İhracatçılar 2024’te coşmak için 8 maddelik paket istiyor

İhracatçılar 2023 yılının ilk 6 ayındaki olumsuz seyrin yılın kalanında da devam etmesinden korkuyor.

Aciliyet gösteren beklentilerini 8 maddede toplayan sektör temsilcileri, bunların hayata geçmesi durumunda 2024 yılında pazarlarda yaşanacak iyileşmelerle birlikte, bu yılı da telafi edecek ciddi bir ihracat artışının yakalanabileceğine inanıyor.

İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB), sektörün ihracat artış oranları ile bir sonraki ay beklentisinin de yer aldığı ‘Metal Endeksi’nin temmuz ayı sonuçlarını açıkladı.

İDDMİB Başkanı Çetin Tecdelioğlu, 7 alt sektörden oluşan birliğin 8 üyesi ile 2022 yılını 14.4 milyar dolar ihracatla tamamladığını belirterek, üye sayısını ve ihracatı geliştirmek için sektör kurullarının daha yoğun çalıştırmak istediklerini belirtti. Metal endeksinin bu çalışmalardan biri olduğunu belirten Tecdelioğlu, endeksin amacının sektörlerin sayısal verilerini beklentisel verilerle daha kapsamlı değerlendirerek bir endeks oluşturmak ve bu kapsamda bilime, bilgiye dayalı politikalar üretmek olduğunu vurguladı.

Tecdelioğlu’nun verdiği bilgiye göre, 9 aydır 3 bine yakın üye ile yapılan anketler, sipariş, stok, fiyat ve öngörülerden oluşuyor. Anketlerden çıkan en çarpıcı sonuç, ihracatçıların 2023 yılını gözden çıkardıklarını ve 2024 yılına odaklanmak istediklerini gösteriyor. Bu kanaat sadece İDDMİB çevresinde değil tüm birlik ve sektörlerde hakim.

Avantajlarımızı kaybettik

 Küresel pazarlarda yaşanan daralma, kur, faiz ve enflasyon politikasında bu yıl hâkim olan yüksek dalgalı seyir, maliyetlerde yaşanan artışa karşın ihracat birim fiyatlarının baskılanması ihracatçıların 2023 yılının ilk yarısına dair yaşadığı en büyük sıkıntıların başında geliyor.

Bunun yanında finansa erişimde yaşanan zorluk ve parasal daralma işleri çok daha sıkıntılı bir hale getiriyor. TL’nin değer kaybetmesi henüz ihracata bir katkısı yok gibi. Ayrıca enflasyon kaynaklı maliyet artışları TL’nin değer kaybının çok üzerinde kaldı. Kur ve parite nedeniyle yüzde 40’a avantaj sağlayan ihracatçı, yüzde 100 aşan maliyet artışları karşısında zarar yazmaya devam ediyor.

İkici 6 ay için de moraller bozuk

İhracatçıların pandemi ile 2020 ve sonrasında tedarik sorununa çözüm oluşturarak elde ettiği pazar genişlemesi de 2023 yılında eski pozisyonuna döndü. Uzak Asya ülkeleri hem maliyet hem de navlun avantajı sayesinde kaybettikleri pazarı hızla geri aldı ve yükselişe geçti.

Vietnam’dan kalkan bir gemideki konteyner Rotterdam limanına 1.500 dolara ulaşırken, İstanbul’dan İtalya’ya konteyner 3 bin euroya fatura ediliyor. Anket sonuçlarına göre; yılın ilk 6 ayında yurtdışında sıkı para politikalarının etkisi ile talepte yavaşlamaların daha belirgin hale geldiği. Miktar bazlı ihracatta 2020 yılına geri dönüldü. En büyük pazarımız Avrupa’da alıcılar hem miktar düşürürken aynı zamanda fiyat baskısını artırmaya başladı.

