İlgi menzilinizde "inovasyon" yoksa sağlıklı bir "gelecek

Rüştü BOZKURT
Rüştü BOZKURT BUZDAĞININ DİBİ [email protected]

Küreselleşme  sürecinin yarattığı  yeni birikim sisteminin  temel araçlarından biri haline gelen "dönüştürücü inovasyon eğilimi"   hakkında ilk adım bilgilerine ulaşmak için bu deneme hazırlandı. İnovasyonu  anlatabilmek için  geliştirilen kavramlar  taranmaya çalışıldı. İnovasyon çeşitleri, inovasyonda iyi olma ve inovasyon  metodu konusuna bakacağız…Bilgimiz geliştikçe   "inovasyon metotları",  "inovasyon demografi ilişkileri", "inovasyon ve  entelektüel kapasite"  ve  "inovasyon sistem kapasitesi"  gibi bir dizi kavramları da tartışmamız gerekiyor.  
İnovaasyon  çeşitleri.  Önce de  değinildiği gibi inovasyonun önemli özelliklerinden biri tekrar edilebilir olmasıdır.  Tekrarlanabilir olması,  inovasyonun  standart bir ürün gibi  türdeş yapıda olduğu anlamına gelmez.  İnovasyon  tekrarlanabilir olsa da, çeşitlilik ve farklılıklar içerir.
Bir çalışmada " Büyük İnovasyonlar "  ve  "Küçük İnovasyonlar" ayrımı yapılır. Küçük inovasyonların sürekli gelişme için çok önemli olduğu  bilinen ve çok sık vurgulanan  özelliklerden biridir. Küçük inovasyonların  zayıf  yanı, şirketlerin rakiplerine karşı meydan okuma olanağı vermez; sürekli gelişme yaratmak için gereklidir ve kârlılığı da çok fazla etkilemez. Büyük İnovasyonlar   ise daha  farklı özelliklere  sahiptir :En önemlisi  şirketi pazar arayışlarına iter. Yeni teknoloji arayışları için  zorlamalar yapar. Gelir tahminleriile  büyüme hedefleri arasındaki boşluğu  kapatmak için gerekli karlılığa zorlar  .
"Bilgiye dayalı inovasyonlar" süre açısından, rastlantı oranları, öngörürlülükleri  ve girişimci için yarattıkları zorluklar   bakımından farklıdırlar. İnovasyon  çoğu kez, tek bir bilgiden çok, çoklu bilgi gerektirir. Bilgiye dayalı inovasyonun  diğer  özelliği yönetilebilir olmasıdır…Öteyandan "Sistematik inovasyonlar"  fırsatlara ilişkin  bilgi noktasından başlar, bağlama göre  farklı zamanda  farklı öneme sahip olurlar .
Konu üzerine çalışanlara göre " ters inovasyon" , ana akım sanayi mali üreticilerinin on yıllardır kullandığı  "glokalleşme"  yaklaşımının tersidir: Kendi ülkelerinde  geliştirilen çok iyi yerel koşullara uyarlayarak küresel pazarlara sunmadır. Maliyet paylaşımına dayalı işbirlikleri, pazarın genişleme fırsatları, örgütsel algıları değiştirme vb.   etkenlerle  etki alanını genişleyebilir.
İnovasyonda iyi olma.  İnovasyonda iyi olmak için, daha iyi ve nitelikli  fikirlere sahip olmak gerekir. Farklı fonlama mekanizmaları  oluşturmalıdır. Yeni ve kökten farklı işleri eskilerden korumak gerekir. Ciddi bir  stratejiye ihtiyaç vardır. Sürecin işleyişi önemli. Bir örgütlenmenin  kendi içinde ya da örgütler arasında  süreçler ve iş akışının tasarlanması  hayati önemededir . Rekabetin özünde  iş süreçlerinin işleyişi vardır. İş süreçleri, zaman kazancı  sağlar; verimliliği yükseltir. Ciddi bir  inovasyon için, "ana süreç" gereklidir. Ana süreçlerin  iyi tasarlanmış olması  iyi bir başlangıçtır ama, yeterli değildir. "Destek süreçle" da göz ardı edilmemelidir. Özellikle çağımızda,  dönüşüm maliyetleri görece gerilirken, işlem maliyetleri artıyor. Bu olgu, destek süreçlere bağımlılığın arttığını gösterir. Eğer, ana süreçler ve destek süreçler birbirini iyi beslemezse, yaratılmak istenen sonuca ulaşmak zorlaşır. Süreçlerin  bizi,  yaratmak istediğimiz sonuca götürebilmesi için "iş ağlarının"  çeşitliliği ve zenginliği etkili olacaktır.
