İhracat kilo değeri nasıl yüzde 30 arttı?
Türkiye İhracatçılar Meclisi şubat ayı ihracat verilerini açıkladı. Buna göre şubat ayı ihracatı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 6.4 azalarak 18.6 milyar dolar olarak gerçekleşti. Depremin etkisi var kuşkusuz ama ihracatta alarm çalan durum depremle ilgili değil.
Pandemide dünya ticaretinin durma noktasına geldiği dönemin ardından ihracat aralıksız 20 ay rekorlar kırarak bugünlere kadar geldi. 2022 yılının son çeyreğinden itibaren ihracatta yaşanan altın dönemin bittiğine dönük işaretler gelmeye başladı. Nitekim son iki yıldır ülke büyümesinin neredeyse yarısı ihracat ve üretim kaynaklanıyken, 2022 yılı son çeyreğinde ihracatın büyümeye katkısı eksiye döndü.
İhracatın ithalatı karşılama oranı da tarihi dip seviyelerine geldi. Enerji ve altın olmadan da ihracatın ithalatı karşılama oranı düşüyor. Üstelik enerji fiyatları da gevşiyor. Gelin bu ayın verilerini birlikte inceleyelim. Bu ayın en dikkat çekici rakamı 1.69 dolar.
Bu şubat ayının ihracat kilo değeri. Uzun süre 1.50 doların altında seyreden kilo değerimiz geçen yıla göre yüzde 30 artarak 1.69 dolara çıktı. Ciddi bir başarı ilk bakışta. Zira katma değerin artırtılması Türk ihracatının en önemli amaçlarından biri. Aynı dönem yapılan ihracat tonajında benzer oranda bir düşüş var.
Türkiye geçen yıl şubat ayında 14 milyon ton mal ihraç ederken, geçtiğimiz ay sadece 9 milyon ton ürün sattı. Temel ürün kayıplarına baktığımızda sanayide çelik, demir ve demir dışı ile maden ve hububat öne çıkıyor. Yani yükte ağır pahada hafif ürünler.
Kaba ağırlık düşünce, katma değeri daha yüksek ürünleri ağırlığı ile kilo birim değerimiz de artmış oldu. 2023 yılı parite farkı da ihracatçılarımızın aleyhine çalıştı. Doların euro karaşınında değer kazanmasıyla ocak ve şubat ayında parite zararımız 1 milyar dolara yaklaştı.
Şubat ayının verilerini değerlendiğimiz birlik başkanları, ihracatta yaşanan daralmanın en büyük sebebi olarak kur baskısını görüyor. Mevcut kur, pazardaki rekabet gücünü çok zorluyor. Dolar 20-22 TL aralığına çıkmazsa bir çok sektörde kan kaybı devam edecek.