İlgi çekici Türkiye hikayesi ortaya konulamadan…
Bakan Albayrak'ın yeni dönem ekonomi politikası “İlgi çekici bir Türkiye hikayesi” olarak algılanmadı.Vakit kaybetmeden hukuk ve eğitim ağırlıklı, AB çıpalı bir reform paketi ile yeni ve ilgi çekici bir hikaye ortaya koymaya ihtiyacımız olduğu birçok uzman ekonomist tarafından ortaya konuluyor…
Türkiye son 20 yılda en etkili Türkiye hikayesi 2001 yılında Kemal Derviş tarafından ortaya konulan ve Ak Parti'nin iktidara geldikten sonra sürdürdüğü “Güçlü ekonomiye geçiş” programıydı. Buna bağlı olarak bir yandan doğrudan yabancı sermaye girişi 1-3 milyar dolarlardan yılda 20 milyar dolarlar seviyesine yükseldi. Bir yandan da AB’ye tam üyelik görüşmeleri başlayarak sağlam bir AB çıpası elde edildi. Böylece dış konjonktürün de etkisiyle, kendi tasarruflarıyla yeterli büyüme imkanı olmayan ülkemiz, 2008 yılına kadar bu programa bağlı kalarak yüksek büyüme oranları elde etti.
Zaman içinde o program yenilenemediği, dünyada bol likiditeli dönem sona erdiği ve AB ilişkilerinde de olumsuzluklar yaşandığı için büyümemiz yüzde 5’lerden yüzde 2-3’ler seviyesine geriledi.
Büyümedeki bu gerileme işsizliğin yüzde 10’ların üzerine çıkmasına neden oldu. Yılda nüfusa bağlı 800 bin iş piyasasına giren insanın olduğu ülkemizde yüzde 5’in altındaki büyüme oranı ile bu iş piyasasına yeni katılanlara iş yaratacak yeni üretim alanları açılması mümkün değildir.
Türkiye’nin bu yüzden yeni ve ilgi çekici bir hikayeyi ortaya koyması gerekir. Geçen hafta Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, yeni bir reform programı açıklayarak bunu sağlamaya çalıştı. Bu açıklamanın ardından yapılan yorumlar yeterince ilgi çekici değildi. Aynı gün doların yükselmesinin de bunun göstergesi olduğu yorumları yapıldı.
Bakan Albayrak, bu paket açıklamasının ardından da IMF - Dünya Bankası bahar toplantısı için gittiği Washington’da bazı yatırımcılarla görüştü ve J.P. Morgan tarafından düzenlenen toplantıda da “Yapısal dönüşüm paketi ve yeni dönem ekonomi politikalarını” anlattığını açıkladı. Albayrak, bunları söylerken IMF yaptığı açıklamada Türkiye’nin 2019 yılı büyüme tahminini daralma nedeniyle yüzde 0.4’e indirdi. Albayrak’ın 2019 büyüme tahmini ise yüzde 2.3’tü.
Bu tablo açıklanan reform paketinin yeterli ilgiyi uyandırmadığını ortaya koydu. Şimdi Türkiye’nin hukuk ve eğitim reformlarının ağırlıklı olduğu ilgi çekici yeni bir hikayeyi ortaya koymasına ihtiyaç olduğu görülüyor. Birçok yerli ve yabancı ekonomist de Bakan Albayrak’ın açıkladığı reform paketini dağınık ve yetersiz buldukları açıkladılar.. Ve Türkiye’nin yeni ve ilgi çekici hikayesinin en önemli iki ayağının inandırıcı hukuk ve eğitim reformları olduğunu belirterek, buna AB çıpasının yeniden ihya edilerek eklenmesi gerektiğinin altını çizdiler.
Bence de sunulan reform paketi hukuk ve eğitim reformunu ağırlıklı olarak ortaya koymadığı ve bir süredir kaybettiğimiz AB çıpasının ihya edileceğini kararlılıkla ortaya koymadığı için yeterli inanıcılığa sahip olamadı. O nedenle ben de hukuk ve eğitim reform ayaklarının inandırıcı olarak ortaya konduğu, AB çıpasına sahip yeni ve ilgi çekici bir Türkiye hikayesine ihtiyaç olduğunu düşünüyorum.