İlk çeyreğin kaybedenler kulübü: G.Afrika, Brezilya, Tayland, Norveç, BAE

Kimyasal üreticileri düşük kârlılıkla mücadele ediyor. Emtia cephesinde önemli bir değişim yok. Lityum ve elektrolit fiyatları sert düşüşte… Avrupa’da ilk çeyrekte tüketici dinamiklerinde ilginç farklılaşmalar var. Dünya borsalarında ise yılın ilk çeyreği oldukça olumlu geçti.

Emtia cephesinde ilk çeyrek tamamlanırken, önemli bir değişim yok. Kızıldeniz’deki sıkıntı nedeniyle son haftalarda yüksek seyreden enerji fiyatları, petrolde Uzakdoğu’da rafineri stoklarının artması ile dengeleniyor. Çin rafinerilerinde nisandan itibaren başlayacak bahar bakımı ve yoğun tüketimin olduğu yaz sezonuna hazırlık talebi rafineri marjlarını daha yukarıya itmesi şaşırtıcı olmayacak. Kimyasal üreticileri uzun süredir düşük kârlılıkla, hatta yer yer zararına çalışmakla mücadele ediyor.

Kore’li büyük üreticilerin kârlılık sorunu nedeniyle üretim miktarlarını gözden geçirdikleri, bazılarının şirketleri satmayı değerlendirdikleri konuşuluyor. Çin’de devreye alınan büyük kapasiteler nedeniyle kimyasal üretiminde marjların bir süre daha oldukça düşük kalmasını bekliyorum. Gübre piyasasında da ümitler gelecek yıla kaldı. Güneş enerji santrallerinde kullanılan fotovoltaik hücre ve modül fiyatları ile polisilikon değer zincirinde üreticilerin dönüşüm marjları son 5 yılın en düşük düzeyinde seyrini sürdürüyor. Elektrikli otomobil bataryalarında da durum farklı değil; 2023 başından bugüne ortalama fiyatlarda yüzde 44 düşüş var.

Lityum ve elektrolit fiyatları sert düşerken; anot ve separatör fiyatlarında da aşağı yönlü eğilim sürmekte. LG, batarya fiyatlarında yüzde 15-20 daha düşüş öngörüyor. Girdi fiyatlarındaki bu erime, elektrikli araç fiyatlarında üreticilerin yapmak zorunda olduğu (yüzde 20-30) indirimleri daha mümkün kılıyor. Üstelik araç almaya niyetlenenlerin indirim beklentisi ile alımlarını erteledikleri yazılıyor. Bu yıl ve gelecek yıl çıkacak elektrikli araç modellerinde fiyat indirimlerinin sürdüğünü göreceğiz.

ABD öncülüğünde faizlerin yıl içinde inmesinin ve Çin ekonomisinde beklenen canlanmanın emtia fiyatlarına yılın ikinci yarısında olumlu yansıması yaygın bir beklenti halinde yatırım bankalarının raporlarında yer buluyor. Ancak gerek faiz indirimleri, gerekse Çin ekonomisi konusunda beklentileri iyimser buluyorum. Emtiaya ilişkin anlamlı bir beklenti seti oluşturabilmek için bence ABD seçimlerinin sonuçlarını görmemiz gerekli.

Avrupa’da ilk çeyrekte tüketici dinamiklerinde ilginç farklılaşmalar var. Yemek dağıtım platformları restoran ziyaretlerinin aleyhine pazar paylarını artırıyor. Tüketiciler tatil harcamalarını dışarıda yemek aleyhine artırırken, işyeri yemekhane ve kantinlerinin cirolarının hızla artması, bu noktaların tedarikçisi olan catering şirketleri ve onların tedarikçisi olan gıda toptancıları için olumlu bir eğilim.

Gıda dışı perakende de internet üzerinden satış kanalları hızla büyürken, müzik endüstrisinde internet üzerinden müzik servisi sağlayan platformlar, konser ve eğlence mekânları aleyhine büyümekte. Gelişmiş ekonomilerde tüketicilerin fiyat hassasiyetinin enflasyon nedeniyle arttığı gözüküyor. Perakendeciler promosyon uygulamalarından giderek daha fazla dönüş alıyor. Gıda perakendecilerinde artan promosyon oranları, indirim marketlerine pazar payı kaybını yavaşlatmış durumda.

Hindistan'da telekom ve enerji sektörleri kazandı

Dünya borsalarında yılın ilk çeyreği oldukça olumlu geçti. Yapay zekâ rallisi yaşayan Nasdaq’ı, İtalya ve Tayvan endeksleri (tümü dolar bazında) yüzde 13 kazançla takip ederken, onları yüzde 12 ile Hollanda ve yüzde 11 ile Japonya izledi. İtalyan, Japon, İspanyol ve Kore bankaları yüzde 20’nin üzerinde getiriler ile dikkati çekerken, Hindistan’da telekom ve enerji, Suudi Arabistan’da enerji ve tüketici ürünleri sektörleri önemli düzeyde getiri sağladılar.

İlk çeyreği negatif kapatan piyasalar ise özellikle telekom sektörü etkisiyle Güney Afrika, başta tarımsal emtia üreticilerinin etkisiyle Brezilya, teknoloji ve emtia şirketleri liderliğinde Tayland, enerji ve madencilik sektörleri ile Norveç ve sanayi endeksi nedeniyle Birleşik Arap Emirlikleri oldu. Bu yılın tüm finans piyasalarında olumlu rakamlarla noktalanacağına dair iyimserliğimi koruyorum.