İhracatı GEliştirme MEseleleri

Sürekli gündemde olan konu, ihracatın arttırılması başka bir deyişle var olanın geliştirilmesi. Geçen sohbetimizde de bahsettiğimiz gibi, tüm ülkeler bunun için bir şeyler yapıyor ve biz de yanılmıyorsam 1960 yılında bu işe organize bir şekilde girmenin ihtiyacını hissederek kısaca İGEME diye adlandırdığımız İhracatı Geliştirme ve Etüd Merkezini kurmuşuz.

Kapatıldığı Ağustos 2011 tarihine kadar, yalnız ihracatla uğraşanların değil, ihracata bir nebze de olsa ilgi duyanların başvuru merkezi olmuştu. İGEME faaliyetlerinden kim ne kadar fayda sağladı bunu nasıl ölçerler bilemem amma ben kendi ihracatçı penceremden baktığımda, uzun yıllar kârlı işbirliği yaptığım bazı müşterilerimi, İGEME aracılığı ile bulduğumu belirtebilirim. Bunun için de onlara teşekkür mektubu bile yazmıştım.

Şimdiye kadar yapılanların ortadan kaybolacağı gibi tuhaf düşüncelere kapılmadığımızı belirtmek isterim. Ancak endişemiz odur ki ihtiyacımız olan bilgiye ulaşan yolumuz biraz bürokratik karmaşaya karışıyor. Elimizi attığımızda bizlere yararlı olmaya çalışan uzmanlar bakanlık içerisinde farklı unvanlar ve farklı pozisyonlarla istihdam ediliyorlar. Mutlaka devlet bu arkadaşlarımızın uzmanlıklarından yararlanmaya devam edecektir de biz onları nerede ve nasıl bulacağız.

Devlet bu, uygun gördüğünü yapacaktır. Zira düşünülüp tartışılıp, eğrisine doğrusuna bakılıp karar verilmiştir deriz. Ancak tam da 2023 ihracat hamlesi telaffuz edilmekten öte, uygulamaya geçirilmeye doğru olduğunda yapılan bu hareketin arkasındaki düşünceleri bilmeyi istiyoruz. Zira hızlı olmamız gereken yerde, vakit kaybı olmasın istiyoruz.

Kurumlar yaşadıkları süreler içerisinde zaman uyum sağlamak mecburiyetindedirler. Hele bugün içerisinde bulunduğumuz bilgi çağının gerektirdiği hıza uyum sağlayamayıp, kendilerini ve bilgilerini güncelleyemeyenler, yaşam döngüsünden kayıp gitmeye mahkûm olurlar. Belki üst yönetim İGEME'yi böyle görmüştür. Buna yorum yapmak istemiyorum ancak onun yerini tutacak ve güncel piyasa koşullarına uygun başka bir yapılandırma var mı? İhracatçı Birlikleri, Odalar v.b kuruluşlar eskiden İGEME tarafından yapılan bazı çalışmaları yapmaya zaten başlamışlardı. Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesi Tebliği (URGE) çerçevesinde, başka birçok çalışmanın diğer kurumlar ve özel sektör tarafından yapılabilmesi yolu açılmış bulunuyor. Buradaki sıkıntı, özellikle piyasada eğitimci ve danışman olarak piyasada çalışanların yeterliliklerinin nasıl ölçüleceği? Birçok değerli eğitimci ve danışman arkadaşımızın şikâyeti, bazı kerameti kendinden menkul insanların, piyasada internetten toplama bilgilerle, ağızdan dolma saçmalı tüfek gibi eğitim ve danışmanlık saçması. Özel sektörün bu konuda yetkilendirilmesi olumlu ve iyi ancak değerlendirmeleri, akreditasyonları ve denetlemeleri kim yapacak?

Dış Ticaret piyasasının ihtiyacı olan elemanlar nerede yetişecek. Dış Ticaret Meslek Yüksek Okullarının yetiştirdiği öğrencilerin yeterliliklerinin, piyasanın ihtiyacının çok amma çok altında olduğunu görüyoruz. Tanıştığım, ders verdiğim, yan yana geldiğim yüzlerce öğrencinin durumunu hatırlamak beni üzüyor. Şüphesiz bunda onlara gerçek staj olanağı vermeyen biz ihracatçıların da payı var.

Söz uzun, soru çok, sütun kısa

İGEME iyi idi, kötü idi, yeterli idi, yetersiz idi gibi polemik açmak istemiyorum. Biz ihracatçılara oradan aldığımız hizmetleri, bundan sonra kim nasıl verecek, biz bunlara nereden ve nasıl erişeceğiz? Özel sektör dahil diğer kurumlara devredilen görevleri yerine getiren kurumların ve onların kullandığı insan kaynaklarının nitelikleri nasıl ölçülecek ve değerlendirilecek?

Ve her şeyden önemlisi bu hizmetler, hızlı bilgi çağı gününün gerektirdiği nitelikleri taşıyacak mı?