlenmesi.
Çalışma hayatında gelecek nesiller için yeni ufuklar açmak
ILO Genel Direktörü Guy Ryder, "Bu raporda vurgulanan sorunlar gezegenimiz için önem taşıyor. Bunlar zorlu olabilir, ancak görmezden gelirsek kendi sonumuzu hazırlamış oluruz. Dünya genelinde hükümet, işveren ve işçileri bir araya getiren ILO’nun görevi, çalışma yaşamında gelecek nesiller için yeni ufuklar açılması için yol gösterici pusula işlevini görmek" diyor. Raporda ön plana çıkan görüşler ise şöyle:
✓Çalışma yaşamının kalitesini yükseltmek, seçenekleri artırmak, toplumsal cinsiyet farkını kapatmak, küresel eşitsizliğin yarattığı hasarları düzeltmek için önümüzde sayısız fırsat var. Ancak bunların hiçbiri kendiliğinden çözülmez. Kesin sonuç verecek eylemler olmadan, uyur-gezerler gibi mevcut eşitsizlik ve belirsizlikleri daha da artıran bir dünyaya doğru gideriz.
✓Yapay zeka, otomasyon ve robot teknolojilerinin, insani becerileri işe yaramaz bir hale getirmesi, iş kayıplarına neden olacak. Ancak aynı teknolojik ilerlemeler, ekonomilerin 'yeşil'lenmesiyle birlikte, milyonlarca yeni iş de yaratacak.
✓Küresel ekonomi ve küresel toplumun daha eşitlikçi, adil ve kapsayıcı olması için, ulusal ve bölgesel katılım ve ortaklıkların canlandırılması gerekiyor. Çalışma yaşamında yaşanan büyük değişimler, çok sayıda fırsat yaratıyor. Fakat bu fırsatlardan yararlanabilmek için kapsayıcı ekonomilere ihtiyacımız var. Hükümetler, işverenler ve işçiler arasında kurulacak sosyal diyalog, küreselleşmenin herkese yarar getirmesine yardımcı olabilir.