İhtirazi kayıtla beyan nerede nasıl yapılmalı?

Değerli okurlar, ihtirazi (çekinme, sakınma) beyan çok yaygın uygulanan bir yol. Bir beyanda bulunuyor lakin konuyu da yargıya götürmek istiyorsanız başvurabileceğiniz bir yöntem. Bu konuda çok fazla da tartışma ve yargıya giden konu bulunuyor. İlk akla gelenleri de aşağıdaki gibi sıralamak mümkün. 

-Düzeltme beyanında ihtiraz olur mu?

-Pişmanlık beyanında ihtiraz olur mu?

-Geç verilen beyanda ihtiraz olur mu? 

-Başkasının (kesinti yapanın) beyanına  ihtiraz olur mu?

-İhtirazi kayıt ille beyanname üzerinde mi olmalı?

-Hem beyan üzerine bir kayıt koyup hem de ayrıca bir dilekçe vermek zorunluluk mu?

-İhtiraz kaydının içeriği ne olmalı?

-İhtiraz kaydının yeri neresi?

-İhtiraz kaydının zamanı?

-Ödenmezse ne olur? Sizler de yazar ve destek olursanız, bu konudaki tüm sorunlu başlıkların bir envanterini çıkarır, bu konularda yargının ve idarenin yaklaşımını birlikte özetleriz.

Bugün özetle paylaşacağım Danıştay Kararı  ihtirazi kaydın yeri ve zamanı konusunda netleştirme sağlandı.  Özetle, beyana ihtirazi kayıt konulmasa bile, beyanname dönemi içinde sonradan ayrı bir dilekçe ile başvurulursa, bunun da kabul edilmesi ve davanın usulden reddedilmeyip esasının incelenmesi gerektiği karara bağlanmıştır.

İlk Derece Mahkemesi kararı

İhtirazı kayıt konulmaksızın beyan edilen matrah üzerinden yapılan damga vergisi tahakkukunun iptali istemiyle dava açılması mümkün olmadığı gibi, beyannamenin verildiği tarihten sonra verilen ihtirazi kayıt dilekçesinin de anılan tahakkuka karşı dava yolunu açmayacağı, bu nedenle dava konusu tahakkuk fişinin iptali ve tahakkuk eden damga vergisinin kaldırılması istemiyle açılan davanın esasının incelenmesi olanağı bulunmadığı gerekçesiyle davanın incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti

Vergi Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek  istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

Danıştay 9. Dairesi’nin kararı

Yükümlülerin; süresi içinde beyan ettikleri matrahlara ilişkin olarak verdikleri beyannamelere ihtirazi kayıt koyabilecekleri gibi beyanname verme süresi içinde olmak koşuluyla dilekçe ile beyanın ihtirazi kayıtla yapıldığını bildirebilecekleri kabul edilmekte olup, ihtirazı kaydın zamanına bağlı olarak doğurduğu hukuki sonuçları yönünden mevzuatta bir fark öngörülmemiştir.

Aksine ihtirazı kaydın konulma zamanına bağlı olarak hukuki sonuçlarının değiştiği yönündeki düşüncenin “mahkemeye erişim hakkına” dolayısıyla, “adil yargılanma” hakkına müdahale anlamına geleceği açıktır.

Davacı tarafından, beyanname verdikten sonra, ancak beyanname verme süresi içerisinde verilen ihtirazi kayıt dilekçesi dikkate alınarak, işin esasının incelenmesi suretiyle bir karar verilme gerektiğinden yazılı gerekçe ile davanın incelenmeksizin reddine karar veren Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunu reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuka uyarlık görülmemiştir. (Esas No: 2018/7032 Karar No: 2021/5473)