İhbar önelli fesihlerde fesih ihbar önelinin sonunda gerçekleşir

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 10.10.2003 gün ve 2003/4302 E. sayılı kararında işverence iş akdinin feshine ilişkin ihbar öneli verildikten sonra, ihbar öneli içerisinde iş akdi haklı nedenle feshedilen işçinin ihbar tazminatı alacağı olup olamayacağını değerlendirmiştir. Bu kararın birçok emsali de vardır. Bir diğer ifade ile Yargıtay bu durumda yapılan haklı nedenle feshinde işverenin ihbar tazminatı borcunun doğup doğmayacağı hususu belirlilik kazanmıştır. Karar özellikle ihbar öneli verilmek suretiyle yapılan fesihlerde iş akdinin hangi tarih itibariyle son bulmuş sayılacağını göstermesi açısından önem taşır.

İncelememize konu kararda; davacı işçi kıdem ve ihbar tazminatı talebi ile dava ikame etmiştir. Davalı işveren ise iş akdinin haklı nedenle feshedildiğini belirterek davanın reddini istemiştir. Yerel mahkeme ise kararında davacının kıdem tazminatı talebini reddetmiş, ihbar tazminatı talebini ise kabul etmiştir.

Dosyanın Yargıtay tarafından temyizen incelenmesi neticesinde ise yerel mahkemenin ihbar tazminatının kabulüne dair kararı bozulmuştur. Yargıtay; yerel mahkemenin ihbar tazminatı talebini kabul ettiğine ilişkin kararını bozarken gerekçe olarak iş akdinin, haklı nedenle fesih yapıldığı sırada devam ettiği olgusuna dayanmıştır. Yargıtay; kararında önel verilerek yapılan fesihlerde fesih sonuçlarının önel sonunda doğduğunu, önel içerisinde işverenin haklı nedenle iş akdini feshetmesini gerektirecek bir eylemin husüle gelmesi durumunda iş akdinin işverenlikçe haklı nedenle feshedilebileceğini belirtmiştir. Netice olarak da önel süresi içerisinde gerçekleşen haklı nedenle fesih işlemi geçerli kabul edilmiş ve yerel mahkemenin ihbar tazminatı talebini kabul eden

hükmü bozulmuştur.

Yargıtay bu kararında çok önemli bir esası ortaya koymuştur. Bu esas; ihbar öneli verilmek sureti ile işverence yapılan fesihlerde feshin hükmünün ihbar öneli sonunda ortaya çıkacağı, bir diğer ifade ile ihbar önelli fesihlerde işçi-işveren ilişkisine özgü borçların (İş görme, gözetme, sadakat, özen, ücret, vs.) ihbar öneli sonuna kadar devam edeceğidir. Bu kararda somut şekilde ortaya konulan esas dairesinde ihbar öneli verilse bile hizmet akdi ilişkisinin tüm yönleri ile devam edeceği de ortaya konmuştur. Bu esasın bir diğer önemli sonucu ise kıdem tazminatı için gerekli olan 1 yıllık kıdem ve iş güvencesi için gerekli olan 6 aylık kıdem gibi kıdeme bağlı birtakım hak ve imkânların tespitinin ihbar öneli sonu dikkate alınarak yapılması gerekeceğidir. Dolayısıyla

ihbar öneli verilmek sureti ile yapılan fesihlerde, ihbar önelinin sonu itibari ile işçinin kıdemi 1 yılı aşıyorsa kıdem tazminatı, 6 ayı aşıyorsa da iş güvencesi ve işe iade davası söz konusu  olabilecektir. İhbar önelinin sonunda iş akdinin son bulacağı kuralı yıllık izin hakkının kazanılması ve miktarının tayininde de büyük önem arz eder. İşçi ihbar önelinin sonunda 1 yıllık kıdemini dolduruyor ise kendisine ihbar öneli sonunda işten ayrılırken 14 gün karşılığı yıllık izin ücreti de ödenmelidir.