İhracatımızdaki yapısal sorun
Bu satırları yazdığım sırada, bir gözüm klavyede bir gözüm de televizyon ekranlarındaki yerel yönetim seçimlerinin sonuçlarında idi.
Sohbetimize katılan dostlarımız, siyasetten pek haz etmediğimi bilirler amma ne var ki hayatın gerçeklerinden önde gideni olarak ondan istesek de uzak duramıyoruz. En azından, işimiz ihracatı etkilemesi açısından, onu yakından izlemek durumunda kalıyoruz.
Yerel seçimlerin ihracatla ne ilgisi var diye soranlarınız olacaktır…
Yurt dışındaki yabancı dostlarımızla konuştuğumuzda, hep merak edilip sorulan konu, siyasette yaşanan ve her an ekranlara yansıyan gerginliklerin sonucunun ülkeyi nereye taşıyacağı. Haklı olarak, siyasette sergilenen tüm bu tartışmalar sonucunda, ülkenin istikrarlı bir durum sergileyip sergileyemeyeceği konusunda kafalarında soru işaretleri oluşuyor.
İş insanları daha doğrusu elinde parası ve iş imkânı olanlar, ortamda huzursuzluk olmasından hoşlanmıyor ve işlerini daha güvenli yürütebilecekleri başka bir yerler arıyorlar.
Geçen yılın ağustos ayından bu yana olan ihracat rakamlarımıza baktığımızda, her ne kadar artışlar yaşıyorsak da bu artışların istikrarlı ve pek de ümitvar olamadığını görüyoruz. 2017 yılının ağustos ayına göre ağustos 2018 de yaşanan % 6,5 oranındaki düşüşten sonra, 2018 Eylül ayındaki %22.4 oranındaki artış, gerçekten yüreklerimize su serpmişti.
Gel gelelim 2018’in ekim, kasım, aralık aylarında artışlar sırasıyla %13, %9,4 ve %0,2 olmuş. 2019 yılına girdiğimizde ocak ve şubat aylarındaki artışlar sırasıyla önce %5,9 ve şubat ayında da %3,4 oldu.
Büyük resme baktığımızda, ihracatımızdaki artışların tahterevalli gibi hareket ettiğini ve hatta 2018 haziran ve ağustos aylarında eksiye döndüğünü görüyoruz. Oysa ki istenen, istikrarlı bir artış eğilimi veya en azından düşüşlerin yaşanmadığı bir ihracat ortamı.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Sayın İsmail Gülle bir konuşmasında, 2018 yılında ihracat ordumuza yaklaşık 16 bin yeni firmanın katıldığını söylemişti.
Bir önceki yıl 2017’deki ihracatçı firma sayısının 77 bin 730 olduğunu hatırlayalım.
Bu yeni gelenleri de hesaba katarsak, ihracatçı sayımızın 93 bin 730 firma olması gerekmez mi? Amma bu aritmetikte toplam istenilen sonucu vermiyor. Çünkü Ticaret Bakanlığı’nın yayınladığı verilere göre 2018 yılında ihracat yapan firma sayısı 83.286.
Demek ki bu arada terk-i sanat eyleyenler bir hayli olmuş.
Zaten Türkiye ihracatındaki temel sorunlardan bir tanesi de bu.
İhracat piyasasından çekilen firmaların, nasıl ihracat yaptıklarını ve neden ihracatı bıraktıklarını veya bırakmak zorunda kaldıklarını bulabilirsek, sorunun çekirdek nedenine erişmiş oluruz. O nedenleri bilebildiğimiz takdirde de ihracata yönelen firmalarımızın, bu piyasada sürdürülebilir bir kalıcılık sergileyebilmelerine imkân tanınır.
Hem Ticaret Bakanlığı yetkililerinin ve hem de TİM teknik ekiplerinin bu konuya eğilmesinde ve gerekli verileri üretmesinde çok büyük fayda görüyorum. Zira sayısal olarak çok büyük rakamlara erişen KOBİ’lerin, ihracata giriş ve çıkışlarına ait verilerin sağlıklı bir biçimde toplanıp değerlendirilmesi, KOBİ’ler için daha etkin ve etkili ihracat stratejilerinin oluşturulmasına zemin sağlayacaktır.