İhracat "her ay tam gaz"

İhracat her ay patlıyor, her ay “tam gaz”. Ne var ki 12 aylık ihracat gelirimiz 153 milyar doları aşamadı. Ama İthalat 221 milyar dolara ulaştı ve dış ticaret açığı 68 milyar dolar oldu.

TİM Yönetimi her ay başı iyi niyetle, ihracat rakamlarını “parlatıyor”. TİM’in açıklamalarına göre ihracat devamlı artıyor. Evet ihracatta artış var ama, önce artış yetersiz. Sonra aylık ihracat gelirleri dalgalanıyor. Nihayet ithalat ihracattan fazla artmaya devam ediyor.

Türkiye İhracatçılar Meclisi ayın birinci günü geçici verilere dayalı olarak eylül ayında ihracatın yüzde 8.9 artığını, ihracatta artışın “tam gaz” devam ettiğini açıkladı.

Halbuki eylül ayında ihracat geliri geçen 7 ayın en düşük ihracat geliri oldu. Ağustos ayının 13 milyar 288 milyon dolarlık ihracat geliri eylül ayında Gümrük ve Ticaret Bakanlığı geçici verilerine göre 11 milyar 849 milyon dolara düştü. Eylül ayı ihracatı bir ay öncenin yüzde 10.8 oranında gerisinde. Buna karşılık ithalat gideri, bir ay önceki rakamın üzerinde.

İhracat artışını alkışlıyoruz, ama aynı dönemde ithalatın daha büyük oranda arttığı dikkatlerden kaçıyor.

İhracatta motorlu kara taşıtları, kazanlar, makineler, örme giyim eşyası, elektrikli makine ve cihazlar önde geliyor. Dikkati çeken, ihracatta başta külçe altın olmak üzere kıymetli metaller ihracatının ihracat gelirlerinde son 9 ayda 3’üncü sırada yer alması. Motorlu kara taşıtları ihracat geliri 17.4 milyar dolar, makine ve kazan ihracat geliri 9.8 milyar dolar, altın ve kıymetli metaller ihracatı 9.1 milyar dolar. Altın ve kıymetli metaller ihracatı 6.5 miyar dolarlık örme giyim eşyasını önünde koşuyor. Geçen yılın ilk 9 ayında 9.2 milyar dolarlık altın ve kıymetli metal ihracatı vardı.

İhracatta AB ülkelerine yapılan ihracat toplam ihracatın yarısından fazla olmaya devam ediyor. Almanya, İngiltere, ABD, Irak, İtalya en büyük ihracat pazarlarımız. İthalatta ise enerji ürünleri ithalatına bu yılın ilk 9 ayında 26.5 milyar dolar ödedik. Geçen yıl aynı dönemde enerji ürünleri ithalatı 19.5 milyar dolardı.

Yatırım malları ithalatımız ilk 9 ayda yüzde 13.2 oranında, tüketim malları ithalatı yüzde 1.3 oranında azaldı. Buna karşılık ham madde-ara malı ithalatı (üretimde kullanılan ithal girdi ithalatı) yüzde 26.6 oranında arttı.

İthalatta en büyük ödemeyi Çin’e yapıyoruz. Sonra Almanya, Rusya, ABD ve İtalya geliyor.

İhracat ekonomimizin önümüzdeki dönem ekonomimizin gelişmesini sağlayacak. İhracat artacak ki üretim artsın.

İhracat artışı üretim artışını ve döviz gelirlerindeki artışı sağlıyor, ama ihraç edilen ürünlerdeki ithal girdi payının yüksekliği nedeniyle üretim ve ihracat arttıkça ithalat da artıyor.

İşte bu nedenle tek başına ihracat artışını izlemek yetmiyor. İhracat artışını ithalat artışı ile birlikte değerlendirmek zorundayız.