İhracatta yeni firmalara, ürünlere, pazarlara ihtiyacımız var

Dünya Bankası’nın Türkiye’nin ihracat yapısını inceleyen “Yüksek Gelire Ulaşmak için Ticaret” başlıklı raporu, ülkemizin ihracat yapısındaki zayıflıkları ortaya koyuyor.

TEPAV‘ın bir yayınında Dünya Bankası’nın raporu geniş olarak değerlendirildi.

Rapora göre, geçtiğimiz 10 senede Türkiye’nin ihracatı büyük ölçüde, zaten ihracat yapmakta olan firmaların, hâlihazırda faaliyet gösterdikleri pazarlarda aynı ürünleri daha fazla satmasıyla arttı.

Buna karşılık yeni ihracat yapmaya başlayan şirketlerin,Türkiye’nin ihracat artışına olan katkısı (extensive margin) sadece yüzde 11 oranında.

Raporda “sınırsal yoğunlaşma” (intensive margin) olarak belirtilen, mevcut ihracatçı şirketlerin aynı pazarlara aynı ürün kategorilerindeki ihracatını daha fazla artırması, Türkiye’nin ihracat artışının yüzde 65’ini oluşturuyor.

Bu firmalar boyut olarak göreceli büyük, yüksek üretkenliğe sahip ve köklü firmalar.

Türkiye’nin ihracat yapısındaki bir diğer sorun da ihracatın büyük bir kısmının pazar ve ürün çeşitliliğini geliştirmiş firmalar tarafından yapılması. Pazar çeşitlendirmesini sağlayamamış olan firmalar ihracatı artıramıyor.

Türkiye’nin ihracatının yüzde 69’u, 10‘dan fazla pazara satış yapan firmalar tarafından yapılırken, yüzde 22’si  5 veya daha az sayıda pazara erişen firmalar tarafından gerçekleştiriliyor.

Bu veriler, pazar ve ürün çeşitliliği düşük olan firmaların küçük ve orta ölçekli firmalar olduğunu  gösteriyor. Hâlbuki Türkiye’nin ihracat hedeflerini yakalaması için, özellikle KOBİ’lerin ihracattan aldıkları payın artması gerekiyor.

TEPAV’ın bu çalışması önceki tarihlerde DÜNYA’da yayımlandı. Güven Sak değişik yazılarında bu konunun önemini vurguladı.

İhracattaki gerilemenin sürdüğü, ihracatı artırma çarelerinin arandığı günümüzde bu bilgiler önemli bilgiler.