İkinci İstanbul Boğazı "olmayacak bir şey değil"

Tevfik GÜNGÖR
Tevfik GÜNGÖR OLAYLARIN İÇİNDEN [email protected]

Sn. Erdoğan merakla beklenen "çılgın proje"sini açıkladı. Çok kişi bunun Haliç'i Karadeniz'e bağlayacak bir proje olduğunu tahmin ediyordu. Sn. Erdoğan, Silivri'yi Karadeniz'e bağlamayı uygun gördü. Mimar Sinan Gerim, bir süre önce Haliç'i, Kağıthane ve Alibeyköy dereleri üzerinden Büyükdere'ye bağlayacak bir proje hazırlamış ve bu projeyi Sn. Erdoğan'a sunmuştu. Bağlantı 25 metre derinlikte 100 metre genişlikte olacak, proje 2 yılda tamamlanacaktı. Kazı işi "çılgın proje" diye adlandırılan projenin yarısından az olan bu projenin 20 milyar dolar harcama gerektireceği hesaplanmıştı.

Marmara'yı Karadeniz'e bağlamak, eski yıllardan beri devlet adamların haylidir. Kanuni'nin İznik Gölü, Sabanca Gölü ve Sakarya Nehri üzerinden Marmara'yı Karadeniz'e bağlamak için araştırmalar yaptırdığı bilinir. Kanuni'nin Sadrazamı Sokullu Mehmet Paşa 1564 yılında Mimar Sinan'ı bu iş için görevlendirmiş, bir sonuç alınamamıştır. Sokullu, Karadeniz'e dökülen Don Nehri ile Hazar'a dökülen Volga Nehri arasında tünel kazarak iki denizi birbirine bağlamak için yola çıkmış,hatta kanalın üçte birini de kazdırmıştı. (Kanalı 1952 yılında Ruslar tamamladı)

Süveyş Kanalı projesi Yavuz Sultan Selim'in hayalidir. (Kanalı 1869 yılında İngilizler tamamladı. Silivri'den Karadeniz'e açılacak tüketim 50 km uzunlukta, 25 metre derinlikte ve 145-150 metre genişlikte olacağı belirtiliyor. Panama Kanalı 77 km, Süveyş Kanalı 163 km uzunluktadır. Açık anlatımı ile düşünülen kanalın daha büyükleri yapılmıştır. Bu da yapılabilir.

Panama Kanalı ve Süveyş Kanalı yapılırken bu işe kolaylıkla para bulunmuştur. Çünkü yatırımcılar, alternatifi olmayan, gemiler için yolu büyük ölçüde kısaltan projelere soyunmuşlar ve de proje bedelini geçiş ücretleriyle geri alabileceklerini hesaplamışlardır. Ve de geri almışlardır. İkinci İstanbul Boğazı Tüneli'nin alternatifi vardır. O da Montrö Sözleşmesi ile uluslararası trafiğe açık olan İstanbul Boğazı'dır. Açık anlatımı ile İkinci İstanbul Boğazı'na yapılacak yatırımın geçiş ücretleri ile geri alınması mümkün olamayacaktır. Bu nedenle de İkinci İstanbul Tüneli'nin "yap-işlet" modeli ile yabancı sermaye tarafından inşası zordur.

İkinci İstanbul Boğazı Projesi, başlamadan, tamamlanmadan (1) İstanbul'a göçü hızlandıracak (2) İstanbul çevresinde rantı yükseltecek. (3) İzmit'ten Trakya'ya geniş alanların beton tarlasına dönmesine yol açacak. (4) Ülke genelinden Ankara'dan Edirne'ye doğru bir yoğunlaşma ortaya çıkacaktır. Tabii ki bu tür projeler önemlidir. Tabii ki bu tür alt yapı projeleri proje süresince işsizlere iş yaratır. Çimentoculara, demirlilere, inşaatçılara iş yaratır.

Ama unutmamak gerekir ki esas olan tarımda,sanayide kayma değeri yüksek üretime dayalı bir büyümeye yönelmektir. Sn. Erdoğan herhalde ekonomik büyüklükte yeni üretim projelerini de gündeme getirecektir. Gönül ister ki kamu oyu "çılgın proje" üzerindeki tartışmalara yönelince, üretime dönük projeler unutulmasın.Gönül böyle istiyor ama, Sn. Erdoğan'ın "hayali" gündemi uzun süre işgal edecek. Bu kaçınılmaz. Kamuoyu projeyi tartışırken rant avcıları, harekete geçecek. Arsa fiyatları yükselecek.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
40 yılda ne değişti? 03 Ağustos 2018
Vizyon sahibi olmak 30 Temmuz 2018