İklim riskleri maddi risklerdir
2009 yılında G20 tarafından kurulan Finansal İstikrar Kurulu (FSB) global finans sistemini izleyen ve bununla ilgili tavsiyelerde bulunan uluslararası bir kurum. FSB; finans sektörüne yönelik düzenleyici ve denetleyici politika çalışmaları yürüten ulusal finansal kurumları ve uluslararası standart belirleyici kuruluşları koordine ediyor. Kurul; 24 ülkeden finansal istikrardan sorumlu ulusal yetkilileri, uluslararası finansal kuruluşlarını, merkez bankası uzmanlarını bir araya getiriyor.
FSB Yönetim Kurulu Başkanlığı görevi, İngiltere Merkez Bankası Başkanı Mark Carney tarafından yürütülüyor. FSB tarafından Aralık 2015’te kurulan İklim ile Bağlantılı Finansal Beyan Görev Gücü (TCFD), şirketlerin yatırımcılar, kredi tedarikçileri ve sigorta şirketlerine iklimle bağlantılı finansal riskleri hakkında bilgi sunmakta kullanabilecekleri bir dizi gönüllü ve istikrarlı bildirim önerisi geliştirmek amacıyla kuruldu. Başkanlığını Michael R. Bloomberg tarafından yürütülen TCFD’nin farklı ülke ve sektörden 32 üyesi var.
TCFD, G20 zirvesinin hemen öncesinde, G20 ülkelerine iklim değişikliği ile ilgili finansal risklerin açıklanması ve takip edilmesine yönelik önerileri içeren bir rapor yayınladı. Raporda, iklim değişikliği yüzünden piyasaların karşı karşıya kalacağı riskler ile bu risklere karşı alınması gereken önlemler yer alıyor.
Aviva, Barclays, Deloitte Global, BNP Paripas, HSBC Holdings, KPMG gibi üyeleri olan TCFD’nin ortaya koyduğu öneri raporu, aralarında Türkiye’den Garanti Bankası’nın da bulunduğu piyasa değeri 3.3 trilyon doları aşan 100 şirket ve 24 trilyon doların üstünde sermaye yöneten finans şirketleri tarafından destekleniyor.
Raporda öne çıkan bilgiler şöyle:
İklim değişikliği ve düşük karbonlu dönüşüm küresel ekonomine önemli değişikliklere neden olacak.
İklim değişikliğinin etkileri sermaye piyasalarında yatırımcı ve şirketler üzerinde önemli maddi riskler oluşturuyor ve eğer bu riskler doğru bir biçimde fiyatlandırılamaz ise, global finansal sistemin istikrarsızlaşmasına neden olabilir.
2.3 trilyon değerine sahip capex potansiyeli, atıl durumda kalacak olan kömür, petrol ve gaz varlıkları yüzünden çöpe gidebilir.
İklim ile ilgili finansal risklerin bildirimi olmadan, şirketlerin enerji dönüşüm fırsatlarını anlamaları ve portföylerindeki riskleri azaltmaları mümkün olmayacak.
Düzenleyiciler risklere karşı uyanıyorlar: Örneğin bu ay içinde Bank of England iklim ile ilişkin risklerini gözden geçirme sürecini başlattı.
Şirketlere öneriler
Şirketlerin önlerindeki riskleri ve fırsatları anlaması için senaryo analizleri çok önemli. TCFD şirketlere, iklim değişikliğinin ve 2 C senaryosu gibi politik yol haritalarının farklı etkilerinin oluşturduğu riskleri analiz etmelerini ve bildirmelerini öneriyor. Bildirimler, iklim ile ilişkin risklelerin paylaşılmasını, karşılaştırılmasını sağlayarak, yatırımcıların kendi portföylerindeki riskleri yönetmelerini olanaklı kılacak.
Fosil yakıt yatırımcıları risk verisi istiyor
Bugün büyük fosil şirketlerine yatırım yapan yatırımcılar iklim risk verisinin giderek daha fazla paylaşılmasını istiyorlar. Örneğin Exxon hissedarlarının yüzde 62’si bunu talep ediyor. İş dünyası ve yatırımcıların önemli kısmı gönüllü olarak iklim risk bilgilerini paylaşmaya başladılar. TCFD raporda yer verdiği bu önerilerle, şirketlerin iklim riskleri hakkında daha şeff af olmalarını sağlamayı hedefliyor.
TCFD, iklimle bağlantılı finansal bildirim önerisini dört başlık altında topluyor:
1. Yönetişim: Organizasyonun iklimle bağlantılı riskler ve fırsatlar hakkındaki yönetişimi.
2. Strateji: İklimle bağlantılı risklerin organizasyona dahil şirketler, strateji ve finansal planlama üzerindeki mevcut ve muhtemel etki ve fırsatları.
3. Risk Yönetimi: Organizasyonun iklimle bağlantılı riskleri tanımlaması, değerlendirmesi ve yönetmesine dair süreçler.
4. Ölçümler ve hedefler: İklimle bağlantılı geçerli risk ve fırsatların değerlendirilmesi ve yönetiminde kullanılan ölçümler ve hedefler.
Piyasa tarafından piyasa için hazırlandı
FSB Yönetim Kurulu Başkanı Mark Carney, TCFD’nin hazırladığı rapor hakkında; “TCFD’nin önerileri piyasa tarafından, piyasa için hazırlandı. Bu öneriler, finansal bildirim hazırlayan ve kullanan çok sayıda şirket tarafından, iklimle bağlantılı risk ve fırsatlarını anlamak için birinci derecede önem taşıdığı belirtilen bildirimleri düzenliyor. Bu önerilerin yaygınlaştırılarak uygulanmasıyla yatırımcı, banka ve sigortacılar bu bilgiye erişebilecek ve iklim değişikliği karşısında piyasa ayarlamalarının eksik, geç kalma ve istikrar bozma riski azalacak” diyor.
Michael R. Bloomberg ise: “İklim değişikliği küresel pazarları göz ardı edilemeyecek risk ve fırsatlarla karşı karşıya bırakıyor. Bu nedenle, iklimle bağlantılı bildirimlerin bir çerçeve içinde ele alınması önemli. TCFD bu çerçeveyi masaya yatırarak, yatırımcıların daha düşük karbonlu bir ekonomiye geçişin muhtemel risk ve mükafatlarını değerlendirmesine yardımcı oluyor” yorumlarını yapıyor.