Artan maliyete karşı alıcının fiyat baskısı kar marjlarının ciddi oranda düşmesine neden oldu. Bu da üretimi daraltmaya zorlarken, en büyük sorun olan işçi çıkarmaları gündeme getirdi. Türkiye’nin birçok bölgesinden işçi çıkarmaların başladığı veya daha ucuz maliyetli yabancı işçi sayısının arttığı bilgisi geliyor. Bu dönem katma değerli ihracatı yapan sektörler ayakta kalıyor.

Bunun yanında ürün avantajı sağlayan ve rekabette bir adım önde olan sektörler de şanslı. İhracatçılar 2023 yılının ilk 6 ayındaki olumsuz seyrin yılın kalanında da devam edeceğini bekliyor. Fakat sektörlerin birçoğu dalgalanmalara karşı direnci zayıfladı. Tüm sektörlerin ortak beklentisi finansa erişimin kolaylaştırılması. İhracatçılara musluklar açılmalı ve maliyeti de düşük tutulmalı. Böylece en azından umutların ertelendiği 2024 yıllına daha güvenli bir geçiş sağlanabilir ve istihdam kaybı yaşanmaz.

Elbette talepler çok ama kısa vadede en büyük ihtiyaç çarkların dönmesini sağlayacak finansmana ulaşım. Aksi takdirde yılın ilk yarış bile mumla aranır hale gelebilir. İhracatçılar yılın ilk 6 ayında yaşadıkları en büyük sorunları, neler yapılması gerektiğini ve beklentilerini sıraladı. Aciliyet gösteren beklentilerini 8 maddede toplayan sektör temsilcileri bunların hayata geçmesi durumunda 2024 yılında pazarlarda yaşanacak iyileşmelerle birlikte bu seneyi de telafi edecek ciddi bir ihracat artışının yakalanabileceğine inanıyor.

Acilliyet bekleyen 8 madde

- İhracatçıların finansa erişim sağlanmalı.

-Kur ve enflasyonda paralellik politikası.

-Kurda ani yükselişlerin önüne geçilmeli.

-Faiz politikası yapıcı olmalı.

-Teşvik ve destekler yapılandırılmalı. Sektör bazlı iyileştirmelerde kârlılık, ölçek göz önünde bulundurulmalı.

-Yatırım ortamını iyileştirecek reformlar hayata geçmeli.

-Hedef pazarlarlar serbest ticaret anlaşmaları ile güçlendirilmeli.

* Net ihracat kriterleri değişmeli.

2023 yılını ihracatçılar nasıl geçiyor?

-İhracat pazarlarında hissedilir yavaşlama yaşanıyor.

- Miktar endeksi 2020 Aralık seviyesine geriledi.

- İhracat siparişlerinde düşüş sürüyor.

-İhracat birim fiyatları üzerinde artan baskı devam ediyor.

-Artan maliyetler kâr marjlarında düşüşe yol açtı.

- Türk Lirası’nda düzeltme ihracatı henüz etkilemedi.

- Finansmana erişim sıkıntısı ihracatı sınırlıyor.

-Navlun maliyetleri rekabette olumsuz etkiliyor.

İhracatçı ne yapmalı?

 -Hesabını kitabını iyi yönetmeli. Pahalı finansmandan uzak durulmalı. Mümkünse sadece Eximbank kullanılmalı.

- Doğru stok yönetimi.

-Ürün çeşitliliği, beklenti ve hedeflerde değişiklik.

-Pazar çeşitliliği artırtılmalı.

-Miktar, fiyat esnekliği. Bölgeler göre değişime gidilmeli.

-Daha güvenli liman. Döviz forward işlemlerinde daha aktif olunmalı.

-Teşvik, destek ve hibelerden daha fazla yararlanma.

* Fuar, B2B ve alım heyetlerine katılım.

 * Dijitalleşme ve inovasyona ağırlık.

* Enerji ve sürdürülebilirlik.