İkinci el araç satışlarında kısıtlamalar devam ediyor

Otomobil piyasası ile ilgili olarak, küresel çaptaki tedarik zincirinde meydana gelen sıkıntılarla birlikte çip krizi, döviz kurlarında ve enflasyondaki yükseliş ülkemizde araç fiyatlarının hızlı bir şekilde artmasına yol açtı.

Araç fiyatlarında önlenemez bir şekilde meydana gelen artışlar nedeniyle fiyat artışlarından kâr elde etmeyi düşünen çok sayıda kişi araç alıp satmaya başladı ve bu alım satım bir yatırım aracı haline gelmiş oldu. Sıfır araç temininde yaşanan zorluklarla birlikte ikinci el araç fiyatlarının sıfır araç fiyatlarından daha pahalı olduğu bir piyasa oluştu.

Otomobil piyasasında meydana gelen bu kaotik durum nedeniyle piyasayı dengelemek adına Ticaret Bakanlığı sık sık düzenleme yapmak ve para cezası uygulamak zorunda kaldı. Bu yazımızda söz konusu düzenlemelerden bahsederek bunların vergisel boyutuyla birlikte ele almaya çalışacağız.

Altı ay ve altı bin kilometre sınırı

 Ticaret Bakanlığınca yürürlüğe konulan “İkinci El Motorlu Kara Taşıtları Ticareti Hakkında Yönetmelik” düzenlemeleri uyarınca ikinci el kara taşıtı ticaretiyle iştigal edenler, otomobil ve arazi taşıtlarının pazarlanmasını veya satışını ilk tescil tarihinden itibaren altı ay ve altı bin kilometre geçmedikçe doğrudan veya dolaylı olarak yapamaz.

Söz konusu düzenleme 15 Eylül 2022 de yürürlüğe girmiş olup 1 Temmuz itibariyle sona ermiş bulunmaktadır. Bu düzenleme ile ilgili olarak Ticaret Bakanlığı kendisine verilen yetkiyi kullanarak bu süreyi 1.1.2024 tarihine kadar uzatmış, ayrıca bir takvim yılı içinde yetkisiz satış yapan gerçek ve tüzel kişileri de “altı ay ve altı bin kilometre” kapsamına alınmıştır.

İkinci elde fiyat kısıtlaması ve vergi mükellefiyeti

 Söz konusu yönetmelikte 6 Temmuz tarihinde yapılmış ve 15 Temmuz da yürürlüğe girmiş olan değişiklikle, ikinci el motorlu kara taşıtlarının üretici veya distribütör tarafından tavsiye edilen güncel satış fiyatının üzerinde bir fiyattan ilan yoluyla pazarlamasının 1/1/2024 tarihine kadar yapılamayacağı düzenlenmiştir.

İkinci el motorlu kara taşıtlarının üretici veya distribütör tarafından tavsiye edilen güncel satış fiyatının üzerinde bir fiyattan ilan yoluyla pazarlanması halinde, bu satış ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti kabul edilir. Böylelikle söz konusu düzenleme ile, vergi mükellefi olmayanlarca üretici veya distribütör tarafından tavsiye edilen güncel satış fiyatının üzerinde bir fiyattan ilan yoluyla ikinci el araç satışı yapılması halinde, satış yapan kişilerin vergi mükellefi olması ve ticari kazanç hükümlerine göre vergilendirilmesi gerekmektedir.

Yetki belgesiz üç ve üzeri satışların kısıtlanması

Ticaret Bakanlığınca yapılan düzenlemelerden bir diğeri de, yetki belgesi olmaksızın bir takvim yılı içinde üç ve üzeri motorlu kara taşıtı ticareti yapan gerçek ve tüzel kişilerin “altı ay ve altı bin kilometre” sınırlamasına aykırı satışlarının Noterliklerce engellenmesidir. Uygulamada araç satışı için Noterlikte yapılan işlemlerde “Araç sahibi üzerinde satış kısıtlaması” olduğu, satış işlemine devam edebilmek için, “Ticaret Bakanlığı tarafından verilmiş yetki belgesinin sisteme girilmesi gerektiği” uyarı yazısıyla karşılaşılmaktadır. Araç satın almanın yatırım aracına dönüştüğü bir dönemde tüketicilerin mağdur olmaması adına Ticaret Bakanlığınca ardı ardına yapılan düzenlemelerin ve cezai işlemlerin piyasaya ve fiyat istikrarına etkisini önümüzdeki süreçte hep birlikte görmüş olacağız.