ıhracat artışında katma değer
Son yyllardaki ihracat arty? rakamlary oldukça dikkat çekici bir biçimde yukary do?ru gidiyor. Türkiye ekonomisi büyümekte ve dünya ekonomik büyüklük syralamasynda, her geçen gün öne do?ru ilerliyor. Bugün eri?ilen 107 milyar dolarlyk rakamlary, ihracata ba?lady?ym yyllaryn 1,5 milyar dolar çerçevesinde olan rakamlary ile kyyaslady?ymyzda olu?an mutluluk tarif edilemez kadar büyük.
Öte yandan işalatta olu?an arty?lary da göz ardy etmemek gerekli.
Yşalat rakamlary içerisinde hammadde oldu?u kadar, bitmi? ürün ve hatta bir zamanlar, ihracattaki paylary ile gurur duydu?umuz geleneksel ihracat ürünlerimiz bile var. Ku?kusuz, son yüzyylyn gözde hammaddesi olan petrol fiyatlarynda meydana gelen arty?laryn da işalat rakamlarynyn büyümesindeki payyny göz ardy etmemek gerekir. Son yyllaryn istatistiklerinde işalattaki payy yüzde 5'lere varan petrol işalaty, dünya piyasalaryndaki fiyat yükselmeleri kar?ysynda işalatymyz içerisindeki mümtaz (!) yerini almy?. Yhracatyn işalaty kar?ylama oranlary da, son yyllaryn gözdesi olan 2001 yylyndaki yüzde 75 seviyesinden bu yana azalma e?ilimine girmi? ve yüzde 63'e kadar gerilemi?.
Petrol fiyatlaryndaki arty?lary göz önüne alarak rakamlary düzelterek incelesek dahi, ihracatymyzyn büyük ölçüde işalata ba?ymly oldu?unu görüyoruz. Bu da bizi ciddi bir kysyr döngü içerisinde byrakyyor. Ayryca hep ?ikayet konusu edilen fiyat tutturamama konusunun da kuyru?unun dy?aryda oldu?unu görüyoruz. Bizler sanki (piyasa deyimiyle) fasonculuk yapyyormu?uz gibi görünüyoruz. Ciddi boyutta katma de?er sa?layarak üretim ve ihracat yapan üreticilerimiz do?al olarak bu kapsam dy?ynda tutulmalydyr.
Bu durumda yapylmasy gereken nedir diye bakmadan önce, bir özele?tiri yapylmasynda fayda vardyr diye dü?ünüyorum. Türkiye'deki üreticiler ürünlerini yurtdy?yna satmaya çaly?yyorlar. Bunun için de "benim malym iyidir, benden alyn" diye davul çalyyorlar. Yurda dönüp, i? üretim için girdi toplamaya gelince de sorunlar ve sorular birbirini kovalyyor. Türkiye'de mevcut kaynaklaryn bilinmemesinden ba?layyn, bulunan kaynaklaryn be?enilmemesinden devam edin, bulunan ve bilinen kaynaklaryn kalite ve teslimat sürdürülebilirliklerine varyn. Bizler küresel rekabette sa?lam bir yer tutmak istiyorsak, mümkün oldu?unca katma de?eri daha yüksek olany tercih etmek durumundayyz. Hep mikro seviyede KOBY kaynaklarynyn kullanymyndan söz ediyoruz da ülke kaynaklarynyn de?erlendirilmesini dy?aryda byrakyyoruz sanylmasyn.
Yurtiçinden tedarik edilebilen ayny kalitede ve uygun fiyatly ba?lanty elemanlaryny, yurtdy?yndan getiren satyn almacy nasyl de?erlendirilmeli acaba?
Satty?y dökme maly, alycysynyn yeniden ufak bir i?lemden geçirerek veya sadece alymly ve daha küçük bir ambalajla piyasaya sürdü?ünü bilen ihracatçynyn, buna yönelmemesine ne demek gerek?
Açyklarymyz satyp savylarak bir yere kadar kapatylabilir. Önemli olan kendi kaynaklarymyzyn en yüksek seviyede kullanylarak üretim yapylmasy ve ihracat gelirlerimizin bu ?ekilde artyrylmasydyr.
Yhracatymyzyn artyrylmasy çabalary hep göz bebe?imiz olmu?tur. Öte yandan da makul seviyelerde katma de?erli bir ?eylerin de önceden üretilmesi gerekir. Bu katma de?er de bizleri dy?a ba?ymlylyktan uzakla?tyran seviyede olmalydyr.