İhracatta kalite artıracak sektör kimya için önemli yatırım
Türkiye’nin üretim yapısının da ihracatının yapısının da içersinde orta ve yüksek teknolojili, yüksek katma değerli ürünlerin oranı düşük olduğu için, bunu artırıcı önlemler konusunda arayışlar sürüyor. Ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Ali Babacan da bu konunun önemini ve üretimde ve ihracatta katma değer artırıcı çalışmalar yapılması gereğini sık sık dile getiriyor. Bu konuda iş dünyasını yönlendirici uyarılarda bulunuyor. Ali Babacan’ın, bir yıl önce fizibilite talimatı verdiği kamu-özel sektör işbirliği ile gerçekleşecek “Kimya İhtisas Bölgesi” projesinin 29 Nisan’ da kendisine sunulduğu ve bunun üzerine projenin başlatılması talimatını verdiğini öğreniyoruz. Şimdi, bu önemli projeyi ele almadan ülkemizin üretim ve ihracat yapısının durumuna bakalım: Üretim yapımıza baktığımızda imalat sanayimizin, yüzde 38.9'unun düşük, yüzde 30.9'unun orta düşük, yüzde 25.7’sinin orta yüksek ve son yıllarda biraz artmasına karşın sadece yüzde 4.5’uğunun yüksek teknolojili olduğunu görüyoruz.
İhracat yapımıza baktığmızda da 2102 yılındaki 143 milyar 367 milyon dolarlık toplam ihraç ürünlerimizin 43 milyar 497 milyon doları (%30) düşük teknolojili ürünlerden, 54 milyar 225 milyon doları (%38) düşük orta teknolojili ürünlerden, 40 milyar 745 milyon doları (%28) orta ileri tekndoloji ürünlerden oluşurken, sadece 4 milyar 799 milyon liralık (%3.4) bölümü yüksek teknolojili ürünlerden oluşuyor. Bu ihracat içersinde ana kimyasallar, gübre ve azotlu gübreler, plastik hammaddeleri , zirai ilaçlar ve zirai haşaratların yer aldığı kimyasallar düşük orta, orta ileri teknolojiler içerisinde çok düşük oranda da olsa yüksek teknolojili ürünler arasında yer alıyor. Bu açıdan 30 bin dönüm üzerinde Biga-Bandırma arasında 5 milyar euroluk yatırımla kurulması planlanan Kimya İhtisas Bölgesi ve limanı üretim ve ihracatta kalite yükseltici çok önemli bir proje olarak görülüyor.
Kimya Sanayicileri Derneği Başkanı Timur Erk, projenin önemini belirtirken, “Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanımız Fikri Işık’a bir sunum oldu. "Bu projenin önemi şuradan geliyor. Türkiye akaryakıt, yağlar ve benzerleri haricinde, kimyasallar dış ticaretinde yılda 25 milyar dolarlık açık veriyor. Biga- Bandırma arasındaki bölgede, özellikle ithalata konu olan ürünlerin, ara girdilerinin bu bölgede üretilmesi bu proje ile amaçlanıyor. Bunun için alt ve üst yapıya 5 milyar euroluk bir yatırım gerekecek. Analizlerimize göre bu 25 milyar dolarlık ithal açığının yarısı, bu Kimya İhtisas Bölgesi'nde üretilebilecek. Ayrıca, sektörümüzün 2023 ihracat hedefi açısından da böyle bir proje zorunlu” değerlendirmesini yapıyor.
Timur Erk, projenin limansız olamayacağını belirtirken, Kearney raporuna göre 3 milyar euroluk bir altyapı yatırımı gerektiğini, 2 milyar eurolukta üst yapı yatırımına ihtiyaç olduğunun altını çiziyor. Dünyada bunun örnekleri olduğunu da belirtiyor.
Bu proje bizim düşük orta ve ileri orta teknoloji ürünlerimiz ve ihracatımızın yüzde 50’den fazlasını oluşturan bölümde önemli bir sıçramaya yol açabilecek, dış açık ve cari açığımızı azaltacak önemli bir proje olarak hayata geçirilmesi bu özelliğiyle çok önemli olacaktır.