Son  bir  adım " yönetim süreçleri" dir. Yaratıcı  yönetimin  bakış açısı  ve görev algısı, değerler sistemi ve güdülenme, amaçlar bütünü, strateji  ve planlama ve eylem vardır…Yarınında ise, kendini yeniden üretme, küçük ya da büyük değişikliklerle evrimsel gelişme, standart ve uzmanlıklarla  hünere erişme, sağlam çerçevelerle sonuç  yaratma  yer alır… bir şirketin örgütlenme planlama, gözetim ve denetim yapıları, işlevleri ve  kültüründen oluşur  .   İşleyen bir yapı ve bireysel beceri gereklidir. 
İnovasyon metodu. Yenilikçi ve yaratıcı  edimin ilk ögesi   "karşılamadır".Karşılama kavramı,yenetek ile yaratıcılık kavramları arasındaki farkı kavramımıza yardım eder. Kişi  kullansa da kullanmasa da  yeteneğe sahip olabilir. Yaratıcılık ise  niyet, hissetme, düşünme ve  duyarlılık gerektirir. Yaratıcılık, bilinci yoğunlaşmış insanın kendi dünyası ile karşılaşmasıdır.
İnsanoğlu  insanoğlunun  eli boş dönmediği  tek yolculuk  kendi içine yaptığı yolculuktur. İnsanoğlu  kendi içindeki doluluğu yakaladıkça özgüveni, girişimciliği, yapma ve yaratma  isteği artar. İçindeki boşlukları yakalayarak, ilkeli biçimde  o boşlukları doldurabildiği zaman da yaratıcı  değer katma gücünü geliştir. Kendi boşluklarını  ve  eksiklerinin suçunu başkasının üzerine atma kolaycılığına yöneldiğinde  temel özelliklerini yitirir.
Yenilik, bir  değişmezi  aşmadır. Yenilikler marjınal.yapay ve köklü  yenilikler olmak üzere de ayrılır .Uygulamada, ürün düzeyinde yenilikler, ürünlerin piyasada konumlandırılmaları, hizmet kalitesinin artırılması, yaygınlaşması ve derinleştirilmesi, diğer ekonomik alanlarda farklılık yaratma, toplumsal sistemin işleyişinde  yeni düzenlemelerin tümü 
Genel değerlendirme.  Japonya'da önde gelen bankalardan biri olan Sanva'nın  Başkanı  Hiroshi Watanabe   bir söyleşisinde  "Yeni bir çağın rüyasından"  söz ediyordu: Bu rüyanın öncelikle kendi müşterilerinin gerçekleştirmek; ardından da kendi bankacılık düşlerini gerçeğe dönüştürmek  olduğunu  belirtiyordu. Ekliyordu, " Biz güçlü ve yaratıcı  bir uluslararası  banka olmak istiyoruz".Altını çizerek, geleceğin bankacılığında  belirleyici olanının "bilgi" olacağını vurguluyordu .
Zaman çok şeyi değiştiriyor. Nobel ödüllü  iktisatçi, "yaratıcı  ve bağımsız düşünceye ihtiyaç duyacağımız zamanlarda yaşadığımızı"   söylüyor.
