İhracat eğitiminin faydası nasıl belli olacak?

Gün geçmiyor ki elektronik posta kutumuza bir eğitim duyurusu gelmesin. Bu tür duyuruları almak bizi mutlu ediyor. Sohbetlerimize katılan dostlarımızın hatırlayacağı gibi, doğru bilgi edinerek, sağlıklı analiz yapılmasını hep tavsiye etmiş ve bunun önemini vurgulamışızdır. İşte bu yüzdendir ki eğitim programlarının, hele dış ticaret ile ilgili programların çoğalmasını önemsiyor ve rekabetin getireceği kalite çerçevesinde de kerameti kendinden menkul eğitimci taslaklarının piyasadan gönderileceğini ve bilgi, yeterlilik ve tecrübe sahibi eğitimcilerin hak ettikleri yeri alacağına da inanıyoruz.
Eğitimcilik ve danışmanlık yapan dostlarımızla yaptığımız sohbetlerde, programlara katılanların sağladıkları faydaların bir türlü ölçülemediğini görüyoruz. Tabii burada en önemli unsur da bunu ölçecek bir ölçüm metodunun olmaması. Değerli dostum ve sütundaşım Osman Ata Ataç da aylardır buna benzer bir konuyu, dış ticareti destekleyen kurumların faaliyetlerinin sonuçlarının değerlendirilmesini ele alıyor ve fikir yürütüp yapılanları anlatıyor. Bu işlerin kolay olmadığını ve bunlar üzerinde bir fikir birliğine varmanın da hiç kolay olmadığını biliyoruz.
Benim şahsen yıllardır kendi çevremdeki faaliyetleri ölçmek için kullandığım bir prensip var. Derslerimize katılan ve özellikle danışmanlık alan firmalarla bağımı kopartmamaya ve onların dış ticaret çabalarını uzaktan da olsa izlemeye çalışıyorum. " Beyefendi neye bakıyorsunuz " diyecek olursanız sorunun cevabı çok sade ve basit. Firmalardaki davranış ve vizyon değişikliklerini izlemeye çalışıyorum.
Öte yandan bu tür programlara maddi destek veren, program tertipleyen ve üyelerinin dış ticareti öğrenmesini sağlamaya çalışan kurum ve kuruluşlar da, firmaların ihracat rakamlarını izleyerek yorum yapmaya, böylelikle de eğitim ve danışmanlık programlarının değerlendirmesini yapmaya çalışıyorlar. Ancak bunları uzun vadeye yayarak yapamadıkları veya firmaların bu anket çalışmalarına yeterli destek vermemeleri sonucu, sağlıklı verilere ulaşılamamaktadır. Zira aranılan ne kadar ihracat rakamına ulaşıldığıdır ki sadece bunun ölçülmesinin, firmaların programlardan aldıkları faydanın ölçülmesi için yeterli bir kıstas olmadığını belirtmek istiyoruz.
İşte burada vurgulamak istediğimiz başka bir nokta da bu tür programlara katılanların kendi kendilerini ne kadar değerlendirebildikleridir. Çünkü bu programların asıl hedef kitlesi onlar olduğundan, onların dağarcıklarına neler kattıkları çok amma çok fazla önem taşımaktadır. Olayı bir örnekle somut bir hale getirmek için, yaşadığım bir olayı aktarmak isterim.
Bir süre beraber çalışarak dış ticaret konusunda danışmanlık verdiğim firmanın sahibi geçen hafta aradı ve yeni yatırımları için alabileceği destekler konusundaki arayışlarını aktardı. Öncelikle, kendi içlerine bakarak ciddi özeleştiriler yapabildikleri için, oldukça başarılı bir gelişme gösterdiklerini belirtmek isterim.
Çalışmalarımız sırasında kendilerine, o günkü üretim ve insan kaynaklarının yetersizliği ile kalite ve bilgi seviyelerindeki eksiklik nedeniyle, ne ihracat ne de ithalat yapamayacaklarını açık bir şekilde belirterek, yapılması gerekenleri birlikte belirlemiştik. Aradan geçen zaman sonunda bugün itibariyle yaptıkları ihracat rakamı, 2012 yılı için yüz bin ABD Doları bile değil. Amma firma sahibinin sözleri ile söyleyecek olursak, " iki kere kabuk değiştirdiler." Üretim ve kalite sistemleri baştan aşağı değişti. Nitelikli bir eleman alındı ve ihracattan önce, ihracatın önünü açacak olan, kaliteli ve daha düşük maliyetli hammadde ve malzeme ithalatının doğrudan yapılması sağlandı. Bunlar kolay mı oldu derseniz, " hayır, sancılı bir dönemden geçildiğini gördük " deriz.
Firma sahibi ve yöneticisi dostumuzun sözünü hatırlıyorum; " Hocam, akıntıya kürek çekmenin bize faydası yokmuş. Kendimizi değiştirmezsek, sonumuz pek de iyi olmayacak " demişti. Şimdi değerlendirme yaptıklarında, yapılanların sonuçlarının iç piyasa çalışmaları için de getirdiği faydaları görünce, memnuniyetleri ikiye katlanıyor.
Sözün özü şu; eğitim veya danışmanlık aldıktan sonra, kendinizde nasıl bir değişiklik hissediyorsunuz?
İşinizin bu kısmı ile ilgili şüpheleriniz arttı mı?
Sorulacak sorular zihninizde hızla yarışıyor mu?
Yeterliliklerinizi düşündüğünüzde biraz ürperti geçiriyor musunuz?
Dış ticaret konusunda adımlarınızı artarken, size öğretilenler gözünüzün önünden geçiyor mu? Hatırlayamadıklarınız sizi rahatsız ediyor mu?
Öyleyse bravo size, eğitim ve danışmanlıktan ciddi yarar sağlıyorsunuz.