İkinci sezonun fragmanı

Dr. Hakan ÇINAR
Dr. Hakan ÇINAR SIRADIŞI hakan.cinar@dunya.com

İlgiyle izlediğimiz bir dizi filmin ilk sezonu bitince merakla ikinci sezonu beklemeye başlar, hatta fragmanını izleyip daha da he­yecanlanırız ya, işte tam da Trump’ın ikin­ci sezonunu, yani ikinci dönemini öyle takip eder olduk.

İkinci sezona hızlı giriş yapmaya hazırlanan, ancak şu anda sadece yapacağız edeceğiz nidaları yükselten ve vergi dönem­lerinin başlangıcı olacak mart ayından itiba­ren neler yapacağını daha iyi anlayacağımız bir “Trump’dan İnciler” filmini heyecanla bekliyoruz.

Bir yanı korumacılık, vergiler ve ticaret sa­vaşları, diğer yanı ise siyasi hedefler. Bakın şu kısacık döneme neleri sığdırdı Trump, bakın ikinci sezonda neleri izleyeceğiz. Her ne kadar bunların pek çoğu “bakalım ne tepkisi gelecek” diye düşünerek nabız yoklama amaçlı olan söy­lemleri ile pek çok tartışmaya sebebiyet verdi­ğini inkar etmemek lazım.

Ticaret Savaşları­nın fitilini Kanada ve Meksika’dan ithal edile­cek mallara yüzde 25, Çin’den yapılan ithalata yüzde 10 oranında ek gümrük vergi getirerek ateşleyen Trump, elindeki araçları kullanarak Amerikan halkının güvenliğini ve ulusal gü­venliği ön planda tutan kararlı adımlar oldu­ğunu iddia ediyor. Kararnameye bir de “misil­leme maddesi” eklenerek söz konusu ülkelerin misilleme yapmayı seçmesi halinde tarifelerin artırılabileceğinin belirlenmesi de Trump’ın hodri meydan tavrını ortaya koymaya yetiyor.

Bir savaşı başlatırken, bir savaşı bitirme çabası

Bir yandan ticaret savaşlarını başlatırken, öte yandan geçtiğimiz gün X platformundan bir yazı paylaştı ABD Başkanı. Rusya Devlet Baş­kanı Vladimir Putin ile verimli bir telefon gö­rüşmesi gerçekleştiklerini, her iki ülkenin de büyük tarihini ve İkinci Dünya Savaşı’nda ne kadar başarılı bir şekilde birlikte savaştıkları­nı, kendi uluslarının gücünden bahsettiklerini ve gelecekte birlikte çalışmanın büyük fayda­lar sağlayacağını konuştuklarından söz etmiş. Özellikle de ortak görüş olarak, Rusya/Ukray­na savaşını durdurmak istediklerini ve bunun için de ortak akıl ile hareket edeceklerini, bun­dan böyle birlikte yakın çalışmaya ve birbirle­rinin ülkelerini ziyaret etmeye karar verdikle­rini belirtmiş.

İlk döneminde AB ile ilişkileri çok daha sıkı tutmayı hedeflerken, bu döneminde ilave ver­giler koyacağını belirten Trump’a, Komisyon Başkanı Leyen’den yeni gümrük tarifeleri uy­gulaması halinde sert şekilde yanıt verileceği­ne dair cevap gecikmezken, ABD’nin Kanada ve Meksika’ya yüksek gümrük vergileri uygu­lamaya başlaması konusuna değinerek, “Bu ta­rifeler işletme maliyetlerini artırıyor, işçilere ve tüketicilere zarar veriyor. Ekonomilerde ge­reksiz yere hasar açıyor ve enflasyonu artırı­yor. Bundan pek de iyi bir sonuç çıkacağını dü­şünmüyoruz” değerlendirmesi de geldi.

Öte yandan ABD’nin tarifelerle hedef aldığı üç ülkeden biri olan Çin tarafından da tarife­lere yönelik olarak, Başkan Donald Trump’ın gümrük vergisine Dünya Ticaret Örgütü nez­dinde itiraz edileceği ve “karşı önlemler” alı­nacağı belirtildi. Trump’ın hamlesinin ulusla­rarası ticaret kurallarını “ciddi bir şekilde ihlal ettiği” belirtilerek ABD’yi “samimi bir diyaloğa girmeye ve işbirliğini güçlendirmeye” çağırdı. Meksika’dan da ABD’nin yüzde 25 ek gümrük vergisi getirme kararına ilişkin, B planının uy­gulanması kararı çıktı.

Her noktaya yönelik bir saldırıda bulunan Trump, Panama Kanalı konusunda da açıkla­malarda bulunurken, “Biz kanalı Çin’e verme­dik, Panama’ya verdik. Panama şimdi tüm Çin­ce tabelaları söküyor. Bunun için çok çalışıyor­lar ama tabelaların yaklaşık yüzde 70’i halen Çince. Bizim anlaşmamız böyle değildi. Bu yüz­den geri alacağız.” açıklaması geldi.

Gazze meselesinde bardağı taşıran açıklamalar

Trump, İsrail’in Gazze Şeridi’ni ABD’ye tes­lim edeceğini iddia ederek bu konudaki tav­rını ve planını açıkça ortaya koymuş oldu. Fi­listinlilerin o bölgede yaşamalarını zor oldu­ğu, Mısır ve Ürdün gibi ülkelerde yeni yaşam alanlarının inşa edilmesi gerektiğini belirtir­ken, Hamas yetkilisi Sami Ebu Zuhri bu açık­lamaları gülünç ve saçma bulduğunu dile ge­tirdi. Zuhri’nin düşüncelerine katılmamak mümkün değil. Trump’ın bu tavrının gelecek­te çok daha fazla konuşulacağını ve bu bölge­ye şekil vermek üzere kurguladığı planlarını hayata geçirmeye çalışacağını şimdiden söy­lemek mümkün. Siyasi açıdan bu konu belli ki çok tartışılacak.

Trump meselelere çabucak giriş yaparak halkı önünde prestijini arttırırken pek çok ül­keden de tepki aldığını şimdilik göz ardı edi­yor. Korumacılığı en geleneksel yol olan ithalat vergilerini arttırma yöntemi ile sağlama fikri­nin çok da uzun ömürlü olmayacağı aşikar. Bu yönde aldığı kararlarda her ne kadar ülkemizi olumsuz ekileyecek bir risk görmesem de, bah­se konu zat Trump olunca, çok da peşin hüküm­lü olmamak gerekiyor.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
Ekonomide sil baştan 28 Mart 2025
Ocak ayı dert ayı 07 Şubat 2025