Yaratıcı yenilik sisteminde denge için, yaratıcılığın ve yeni  fikirlerin önünün açılması, rakiplerden bir adım önde yürüme gerekiyor. Şirketler için  "tasarımın"  ne anlama geldiğini  tanımlamak, mühendislik determinizminin  tuzağına düşmemek için  konuları  " basit bir mantık sorunu"  haline dönüştürmemek gerekiyor . Sosyal ağları küçümsemeden, abartmadan, reklam odaklı algının tuzağına düşmeden  iyi ürüne odaklanan ve hedefi büyük tutan bir anlayış  günümüzde öncü şirketlerin  benimsedikleri yol oluyor.
Analizlerimiz dünü  doğru anlamalı, bugünü nesnel değerlendirmeli ve  sağlıklı  bilgiye dayalı  kaliteli fikirler üzerine inşa edilecek  bir gelecek inşa etmeli. Bu açıdan  baktığımızda  bir süredir   "anlamaya" çalıştığımız  "invasyon konusunda"  birkaç  sonuca işaret ederek, gelecekte  ne yapmamız gerektiği üzerine de düşüncelerimizi açıklamalıyız:
1. İnsanların yakınlaşması ve  yarışmasının hızını  gözden ırak tutmamak gerekiyor. Kentler büyüyecek, aynı ülkenin zengini ve yoksulu aynı mekanlarda yaşayacak, her şey büyük gözaltında ilerleyecek. Bu  gelişme  yurttaşlar arasında  bir arada yaşamanın   meşrulaştırma algısını köklü biçimde değiştirecek. Sadece   mal ve hizmet üretiminde değil, karşılıklı-bağımlılıklar, oluşturduğumuz sosyal ağlar, farklı olanı  ötekileştirmeden   kucaklama gibi  toplumun bütün  katmanlarında   inovasyona olan ihtiyacımız alabildiğine artacak. Yeni  yaşam biçimleri ve yaşam tarzlarını içselleştirme  konusunda kuşkusuz  "toplum mühendisliği"  önermiyoruz ama, yaratıcı liderlik ile  "geçiş dönemlerinin"  daha az maliyetle atlatılabileceğini söylüyoruz.
2. Enformasyonun  hızla parçalanması  nedeniyle kuramsal çerçevelerimiz hızla geçersiz hale geliyor. Öğrenme ve öğretmenin çok temel aracı olan kuramların  devre dışı kalması, bırakınız kitleleri, seçkin azınlıkları bile  ne yapacağını bilemez hale getiriyor. Bir yandan  kısa mesaja dayalı bilgilenmenin  kirliğinin tehlikelerine açık duruşunun sorunları yaşanırken, öte yanda   akıl terini öne çıkaran  "analitik yetenek"  bireyin de, toplulukların da  toplumların da  sahip olduğu  en önemli kaynak haline geliyor. Bu analatik yetek dünü doğru değerlendirme, bugünü nesnel verilerle anlama ve yarınla ilgili sağlıklı öngörüler yapabilmenin çok temel girdisini oluşturuyor.
3. Geleceği sağlam temeller üzerinde inşa edebilmemiz için, dünü ve bugünü  iyi okumuş olmamız gerek şartı oluşturuyor. Gerek şart ise,  dünya  genelindeki eğilimleri  baskın hale gelmeden öngörmeyi,  eğilimlerin yarattığı fırsatları   en üst düzeyde  değerlendirmeyi, tehlikeleri de en az maliyetle savuşturmayı gerektiriyor.
Günümüz dünyasında sadece inovasayonun önemini kavramış olmak yetmiyor; onu yaşamın bütün alanlarından, bütün derinliklerinde  içselleştirerek  uygulamaya  taşımadan  varlığı koruma, sürdürme  ve uzun dönemli geleceği  güven altına alma konusuna yoğunlaşma  da gerekiyor.
Bu denemede   inovasyonla ilgili kavram taramasının  eksikli olduğunu biliyoruz. Bu ilk adımı yeni adımlarla  ilerleterek  bilgimizi  olgunluğa ve fikrimizi sağlamlığa  yaklaştırabiliriz. Eksiklerimizi uyaran, doğrularımızı yüreklendiren  değerlendirmeleri bekliyoruz. 

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar